Educ. documental 3º ciclo
-
Upload
dentinos-louro -
Category
Documents
-
view
233 -
download
4
description
Transcript of Educ. documental 3º ciclo
Ficha 1: Dicionarios e enciclopediasFicha 1: Dicionarios e enciclopediasFicha 1: Dicionarios e enciclopediasFicha 1: Dicionarios e enciclopedias
Existen grandes semellanzas entre os dicionarios e as
enciclopedias: ambos serven para atopar información de xeito
rápido. Pero non son exactamente o mesmo.
Marca no seguinte cadro as características propias na columna
correspondente.
Que tipo de libro consultarías para saber…?
Dicionario Enciclopedia
As palabras están ordeadas alfabeticamente
Explica o significado das palabras, nunha ou máis
linguas
Inclúe informacións complementarias sobre as
palabras
Contén só palabras comúns
Contén nomes de personaxes e xeográficos
Soe presentarse nun só volum
Soe presentarse en máis dun volume
Dicionario Enciclopedia
Que significa a palabra "trinquete"
Como se denomina en inglés "camiseta"
Se a palabra "bo" é un adxectivo
Quen pintou "As meninas"
En que ano naceu Antonio Machado
Cantos habitantes ten cada provincia galega
A historia da bicicleta
Dicionario
Dicionario ilustrado
Ficha 2: Os dicionarFicha 2: Os dicionarFicha 2: Os dicionarFicha 2: Os dicionariosiosiosios
Normalmente soemos utilizar os dicionarios que nos explican
o significado das palabras, son os dicionarios xerais . Sen
embargo, existen outros tipos:
Dicionario Bilingüe: Son dicionarios para dous idiomas, por
exemplo: inglés - castelán, castelán – inglés, galego – castelán,
castelán – galego, … Buscas a palabra nun idioma e diche como
sería no outro idioma.
Dicionario de sinónimos/antónimos: son dicionarios onde
aparecen palabras de significados similares e opostos.
Dicionario ilustrado: son dicionarios onde o significado vai
acompañado de imaxes.
Dicionarios biográficos: son dicionarios onde aparece a vida e
obra de distintos personaxes.
Une cada frase co dicionario onde a buscarías:
Busca o significado da palabra “window” Busca o significado de prestancia Busca a imaxe da palabra Polea Busca información sobre Pablo Neruda Busca o sinónimo de “invitar”
Dicionario
biográfico
Dicionario Sinónimos e antónimos
Dicionario Bilingüe
Ficha 3: Os dicionarios Ficha 3: Os dicionarios Ficha 3: Os dicionarios Ficha 3: Os dicionarios
Xogo: “ O tesouro de palabras”
Obxectivo
Desenvolver a habilidade de usar o diccionario.
Material
Fichas de traballo para cubrir cos resultados atopados.
Lapis ou bolígrafos
Dicionarios xerais (un para cada grupo)
20 tarxetas con palabras difíciles para escondelas en distintas
partes da biblioteca (o nº variará segundo o número de grupos. En
xeral serán 5 por cada grupo)
Desenvolvemento
Dividímonos en parellas ou grupos de tres.
Dentiños escribiu en tarxetas palabras que agochou por toda a
biblioteca. Cada grupo debe atopar unha palabra, buscar o seu
significado no dicionario e copialo na folla de traballo.
O grupo que atope primeiro 5 palabras, deberá seleccionar un
poema e lelo en voz alta para poder proclamarse campeón.
Tesouro de palabras
Escribe a palabra da tarxeta atopada e busca o seu
significado no dicionario, logo anótao. Recorda que o primeiro grupo que atope e escriba o
significado de 5 palabras... selecciona un poema, leo en voz alta e
proclámase campión!
______________________________
___________________________________________________________________________________
____________________________________________________________
_____________________________________________________
____________________________________________________________
_____________________________________________________
____________________________________________________________
_____________________________________________________
______________________________
___________________________________________________________________________________
FichaFichaFichaFicha 4: As enciclopedias 4: As enciclopedias 4: As enciclopedias 4: As enciclopedias
Para distinguir os diferentes tipos de enciclopedias que existen
podémonos fixar en dous aspectos: os contidos que abarcan (de que temas
tratan) e como organizan ditos contidos.
���� Se nos fixamos nos seus contidos podemos distinguir dous tipos:
Enciclopedias xerais, que abarcan todas as áreas de coñecemento. Por
exemplo: Dicionario Enciclopédico Plaza y Janés.
Enciclopedias especializadas nunha soa materia. Por exemplo:
Enciclopedia dos animais salvaxes.
���� As enciclopedias mencionadas poden presentar os seus contidos de
dúas formas diferentes:
Por orde alfabética:
enciclopedias alfabéticas ou
dicionarios enciclopédicos. Se
utilizan igual que os
dicionarios, pero conteñen
máis datos. Cada volume
contén os termos incluídos entre as dúas palabras que aparecen no seu
lombo: A-C CH-E F-H I-L M-N O-Q R-S T-V X-Z
Por temas: enciclopedias temáticas ou sistemáticas. Cada volume trata
sobre un tema diferente. Para localizar unha información, hay que recurrir
ao sumario e ao índice alfabético de cada tomo.
Ficha 5: Utilización da enciclopedia alfabéticaFicha 5: Utilización da enciclopedia alfabéticaFicha 5: Utilización da enciclopedia alfabéticaFicha 5: Utilización da enciclopedia alfabética
Mira o estante da enciclopedia. Cada volume ten un número e, na parte
inferior, a indicación alfabética dos termos que contén cada un deles. Por
exemplo, no volume 8 podes atopar as palabras que se sitúan entre “Lisboa” e
“microscopio”.
En que volume podes atopar as seguintes palabras?
PALABRA VOLUME nave bicicleta Galicia imaxe mariñeiro casa
1 2 1 6 5 4 3
9 8 7 12 11 10
a-
bur
buro-
dol dom-
eri
ero-
fai
fal-
gim
gin-
hum
hun-
lir
lis-
mic
mie-
par
parl-
pue pue-
soc
socr-
zwi
Ficha 6: Utilización da enciclopedia alfabéticFicha 6: Utilización da enciclopedia alfabéticFicha 6: Utilización da enciclopedia alfabéticFicha 6: Utilización da enciclopedia alfabética a a a
ou dicionario enciclopédicoou dicionario enciclopédicoou dicionario enciclopédicoou dicionario enciclopédico
Escribe en que volume da enciclopedia atoparás información
sobre os seguintes temas.
Temas Volume Temas Volume
papel escultura
golfiños aguia
koala títeres
Cambre libro
boneca barcos
FichFichFichFicha a a a 7777: : : : Utilización da enciclopedia Utilización da enciclopedia Utilización da enciclopedia Utilización da enciclopedia
A menudo resulta difícil atopar algúns termos nas enciclopedias. Para ter
éxito na túa busca, segue estas recomendacións.:
a) non teñas en conta os artigos: busca os substantivos
b) tampouco busques os nomes propios das persoas. Excepto nalgúns
casos, debes buscar polo apelido
c) non te desesperes, se non atopas nada pola primeira palabra, busca
pola segunda, e así sucesivamente.
Proba a buscar estes termos na túa enciclopedia e indica en que forma
os atopaches finalmente.
En xeral, hai que ter en conta certos elementos:
• as palabra clave: son as palabras precisas que nos axudan a atopar un tema
na enciclopedia.
• as palabras guía: son palabras que axudan a atopar as palabras clave. Están
na parte superior esquerda e na parte superior dereita de cada páxina dunha
enciclopedia. A palabra guía do lado esquerdo é a primeira palabra clave da
páxina, mentras que a palabra guía do lado dereito é a última palabra clave
da páxina.
Busco Atopo
Cabo de Gata
Leonardo Da Vinci
Papa Xoán XXIII
Estados Unidos de
América
Alfonso X o Sabio
O cadro do "Guernica"
Os "Beatles"
Ficha 8:Ficha 8:Ficha 8:Ficha 8: As palabras claveAs palabras claveAs palabras claveAs palabras clave
Cando a búsqueda ten máis dunha palabra temos que atopar
unha palabra clave que faga posible unha búsqueda correcta na
enciclopedia. Para esto podes segue estas regras:
• A información sobre unha persoa atópase buscando pola primeira
letra do apelido (por exemplo, Rosalía de Castro atópase no “c” de
Castro)
• Se unha persoa ten un título, a información sobre esa persoa
atópase buscando a primeira letra do nome (por exemplo, rei Xoán
Carlos estará no “x” de Xoán)
• Se un tema ten dúas ou máis partes, normalmente a información
se atopa buscando pola primeira parte do tema (por exemplo,
Océano Pacífico buscarémolo no “o” de océano. Viaxes espaciais
atoparase no “v” de viaxes)
• Normalmente o tema buscado se atopa polo seu nome más
específico (por exemplo, fútbol búscase no “f” e non en deportes,
“d”)
Ficha Ficha Ficha Ficha 9999: As p: As p: As p: As palabras clavealabras clavealabras clavealabras clave
Rodea cun círculo a palabra clave que cres te axudará a atopar
na enciclopedia, a información precisa sobre os seguintes temas:
Capital de Portugal
Nacionalidade de Albert Eisntein
Historia do Cine
Lugar de nacemento de Miguel de Cervantes
Regras do baloncesto
Causas da malaria
Capa de ozono
Mundial de fútbol
Río Miño
Santiago de Compostela
Pablo Picasso
Ficha Ficha Ficha Ficha 10101010: As palabras clave: As palabras clave: As palabras clave: As palabras clave
É moi importante atopar as palabras clave dun tema
determinado porque así vaise centrando o tema, é dicir, vaise
facendo máis concreto e a súa búsqueda resulta máis precisa.
As palabras clave, polo tanto, facilitan a búsqueda de
información.
Subliña a palabra clave pola que buscarías a seguinte
información.
• Río máis longo do mundo
• Pobo mapuche
• Capital de Australia
• Ollo dun tifón
• Illa máis grande do mundo
• Anxo Fariña
• Teresa de Calcuta
• Estreito de Xibraltar
Ficha Ficha Ficha Ficha 11111111: As palabras guía: As palabras guía: As palabras guía: As palabras guía
No recadro de abaixo, atoparás debuxadas tres páxinas abertas
dunha enciclopedia coas súas respectivas palabras guía. Frente a cada páxina
aberta, hai 4 palabras clave. Le con coidado e rodea as palabras clave que
poden ser atopadas nas páxinas abertas da enciclopedia fixándose ben cales
son as palabras guía de cada unha delas
Palabras guía Palabras cla ve
• algarrobo
• álxebra
• algodón
• algas
Palabras guía Palabras clave
• biosfera
• biografía
• botón
• bordado
Palabras guía Palabras clave
• marraxo
• maxia
• masculino
• medalla
Alxeciras
Ficha 12: De maior a pequeFicha 12: De maior a pequeFicha 12: De maior a pequeFicha 12: De maior a pequennnno e viceversao e viceversao e viceversao e viceversa
Agrupa os termos seguintes en cinco grupos e busca unha palabra máis
ampla que sirva para denominar cada grupo, como no exemplo.
pintura, gato, avión, piano, xadrez, violín, parchís, mono, tren, escultura,
debuxo, quebracabezas, saxofón, bicicleta, clarinete, galiña, camión, guitarra,
escarabello, naipes
Agora trátase de facer o exercicio ao revés: para cada un dos grupos,
escribe algunhas das palabras que podan incluirse nel, como no exemplo:
Termos Grupo
mesa, silla, sofá, armario mobles
Grupo Termos
hortalizas tomate, cebola, cenoria, col...
xogos de mesa
deportes
animais domésticos
accidentes xeográficos
CONTIDO Equipo 4 Introducción 5 Que é un insecto? 6 Clasificación 8 Ciclos vitais 10 Alimentación 12 Observación 18 Insectos acuáticos 22 Captura de insectos 26 Como mantelos 28 Glosario 30 Índice 32
SUMARIO Como utilizar este libro 8
Introducción aos esqueletes 10 Que é un esquelete? 12
De que están feitos os esqueletes? 16
Ósos 18 Cráneos e sentidos 22 Dentes e mandíbulas 24 Aparatos bucais 26
Colmillos e cornamentas 28 Esqueletes defensivos 30
Articulacións e movementos 32
Ficha 1Ficha 1Ficha 1Ficha 13333: Para empezar…: Para empezar…: Para empezar…: Para empezar… o sumarioo sumarioo sumarioo sumario
Aquí tes a lista dos contidos de tres libros distintos. Normalmente,
esta lista denomínase "sumario" pero pode recibir outros nomes.
ÍNDICE Animais en marcha 4 Por qué migran os animais? 6 Buscar o camiño 8 Sobrevivir ao viaxe 10 Resolvendo misterios 12 Camiños no ceo 14 Viaxeiros peludos 16 Nómadas dos mares 18 Peixes viaxeiros 20 Dos insectos ao home 22 Vocabulario 24 Índice alfabético 25
B. Taylor. Las migraciones de B. Taylor. Esqueletos y fósiles. J. Pope. Insectos. Madrid: Anaya, 1995 los animales.Madrid: SM, 1998 Barcelona: Molino, 1998
1. Escribe as palabras con que pode titularse o "sumario".
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
SUMARIO Como utilizar este libro 8
Introducción aos esqueletes 10 Que é un esquelete? 12
De que están feitos os esqueletes? 16 Ósos 18
Cráneos e sentidos 22 Dentes e mandíbulas 24 Aparatos bucais 26
Colmillos e cornamentas 28 Esqueletes defensivos 30
Articulacións e movementos 32
Ficha 1Ficha 1Ficha 1Ficha 14444: Para empezar… o sumarioPara empezar… o sumarioPara empezar… o sumarioPara empezar… o sumario
2. Agora, le atentamente este sumario e contesta
a) De que tema trata el libro?_____________________________
b) Como se denomina o capítulo onde se explican as articulacións?
______________________________________
c) En que páxina empezarás a buscar a información sobre os
ósos?_____________________
3. Indica se estas frases son verdadeiras (v) ou falsas (f)
❏ un sumario é a lista dos capítulos dun libro
❏ un sumario serve para atopar as ilustracións nun libro
❏ se miramos o sumario saberemos onde atopar o que
buscamos
❏ se miramos o sumario saberemos se o libro trata do que
nos interesa
❏ un sumario é unha lista ordenada de palabras
❏ se miramos o sumario podemos saber quen escribiu o libro
4. A partir das frases verdadeiras, explica coas túas palabras que é un
sumario e para que serve
_______________________________________________________
_______________________________________________________
Ficha 1Ficha 1Ficha 1Ficha 15555: UtUtUtUtilizar os índicesilizar os índicesilizar os índicesilizar os índices
Observa atentamente este índice e responde:
¿Cómo está ordenada esta lista?____________
1. Busca o termo "mamífero". ¿En que páxinas atoparás a información? _____
2. Agora busca o termo "pingüino de Adelia" e observa que as páginas 20 e 21
están separadas por un guión. Esto indica que nestas páxinas é onde podes
atopar maior cantidade de información sobre o tema.
¿En que páxinas podes informarte mellor sobre o oso polar?____________
¿E sobre o lobo? _____________________
FichaFichaFichaFicha 1 1 1 16666 : UUUUtilizar os índicestilizar os índicestilizar os índicestilizar os índices
Este índice é distinto. Nalgúns casos, os termos non están
ordeados no lugar que lles corresponde, senón que se atopan
englobados noutro termo máis amplo.
Observa este índice e responde:
¿En que páxina buscarías información sobre a poda das árbores?
¿E sobre a elaboración de compost?
Ficha Ficha Ficha Ficha 11117777: UUUUtilizar os índicestilizar os índicestilizar os índicestilizar os índices
Nalgúns casos, tras o termo buscado non atopamos a páxina senón a
palabra "véase" e, a continuación, te indica a palabra pola que debes
buscar.
Se queres saber onde atopar información sobre a "matriz",
¿En que palabra deberás buscar? ______________ ¿En que páxina ou
páxinas atoparás a información?__________
Ordena adecuadamente os seguintes pasos para consultar un índice:
a. Anotar a páxina ou as páxinas onde se atopa a información no libro
b. Consultar o sumario para saber a páxina onde se atopa o índice
c. Atopar o termo que estamos buscando na páxina a que nos remite o
índice
d. Buscar a páxina á que nos remite o índice
e. Buscar por orde alfabética o termo que nos interesa no índice
1: 2: 3: 4: 5:
En resumo, un índice serve para… Marca as respostas correctas.
o Atopar as páxinas que tratan sobre un aspecto concreto
o Saber cantas páxinas ten o libro
o Saber o título do libro
o Saber cantas palabras ten o libro
o Atopar máis rapidamente unha información concreta nun libro
Ficha 1Ficha 1Ficha 1Ficha 18888: Traballamos coas cronoloxíasTraballamos coas cronoloxíasTraballamos coas cronoloxíasTraballamos coas cronoloxías
Moitos libros de coñecementos teñen, normalmente nas últimas páxinas o
que chamamos unha "cronoloxía". Esta palabra deriva do grego "cronos", que
significa tempo e eso precisamente é o que intentan reproducir as cronoloxías: o
paso do tempo. Como é moi difícil debuxar o tempo, normalmente se marca nunha
liña continua na que se sinalan as datas dos acontecementos máis importantes para
a historia da humanidade ou dalgún dos seus pobos.
Observa atentamente a cronoloxía e responde
¿Cantos anos abarca en total esta representación do tempo? ___________
Indica un feito destacado e a súa data _____________________________
Esta cronoloxía corresponde a unha parte da historia, de onde? _________
Outras veces simplemente aparecen
as datas máis significativas co
acontecemento correspondente.
• Cando tivo lugar a conquista das • Que ocorreu no ano 1936?
Galias por César? • Cando consigue un tren a velocidade
• Cantos anos durou? de 400 Km/h?, de onde era?
Ficha 1Ficha 1Ficha 1Ficha 19999: Os glosariosOs glosariosOs glosariosOs glosarios
Ao final de moitos libros informativos pode aparecer unha relación de
palabras algo antigas e que case non se usan onde nos explican o seu
significado. É o que se chama un GLOSARIO.
Tamén pode ser que estas palabras sexan moi específicas dun tema
concreto e polo tanto posiblemente non coñecidas. O Glosario nos aclarará o
que significan.
Ficha Ficha Ficha Ficha 20202020: A consulta no catálogoA consulta no catálogoA consulta no catálogoA consulta no catálogo
Accedemos ao catálogo das Bibliotecas Públicas de Galicia
(http://www.opacmeiga.rbgalicia.org) e seleccionamos a biblioteca que nos
interesa. Neste caso a nosa.
Logo prememos en “entrar na biblioteca” e nos aparece a pantalla do noso
catálogo. Como vemos, picando na frecha que hai á dereita do cadro que pon En:
podemos facer a busca por título, autor, materia, serie, CDU, editorial ou ISBN.
Ficha Ficha Ficha Ficha 20202020: A consulta nA consulta nA consulta nA consulta no catálogoo catálogoo catálogoo catálogo
Se queremos buscar que libros temos sobre alimentación, no espazo
correspondente ás materias escribimos o tema dos libros que buscamos
("alimentación") e prememos na lupa que hai ao lado.
Aparece a seguinte pantalla, na que seleccionamos o que nos interese, por
exemplo: Alimentación – cuentos.
Ficha Ficha Ficha Ficha 20202020: A consulta no catálogoA consulta no catálogoA consulta no catálogoA consulta no catálogo
Aparecen entón, os documentos cos que contamos na nosa biblioteca
sobre o tema e algunha información sobre eles.
Se queremos ter máis datos, pinchamos enriba do que
queiramos
e obteremos a seguinte pantalla, que é a ficha catalográfica.
Ficha Ficha Ficha Ficha 20202020: A consulta no catálogoA consulta no catálogoA consulta no catálogoA consulta no catálogo
Le atentamente a ficha catalográfica responde a estas preguntas:
¿Cal é o título do libro?
¿Quen é o autor?
¿Onde se publicou?
¿Quen é o editor?
¿En que ano apareceu?
¿Cantas páxinas ten?
¿Contén ilustracións?
Fíxate onde pon “sección”. Esta indícanos o lugar da biblioteca
onde podemos atopar o libro: se está na parte de literatura de ficción
nos di a cor da etiqueta correspondente. Se está na zona de consulta
nos dirá o tema do que trata. Ademais onde pon “localización” nos
mostra a etiqueta que leva o libro no lombo, o cal nos dá aínda máis
pistas para poder localizalo.
¿En que zona da biblioteca se atopa o libro?
¿En que estantería?
Agora busca os documentos sobre piratas que hai na biblioteca.
¿Cantos libros atopas sobre os piratas?
Selecciona un que fale da piratería en Galicia e le a información
que aparece na súa ficha catalográfica.
¿De que data é?
¿Cal é a editorial?
¿En que sección se atopa?
¿Cal é a súa etiqueta?
¿Pódese levar prestado para casa?