GIZA GORPUTZAHARREMAN FUNTZIOA

Izaki bizidun guzti-guztiok bi ezaugarri hauek ditugu:

• Bizi-funtzioak (nutrizioa, harremana eta ugalketa)

• ZELULAz osatuta gaude

ZELULA

• Pertsonok milioika zelulaz osatuta gaude• Zelulak ikusteko mikroskopioa erabili behar da• 3 bizi-funtzioak egiten dituzte: nutrizioa, harremana eta ugalketa.• Asko ditugu eta mota desberdinetakoak.

1. EHUNAK• Gure gorputzean mota asko daude.• Ehun bereko zelula guztiek funtzio bera dute.

Adibidez: Gihar-ehuna

Giza gorputzaren antolaketa-mailak

2. ORGANOAK• Antolatuta eta elkarrekin funtzionatzen duten

ehunen multzoak dira..

Adibidez: bihotza

3. SISTEMAK

Funtzio bera betetzen duten organoek sistema bat osatzen dute

Adibidez: gihar-sistema

4. APARATUAKZenbait sistemaz osatuta daude.

Adibidez: lokomozio-aparatua

5. ORGANISMOAGure aparatu eta sistema guztiek osatzen dute

LABURBILDUZ

Gure inguruan gertazten diren gauza guztiei

erantzun edo erreakzioa bat ematen diegu

HARREMAN- FUNTZIOA

Nola gertatzen da harreman-funtzioa?

HIRU ATAL DITU:

1. Zentzumen-organoek informazioa hautematzen dute (errezeptoreak) eta garunera bidaltzen dute nerbioen bidez

2. GARUNAK informazioa aztertzen du eta erantzun bat bidaltzen du

3. Lokomozio-aparatuak agindua jaso eta mugimenduak egiten ditu.

BARNE-KOORDINAZIOA

Nahiz eta ohartu ez prozesu desberdin asko gertatzen dira gure gorputzean.

Barne-koordinazioa harreman-funtzioaren parte da.

Kanpoko informazioa hautematen dute eta garunera bidaltzen Hauek dira:

1. Begiak eta ikusmena2. Belarriak eta entzumena3. Azala eta ukimena4. Mihia eta dastamena5. Sudurra eta usaimena

ZENTZUMEN-ORGANOAK

1. BEGIAK ETA IKUSMENA• Begiei esker, koloreak, formak eta distantziak hautematen

ditugu.• Erretinako errezeptoreetara heltzen den informazioa

garunera joaten da ikusmen-nerbioen bidez.• Garunak informazio hori jaso eta interpretatzen du.

2. BELARRIAK ETA ENTZUMENA• Belarriei esker, soinuak eta beraien propietateak

hautematen ditugu.• Barraskiloko errezeptoreetara heltzen den

informazioa garunera joaten da entzumen-nerbioen bidez.

• Garunak informazio hori jaso eta interpretatzen du.

3. AZALA ETA UKIMENA• Azalari esker, objektuen formak, testurak eta

sentsazio asko hauteman ditzakegu.• Azalako errezeptoreak nerbioekin lotuta daude .

Nerbioek informazioa garunera eramaten dute, berak interpretatzeko.

4. MIHIA ETA DASTAMENA• Mihiari esker, zaporeak hautematen ditugu.• Mihiaren gainazaleko errezeptoreek, dastamen-

papilak, informazioa garunera bidaltzen dute, berak interpretatzeko.

5. SUDURRA ETA USAIMENA• Sudurrean pituitario horia dago. Hor errezeptoreak

daude eta horiek dira garunera informazioa bidaltzen dutenak.

LABURBILDUZOrganoek informazioa hautematen dute, garunera bidaltzen dute eta berak interpretatu eta erabakitzen du.

ZENTZUMENA ORGANOA ERREZEPTOREA NERBIOA

IKUSMENA BEGIAK ERRETINA IKUSMEN-NERBIOA

ENTZUMENA BELARRIAK BARRASKILOA ENTZUMEN-NERBIOA

UKIMENA AZALA - -

DASTAMENA MIHIA DASTAMEN-PAPILAK -

USAIMENA SUDURRA USAIMEN-ERREZEPTOREAK (PITUITARIA HORIAN)

USAIMEN-NERBIOA