ZELULA PROKARIOTOA

• Bakterioak dira ohikoenak (5000sp), zianobakterioak ere dira talde honetakoak.

• Lehen organismoak, duela 3500 milioi urte• Antolaketa bakuna eukariotoekin alderatuta.• Elkarrengandik desberdinak egituran, tamainan,

morfologian, metabolismoan...• Ingurune desberdinetan ugaldu eta moldatzeko

aukera (extremofiloak)• Eukariotoak (10-30 µm) baino txikiagoak (1 eta

10µm)

Prokariotoen ezaugarriak

• Organismo unizelularrak dira• EZ dute NUKLEORIK.• Beren DNA zitoplasman barreiaturik aurkitzen da,

NUKLEOIDEAN. • Ez dute DNA ingurunetik bereizten duen mintz

nuklearrik. • DNA molekula ziklikoa eta histona ez diren proteinek

paketatzen dute. • Mantenugaiak zurgapenez hartzen ditu ez endozitosiz. • Ez dituzte eukariotoek dituzten organuluak. • Monera erreinua eratzen dute

BAKTERIOEN MORFOLOGIABAKTERIOEN MORFOLOGIAA. Luzeak

(Baziloak).

B. Biribilak lerroan (Estreptokokoak*).

C. Biribilak taldeka (Estafilokokoak*).

D. Biribilak binaka (Diplokokoak*).

E. Luzezkak eta bihurriak (Espiriloak).

F. Koma itxuradunak (Bibrioak).

*kokoak dira denak

Salmonella enteritidis

BAKTERIOEN ZELULA PROKARIOTOAREN EGITURA

Flageloa

Zitoplasma

NukleoideaPilia

Mintz zelularraHorma zelularra

Kapsula

Erribosoma

Plasmidoa

KAPSULA

• Ez dute denek, patogeno gehienek bai.• Konposizioa: Polisakaridozko geruza

gelatinakara• Lodiera: 10-40nm• Funtzioa:

a)Babesa– Substantzia kimikoen aurrean– Lehortearen aurrean– Beste zelulen fagozitosiaren aurrean

b) Koloniatan antolatzen diren bakterioak elkartzeko

HORMA ZELULARRA

• Zelulari forma ematen dio, zurruna eta porotsua da. Substantzien garraioa kontrolatzen du

• Bi mota bereizten dira Gram tindaketaren arabera:– GRAM POSITIBOAK

(10-80nm)– GRAM NEGATIBOAK

(9-11nm)

Mureina eta azidoteikoikoa

Mintz plasmatikoa

mureina

Kanpoko mintza(lipoproteinak)

Mintz plasmatikoa

HORMA ZELULARRA: GRAM+• Konposizioa: MUREINA (polisakaridoa+peptidoak) %90 eta azido

teikoikoa %10

Mureina: polisakaridoa+peptidoa(peptidoglukanoa)

Mintz zelularra

Azido teikoikoa ( polisakaridoen deribatua)

Azido lipoteikoikoa (polisakarioen deribatua)

Hormari loturikoproteina

10 eta 80nm arteko lodiera du.

HORMA ZELULARRA:GRAM-•Mureinazko geruzaren gainetik (2-3nm), lipopolisakaridozko geruza bat dute Mureinazko geruzaren gainetik (2-3nm), lipopolisakaridozko geruza bat dute (7-8nm). (7-8nm). •Polisakaridoaz eta proteinaz osaturiko “bigarren” geruza eratzen du.Polisakaridoaz eta proteinaz osaturiko “bigarren” geruza eratzen du.•Gram negatiboen kanpo mintza toxikoa zaigu gizaki eta beste animalioi eta Gram negatiboen kanpo mintza toxikoa zaigu gizaki eta beste animalioi eta infekzioaren sintomen erantzule da. infekzioaren sintomen erantzule da.

Mintz zelularra

• Zelula eukariotoaren antzekoa• Ez du kolesterolik• Mintzan prozesu metaboliko garrantzitsuetan

parte hartzen duten entzimak : arnasketa zelularrean, fotosintesian...etabar

• Funtzioa: – mantenugaien eta hondakinen garraioa– DNA katearen bikoizketarako lotura gunea– Hainbat prozesu metabolikoren gune izan

Mintz zelularra• MESOSOMAK:

– Mintz zelularraren inbajinazioak– Arnasketarako sistema entzimatikoak daude– DNAren bikoizketaren finkagunea

• MINTZ FOTOSINTETIKOAK:– Bakterio fotosintetikoetan fotosintesirako sistema

entzimatikoak daude, zenbaitetan mintzetik bereizten dira kromatoforo izeneko zakutxoak eratuz

• ILE edo FINBRIOAK: Izaera proteikodun tubulu zurrunak dira. Mintz zelularrak horma zelularra zeharkatuz kanporuntz dituen luzakinak. Gram+ ek ez dute– Gutxi eta luzeak: ile edo piliak. Material genetikoaren

trukaketa prozesuetan parte hartzen dute.

– Ugari eta labrurrak: finbrioak. Bakterioak beste zelulei finkatzeko funtzioa dute.

Finbrioak

Mintz zelularra• FLAGELOAK:

– Mintzan finkatu eta kanpoaldera dituzten luzakin zilindriko zurrunak.

– Kopuru aldakorra eta bakterioak berak baino luzeagoak izan ohi dira.

– Funtzioa: zelularen lokomozioa

ZITOPLASMA

• ERRIBOSOMAK: 70s motakoak, bi azpiunitatedunak (50s eta 30s). Funtzioa, proteinen sintesia.

• INKLUSIOAK: Erreserbarako substantziekin(polisakarido, lipido, proteinak...) metabolismoaren hondakinekin (sufrea, nitrogenoa...) sintetizaturiko granulo edo pikorrak.

• XIXKU GASEOSOAK: Bakterio urtarretan flotazioa kontrolatzeko.

MATERIAL GENETIKOA

• Nukleoide edo zona nuklearrean• Mintz nuklearrik gabe• DNA zirkularra eta katea-bikoa = kromosoma

bakterianoa• Kiribildua eta histona ez diren proteinei loturik

( perlazko idunekoaren egitura eratzen dute).• Funtzioa: zelularen jarduera kontrolatu eta material

genetikoa gorde eta ondorengoetara pasa.• PLASMIDOAK:

– Bakterio batetik bestera pasa daitezkeen DNA zati askeak.– Ez dira ezinbestekoak eta ez dituzte bakterio guztiek

ENDOSPORAK• Bazilo eta koko gram+ batzuk eratzen

dituzten erresistentzia formak dira bero, lehorte, erradiazio ultramore, ionizatzaile, konposatu kimiko eta inguruko aldaketei aurre egiteko

• Sor egoeran oso denbora tarte luzeetan egon daitezke (Bacillus antracis -ek 50 urte) baldintza egokiak direnean berriro ere jarduera normalera itzuliz.