zbk. - kotarro.euskotarro.eus/wp-content/uploads/2014/07/kotarro28-web.pdf · Uda hastear den...

LIZARRAN KANTUZEkainak 2820.00an Baxenabarra kaletik abiatuta

IRAKURLE KLUBAEkainak 26Philippe Claudel: Brodecken txostena19:30ean Lizarrako liburutegian

IRAKURRI, GOZATU

ETA OPARITUKanpainak jarraitzen du ekainaren 30arte.Informazioa: Lizarrako Liburutegian.

eta gainera...Ekainak 18“Euskararen kate hautsiak” liburuaren aurkezpena, Dabid Anaut egilearen eskutik.19:30ean Lizarrako Kultur Etxean

Ekainak 19Mintzakide plana: Jaitzeko gatzagetara bisitagidatua eta askaritxoa.Prezioa: helduak: 3 €; haurrak: 0 €.Parte hartzeko: [email protected]:00etan, Jaitzeko Girones Gatzagetatik

Eta ordutik hona asteroko hitzordua finkomantendu da, asteazkenero 19:00etan hasitaordu eta erdiko saioak izan ditugu Gareanenegoitzan Aitorren gidaritzapean.

Ez da baina ospatzen dugun efemeride bakarra,bai alaiena ordea. Orain bi urte dira, 2012koekainean hain zuzen ere, Nafarroako Gober-nuak ‘Bertsolaritza Irakaskuntzan’ programare-kin lankidetza eten zuela. Aipatu egitasmoa1997an jarri zen abian eta azken urteetanheren batekin finantzatzen zuen Gobernuak.Gainerako finantzaketa Nafarroako BertsozaleElkarteak eskuratzen zuen udal eta mankomu-nitateen ekarpenei esker. Bukatu berria zenikasturtean bosgarren eta seigarren mailako

1.100 haurrek parte hartu zuten baina aginta-riei eskuak ez zien dardar egin guraizeak ate-ratzerakoan.

Gauza bera gertatuko zen hurrengo urtean,2013an, Solaskide egitasmoarekin. Honek Na-farroako ikastetxeetako gazteen ahozkotasunabultzatzea zuen helburu. Horretarako, IKA etaAEK-ko irakasleek astean ordubeteko saioakegiten zituzten A zein D ereduko gazteekin.‘Bertsolaritza Irakaskuntzan’ eteteko dei bat na-hikoa izan zen, Solaskide eteteko aldiz mezuelektroniko xume bat.

Aurrekoari gehitzen badiogu ETB1 eta ETB3(marrazki bizidunen katea) ezin direla Nafa-

Garean-Jarduerak

28.zbk.

2014ko ekaina debaldeko alea

Bertso eskola eta gazte hizkera:

“Eskola? hola, nola mola!”Uda hastear den honetan hiru ikasturte bete berri ditu Lizarrako

Bertso Eskolak. 2011an Gareanen gerizpean sortu zuten AitorIrazustabarrenak eta Pello Etxanizek.

KOTARRO28-8:Maquetación 1 11/06/14 16:39 Página 2

rroan ikusi, argiro ikusten da Gobernuak haurrentzako marraztuduen euskararen mapa: euskara eremu akademikora mugatu... etaaskotan ezta hori ere. Beinat Etxepare aitzindariak, seigarren me-rindadeko nafarrak, idatzitako hura, “euskara jalgi hadi plazara”, era-bateko tabua dugu Iruñeako zenbait erabakigunetan.

Modu intuitiboan jakin dezakeguna ikerketa eta ikerlari ezagunekbaieztatzen dute. Horrela, Paula Kasares soziolinguistari 2013an Li-zarran egin genion elkarrizketan ondokoa erratenzuen: “euskara modu gozagarrian landu, bizipen erna-garri gisa ttikien bizitzan sartu” behar zela.

Bizipen horiek behar bezala jaso ez izanak ondo-rioak zituen euskalduntzean eta “(euskara) erabili nahibai, baino tresna komunikatiboak faltan, izan lagunar-tean goxo aritzeko haien gauzen gainean edo ironiaz,elkarri adarra jotzen”; horiek dira zalantzarik gabe Li-zarraldeko eta Nafarroako gazte askok faltan dituzten eta izan di-tuzten tresnak, euskararekiko bizipen gozagarriek sortutakoak.

Kasaresek gazteen bizipenak jaso zituen ikerketa horretan eta ber-tan, era metaforikoan bada ere, modu garratzean definitu zuen Na-farroako erdialdeko euskal hiztun anitz: “euskaldun ezindua”. Eta,

zergatik? “hiztun gisa frustrazioa bat, samin modu bat” sumatu zue-lako euskaldun askorengan, egoera askotan nahi eta ezin dabilenhiztun kontzientziatua.

Arazoaz jabetuta eta kezkak akuilatuta, bertso eskolari bultzadaberria emateari ekin zitzaion, tresna egokia zelakoan haurrek eus-kararekin disfrutatzeko. Irailean kanpaina xume bat prestatu etaazken urteotan ibilitako bertso-ikasleak eta irakaslea eskuak bete

lan egin zuten. Horrela, bertso eskolaren aurkezpe-nak egin ziren hogeita hamar bat ikas-taldetan, Ikas-tolan, Remontivalen eta Institutuan. Baita zirkularrakbanatu ere, guraso zein ikasleei eta nola ez, kartelakprestatu eta jarri, hedabideetan prentsa-oharra etaartikuluak, agendan, interneten, sare sozialetan...

Lan eskerga bai, baina azkenik uzta jasotzeko garaiairitsi zen eta 2013ko urrian helduen taldeari bi haur

eta gaztetxoren talde batu zitzaizkion. Hamahiru haur osotara,zortzi eta hamabi urte bitartekoak. Hauek ere asteazkenero el-kartu dira 2013-2014 ikasturtean, 16:00etan hasita batzuk,17:45ean bigarrenak eta, azkenik, helduak 19:00etan. Asteazkenarratsaldea bertso-azkena izenda genezake Lizarran.

Gainera, erakundeen arteko elkarlanean sakontzeko aukera emandu egitasmoak. Batetik, Ikastola, Remontibal zein Institutuaren in-plikazioa erabatekoa izan da, bai zirkularrak banatzeko garaian etabaita haien klase orduetan bertso-aurkezpenak egiteko erraztasu-nak emanez. Eta erakundeen arteko elkarlana ez da kanpainara soi-lik mugatu, bertso-klaseak ematerako garaian helduek Gareanenegoitzan jarraitzen badute ere, haurrak AEK-ko egoitza berrituanaritzen dira.

Bertsozale Elkartea, Garean, Ikastola, Remontival, Institutua etaAEK, antzezlan berean dabilen aktore asko alajaina! Agintariekitxitako ateak zabaltzeko eta haize berriari sartzen uzteko ar-tista multzoa benetan. Queen-ek abesti ezagun batean kantatubezala, “the show must go on”.

Hortaz, eta amaitzeko, euskara eta ludikotasunaren gaia berrar-tuko dugu. Bertsoek zirrara sortarazten dute eta lagunekin goza-tzen dira; bertsoa Euskal Herriko ahozkotasunaren jarduerarikadierazgarriena dugu, neurria, doinua eta errima uztartzen dituenbat-bateko adierazpidea; Bertsoak gaitasun ugari lantzen ditu: ahoz-kotasuna, komunikazioa, sormena, kantua, adierazkortasuna, jen-daurrekotasuna, euskara, euskal kultura, ea.

Ikastola, Remontibalzein Institutuaren

inplikazioaerabatekoaizan da…

Jatetxea

Lagun-taldeendako bazkariak eta afariak

Merkatondoa, 14 · 31200 Lizarra · 948 555 695

Lorategi mantentze-lanakLOREZAINTZA


Errima, neurri eta doinu anitzeko esaldi sorta horiek onura anitzsortzen dute bai, baina bada bat, bada hitz magiko bat, ezinber-tzeaneta modu ukaezinean aldarrikatu eta aipatu beharrekoa: jolasa. Hi-tzekin eta hitzen bidez jolasteko txokoa da bertso-eskola, bertaneuskararen alde ludikoa esperimentatu eta honekin euskaraz go-zatzeko gai dela berdeskubritu dezake haurrak.

Hitzekin emozionatu eta aisialdia euskaraz izatea errazten dio hau-rrari, Pirritx eta Porrotxen adin-aroa atzean uzten ari den nera-beari euskaraz gozatzen jarraitzeko ateak irekitzen dizkio. Haurrakez direlako Peter Pan, nahiko bagenu ere ezin ditugu haurtzaroanbetiko mantendu, heldu bilakatzeko prozesua atzeraezina da etatrantsizio horretan euskara ere haien parte izateko tresna dugubertso eskola.

Artikulu honen idazle naizen heinean, neure buruko katakunbeta-tik Peter Panen arrasto bihurria berreskuratuko dut eta gaztetxobaten hitzak izan litezkeenak zuentzat izkiriatu: eskola? hola,nola mola!

Eta bertso-eskolaren fruituak azalarazteko,hona hemen gure Kotarrokide Pellok artikuluhonen egileari eskaini ziona:

Alfredo zuri zaizubertsoa axolaerrima bilaketansartzen duzu golabertso artikuluakbenetan du molabakarrik sartu duzubi edo hiru trola


Lizarrako emakumeari maitasun eskutitzaKotarro aldizkariaren erredakzioan maitasun eskutitz bat jaso dugu —Lizarrako maitemindubatek idatzia dirudienez—, eta ukitu gabe argitaratzea erabaki dugu, lagun horri laguntzekoasmoz. Zuk honelako testuren bat baduzu, edo iritzi artikulu bat, bidali [email protected] hurrengo ale batean plazaratzeko.

Hasieran ez ninan ulertzen. Egun haietan bihotzak espero gabean halako bizkortzeak pai-ratzen zitinan, ez nuela konprenitzen. Sabel goikaldeak ere inurri jostakariz beteriko hutsu-nea zirudinan eta, abisurik gabe, oin puntetatik bururaino igotzen ziren uhin sismikoazkarrek masailetan beroaldi gorriak pizten zizkidatenan. Gaixorik ote nengoen?Erran dudan gisarat, hasieran ez ninan ulertzen. Denboraren joan-etorrian ordea, hainbatkointzidentzia topatu nitinan eta aktibitate teluriko horiek ausaz gertatzen ez zirelako sus-moa piztu zitzaidanan. Susmo hauek, hastapenetan, nire baitarako gorde nitinan, handikgutxira baina baieztapen eske lagun min bati igorri nizkionan ea hark nire asaldura argitze-rik ba ote zeukan.Harek erantzun zidanan, bai, eta itsu nenbilela erran ere. Gartsuki azaldu zidanan bihotzakikusten zuena eta begi alferren soak detektatu gabeko hura: "Maiteminduta hago, motel! etamotela bigarren zentzuan ere erraten diat". Hola, bilorik gabeko hitz zorrotzekin.Orduantxe ikusi ninan, dudik gabe gainera. Elkar aurkeztu gintuzten momentu ahazturenbaten formalitateak ezkutatuko hinduen nire golkotik; baliteken hala izatea, atzera begira ezbaitiot bertzelako azalpenik topatzen itsukeri horri.Ondotik baina zerbaitek krak egin zinan, baliteken hire energia mugaezina izatea ala ezpaingoxoekin soilik ez baizik eta gorpuzkera osoarekin transmititzeko gai haizen irribarre alaihori izatea. Hire aurrean burua moteltzea eta ahotsa toteltzea, sintomak ditun, eta ez noka-rako gaitasun falta, ikusi ahal dunan bezala.Hala eta guztiz ere, ez nindukenan erabat zintzoa izanen bertze arrazoi bat hirekin konpar-tituko ez banu. Errefusaren beldurrarekin bada ere, aitortuko dinat. Arropa zabalek iradoki-tzen dituzten esker oneko bihurgune horiek, eta jantzi estuxeagoek dantza limurtzaileetanausarki adierazitakoek, bazaukaten nire baitako anabasan zer errana. Soslaian eginiko be-girada bihurri eta azkarretan soilik sumatuak izan arren, kurba horiek atrakzio indar neurri-gabea diten.Hasieran erran dinat, ez ninan ulertzen, orain bai ordea eta dagokidan ardurari ixkin egingabe aitortuko dinat: hirekin maitemindu naun, Lizarrako andere txit eder hori, eta ene bai-tako itxaropena dun hik ere nigan zerbait ikusi izana. Itxaropena ustela ez delakoan, honatumilki nire bihotza eskutitza honen zilarrezko letretan eskainita. Orain, hire esku zagon, hi-regan uzten dinat urrezko hitzetan itxaropena asetzeko aukera ala ene bihotza berunezkoixiltasun iltzekin kutxa beltzean gordetzekoa.

Hire hitzen ala ezpainen esperoan, bihotza maitasunaren enbatan galdutako marinela.


Eguzkia, aisia eta euskara:udako barnetegiak

Aisia, oporrak, jaiak eta eguraldi bikaina, udaren ezinbesteko lau ezaugarri. Eta lau faktore atsegingarri horiek baliatuko bagenitu gure euskarari bultzada ederra emateko? Hori baita azken finean euskaltegiek egiten diguten proposamena:udako barnetegiak.

Euskararen ikasketa edota hobekuntza prozesuan berebiziko ga-rrantzia dauka hizkuntza honetan murgiltzeak eta blaitzeak, ho-rrela, euskara erabiltzeko ezinbestekoak diren hiru faktoreaklanduko dituzue barnetegietan: ikastea (eskola or-duak eta euskaran murgiltzea), motibatzea (giro pa-regabeak, lagun berriek eta aisialdiak euskara modugustagarrian ikasten eta erabiltzen laguntzen dute)eta erabiltzeko aukera izatea (ingurune erabat eus-kalduna eta motibatua). Euskaltegien eskaintza ba-koitzak berezitasunak baditu ere, barnetegiak laumotatan sailka litezke:

Euskalduntze barnetegia. Barnetegirik ohikoena, izan eus-kara maila plazerragatik, konpromisoarengatik edota lanagatik ho-betzeko, bi astez aisia eta euskara uztartuko dituzu.

Azterketak prestatzeko barnetegia. Euskararen ezagutzatitulua eskuratzeak lan aukerak zabaltzen ditu. Hortaz, eta gaitasuntituluren bat eskuratzeko asmoz, helburu akademikoari erabat lo-tutako barnetegiak dira hauek.

Familia barnetegia. Norberaren eus-kalduntzean oso garrantzitsua da bizitzaarruntean euskaraz egitea. Hori dela eta,gure hizkuntza ezagutzeaz gain ohitura hart-zeak ere berebiziko garrantzia dauka. Ho-

rrela, gurasoak eta seme-alabak elkarrekin, euskara ikastearekinbatera euskaraz egiteko ohitura hartzen laguntzen dute barnetegihauek.

Barnetegi ibiltariak. Nola? Ipurterrea eta ki-rolaria zarela? Bada, lasai, euskaltegiek zuretzako es-kaintza dotorea baitute. Oinez zein txirrindulazEuskal Herriari buelta emateko aukera eskaintzendizute barnetegi ibiltariek.

Eskaintza zinez anitza bada ere, parametro komunbatzuk badituzte barnetegiok. Horrela, iraupena oro

har bi astekoa izaten da (12 eta 15 egun bitartekoa) nahiz etabaden astebetekoa ere. Barnetegien eskaintza ekainaren bukaera-tik iraila amaitu arte luzatzen da. Prezioaren aldetik bi asteko pen-tsio osoa 450 € eta 500 € bitartean izaten da eta zenbaitetanaukera dago merkatzeko pentsio osoa hartu gabe. Gogoratu, ha-laber, zenbait udalek diru-laguntzak ere eskaintzen dituztela bar-netegietarako, Lizarrakoa kasu. Galdetu zuen herrian.

Barnetegi eskaintza zabal honetaz gehiagojakiteko, interneten badira aukera anitz, etabestela galdetu gertuen duzun euskaltegian.Ez zara damutuko, familian, lagunekin edolagun berriak egiten, izan bestelako oporral-dia aurten!

udalek diru-laguntzakeskaintzen dituztela,

Lizarrakoa kasu


Foto-inkesta

Joseba Tristan

1. Zarautz. Zarautzera askotan joaten naiz, lasterkale bati nire izena jarriko diote. Hondartzagatikezezik pintxoak jatea ere asko gustatzen zaidalako.Zarautz!2. Lizarrako jaiak. Agian egun guztietan geratzeagehiegi izan daitekeen arren niri izugarri gustatzenzaizkit.3. Ni ez naiz siesta zalea, horregatik, inolako

zalantzarik gabe, igerilekua nahiago dut. Berdin zait igerilekuan etzandaegon edo uretan, baina zerbait egiten.

Amaia Lopez

1. Mediterraneoa nahiago dut, Kantauri itsasoaoso ezaguna dudalako eta gainera politagoa delako.2. Lizarrako jaiak aukeratuko nituzke, oso jai onakdirelako, oso besta giro handia dagoelako etalagunekin ibiliz oso ongi igarotzen dudalako.3. Igerilekua nahiago, eguzkitan etzanda egoteko,izozkia jateko, uretan sartu eta irten ibiltzeko.

Nerea Etxeberria

1. Zarautz. Hondartza naturalagoa, bereziagoa, olatugehiago… politagoa da. Gainera mendia bertandago eta klima epelagoa da. Lekua, janaria eta klima,dena dauka. Salou berriz igerilekua da, ura bero-beroa, jende gehiegi eta giro aspergarria niretzat.2. Erdi eta erdi. Adibidez, San Ferminetakotxupinazora joaten naiz, biharamunean “relax”eta jarraian oporretara. Ni izatez Urdiaingoa naizeta hango bestak garai batean egunero ospatzen

nituen baina azkenaldian ez. Nahiago norabait joan. Juerga gehiegi dabost egun jarraian.3. Udan bazkal ostean? Ez daukat argi. Siesta bai, igerilekua ere bai… Agianhondartza nahiago. Egia esan, siesta baino gehiago liburua irakurri lasai-lasai, bazkal ostean apartamentuan, edo kanpinean...

Josebe Rodriguez

1. Zarautz, "kantabrika" naizelako.2. Orain, dudarik gabe, Zarautzera. Jaietan ez naizLizarran geratzen. Orain dela 15 urte, bi edo hiruegun pasatu nituen Lizarrako jaietan.3. Kriston lokuluxka eta igerilekura… edohondartzara gintonik hartzera!

OporrakUdaberriak uda dakarkigu mendietako zelaiak kolorebiziz margotuz, itsasoko ura epeltzen ari da,hondartzetako area berotzen hasi da… udako oporrakdatozkigu! Une batez eguneroko bizitza arinari alto emaneta horretaz egin dezagun zenbaki honetako fotoinkesta,ditugun nahi eta gustuei buruz mintza gaitezen.

Hauek dira gure galderak:

1. Salou ala Zarautz? Mediterranear itsasoa ala Kantauri itsasoa?2. Salou/Zarautz ala Lizarrako jaiak?3. Oporretan, bazkalondoan, siesta ala igerilekua?

Estudio de Gramática, 231200 Lizarra- Nafarroa

Tel. 948 550 010


denborapasak

Toki TuristikoakEzker eskuin:2- Lizarrako hondartza6- … bidea7- Museorik erakargarriena8- Nafarren gustuko hondartza

gipuzkoarra

Goitik behera:1- Euskaldunen Mediterraneoko herri bisitatuena3- Munduko jairik hoberenak4- Surferako hondartza handia5- Surferako munduko uhin hoberena

Lizarraldeko toki turistikoa

Euskalglifoa

Sorkunde Garbia pasealekua, 3331200 Estella-Lizarra

Zure arropa-denda berria!

Gurutzegramak


Argitaratzen du:Lizarrako GAREAN Euskaldunon Elkarteak

Diseinua eta maketazioa:Chapitel Komunikazioa

Lege gordailua: NA. 1986-2007Ale kopurua: 700

28. zenbakia

Julio Ruiz de Alda, 6 behe, ezk.31200 Lizarra - Nafarroa

Tel. 615 752 842

Kotarro aldizkariaren bertsio digitala abian da jadanik martxoaren29tik Estellerriako euskaldunontzako antolatzen diren jardueraksarean zabaltzeko.

Gure Kotarro xumea Sarera heldu da "KotarroGarean" izenpean. Martxoaren 29tik Estelle-rriko euskaldunok bide berria dugu informazioajasotzeko, batez ere Garean Elkarteak antola-tutako jarduerak, euskal komunitatearen inte-resekoak izan daitezkeen bestelako notiziak baz-tertu gabe.

Kotarro aldizkaria abiatu zenetik, honen maizta-suna handitzea erronka izan da, eguneroko jar-duerak unean-unean zabaldu ahal izateko. Kota-rro Garean-en facebook-etik erronka horri aurreegiten diogu, tresna horrek ematen dizkigun ahal-bideak probestuz.

Kotarro Garean-ek (Kotarro facebook-en), bestehedabide digitalek egiten duten lana —«Lizarbei-bar» bloga edo «Lizarra euskaraz» facebook kon-tua, kasu— osatu nahi du, eskualdeko euskaldunonsarea trinkotzeko.

Sortu zenetik, lagunen kopurua handituz joan da,hasierako bultzadarekin eta azken asteetako atxi-kimendu banakakoekin, egun 195 lagun izatera iritsigara. Eta zu? Oraindik ez duzu ezagutzen KotarroGarean facebook-en? Egin atsegin! Datsegizu!

Kotarro aldizkarian agertzen direnartikuluen edukinaren ardurarik

Garean Euskaldunon Elkarteak ez du hartzen,edukiaren erantzukizuna, bere osotasunean,

autoreena baita.

Kotarro facebook-en = Kotarro Garean!

paper birziklatua


zbk. - kotarro.euskotarro.eus/wp-content/uploads/2014/07/kotarro28-web.pdf · Uda hastear den...

Documents

Transcript of zbk. - kotarro.euskotarro.eus/wp-content/uploads/2014/07/kotarro28-web.pdf · Uda hastear den...