AURKIBIDEAMAKINAK,ETA ZERTARAKO

ERABILTZEN DIREN:

·1.Zertarako balio dute makinek?

·2.Makina mekanikoak.

·3.Makina termikoak.

·4.Komunikatzeko eta informazioa

erabiltzeko makinak.

MAKINEN ZATIAK:

·1.Egitura eta karkasa.

·2.Motorra eta zati higikorrak.

·3.Zirkuitu elektrikoak eta

elektronikoak.

·4.Sentsoreak.

·5.Adierazgailuak eta pantailak.

ERAGILE MEKANIKOAK:

·1.Hainbat eratako eragile

mekanikoak.

·2.Engranajeak.

·3.Kremailera eta pinoi-mekanismoa.

·4.Martxa-aldagailuak.

AURRERAPEN TEKNKOAK

ETA GIZARTEA:·1.Lan egiteko moduen aldaketak.

·2.Garraiobideen aldaketak.

·3.Osasu gintzako aldaketak.

·4.Komunikabideetakoaldaketak.

·5.Kulturako eta aisiako aldaketak.

ZERTARAKO BALIO DUTE

MAKINEK?

Makinak gauzak errazago egitea laguntzen digute.

Denbora gutxiago behar dugu gauzak egiteko.Adib:

kalkulagailua.

Ahalegin gutxiago egin behar dugu.Adib:torlojua.

Zereginak zehatz egiten laguntzen digute.Adib:robotek.

Zeregin arriskutsuak egiteko.Adib:espazio - zundak.

Makinen bidez, energia eralda ditzakegu.Adib:energia

elektrikoa.

Higidura sortzeko eta objetu astunak higitzeko eta

altxatzeko balio dute makina mekanikoak.Makina simpleak

indarra eraginkortasunez aplikatzen

eta indar handiagoa egiten duten makinak dira.

Bi motatako makina mekanikoak daude:eskuzkoak eta

automatikoak.Eskuzkoak: pertsonek ematen diete

energia.Automatikoak: energia elektrikoa edo erregaien

energia erabiltzen dute.

KOMUNIKATZEKO ETA

INFORMAZIOA ERABILTZEKO

MAKINAK

Hainbat makina elektrizitatearen,elektronika eta

informatikaren bidez sortu dira.

·Telefonoak,telebista eta irratiak komunikatzekoak dira.

·Musika entzuteko erabiltzen ditugu: CD-ak edo mp3-ak.

·Irudiak egiteko erabiltzen ditugu: argazki-makinak eta

bideo-grabagailuak.

·Ordenagailuren bidez :informazioa bilatu, testuak idatzi

eta testuak gorde ahal dugu ordenagailuetan web-

orriak ikusi eta beste pertsona batzuekin komunikatu.

Makina termikoak berotzeko eta hozteko erabiltzen diren

makinak dira.

Adb. Bitrozeramikako plakek beroa ematen dute eta

berotzeko erabiltzen dira .Hozkailuak eta aire girotuko

tresnak,berriz,hozteko erabilten dira.

EGITURA ETA KARKASA

Makina baten egitura gainerako elementuak hartzen dituena

da.

Karkasak edo estalkiak makina babesten du,eta elementuak

makinara lotzen ditu.

MOTORRA ETA ZATI

HIGIKORRAKMakina automatikoak motor bat behar dute

Bi motor mota daude.Erregaiz dabiltzenak eta

motor elektrikoak.Erregaiz dabiltzenak:ibilgailu gehienek eta

makina batzuek erabiltzen dituzte. Motor elektrikoak:mota askotako

makinetan daude.Pieza higikorrek eta eragile

mekanikoek higidura zati batzuetara helarazten dute.

Zirkuito elektrikoak edo elektronikoak dituzten makinen,sare

elektrikora konektatuta pilen

edo berriz kargatzeko baterien

bidez funtzionatzen dute.

ZIRKUITO ELEKTRIKO

ETA ELEKTRONIKOAK

SENTSOREAKSentsoreen bidez barruko eta kanpoko informazioa jaso al

dute.

·Tenperatura-sentsoreak erradiadoreak automatikoki piztu edo

itzali egin al du.

·Argi-sentsoreak ez dute ateei ixten uzten igogailuei,norbaitek

sartzen edo ateratzen balinba da.

·Infragorri-sentsoreak urrutitik jasotzen dute informazioa.

·Irratiek antena baten bidez jasotzen dute informazioa.

ADIERAZGAILUA

ETA PANTAILA Makinen funtzionamenduari buruz informazioa ematen duten

elementuak dira.Adbidez autoetan abiadura-eta tenperatura-

adierazgailuak.

Sakeleko telefonoek eta beste tresna batzuek pantaila digitalak

dituzte.

Pantaila digitaletan argazkiak,bideoak... ikus dezake.

Eragile mekanikoak deritze makina mekanikoetan higidura

eta

indarra trasmititzeko erabiltzen diren pieza higikorrei.

Hainbat motatako eragile mekanikoak daude:

Gurpilak,ardatzak,uhalak edo kableak,palankak,malgukiak,

biraderak,kremailerak...

HAINBAT ERATAKO

ERAGILE MEKANIKOAK

ENGRANAJEAKBi eragilez edo gehiagoz osatutako mekanismoak dira.

Engranajeak higidura transmititzen dute.Engranaje

simple bat,bi gurpil hortzdunez osatuta egon daiteke.

Gurpilek hortz kopuru bera badute abiadura berean

biratzen dira.Hortz kopuru desberdina badute,gurpil txikiena

azkarrago biratzen da.

KREMAILERA ETA

PINOI-MEKANISMOAHigidura zirkularra higidura lineal bihurtu nahi baldinba

dugu,pinoi eta kremailera-mekanismoa erabili behar dugu.

Pinoi deritzon gurpil horzdura kremailera batean akoplatzen

da.Pinoia biratzen denean ,kremailera beste noranzkoan higitzen

da.Eta aldrebes.

MARTXA-ALDAGAILUAKKotxeak eta bizikletak dituzte.Biraketa-

abiadura martxa-aldagailu edo transmizio-

aldagailu deitzen zaio.Bizikletak bi eragile

dituzte:pinoiak eta platera.

LAN EGITEKO MODUEN

ALDAKETAKMakinek asko aldatu dute lan-modua.Makinei esker,langileek ez

dituzte eskuz egin behar lan gogor eta nekagarriak.Makina

batek hainbat pertsonen lana egin dezake.Hori dela eta,jende

askok galdu du lana,edo beste sektore batzuetan aurkitu izan

behar zuen lana.Informatika eta elektronika asko aldatu du

lan egiteko modua.

GARRAIOBIDEEN

ALDAKETAKGarraiobide berrienei esker,hainbat eratara higitzen gara gaur

egun.Pertsonak lantokietatik urrun bizi

ditzakete,garraiobideren batean joan daitezkelako.

Urrutiko herrialdeetara joan gaitezke hegazkinez.

Distantzia ez da oztopo merkataritzarako,salgaiak

mundu osoan zehar ibiltzen baitira itsasontzietan eta

hegazkinetan.

OSASUNGINTZAKO

ALDAKETAK

Duela mende bat ez zegoen anestesia,txertoak ezta

erradiografiarik.

Gaur egun badago,adibidez organo trasplantea.Aurrerapenei

esker luzaroan bizi gaitezke.Hala ere,aurrerapen horiek ez

dira munduko toki guztietara iritsi.

KOMUNIKABIDEETAKO

ALDAKETAKOinezko edo zaldizko mezularien bidez eramaten zuten

mezuak elektrizitatea sartu baino lehen.Gaur egun

irratiak,telebista,internet eta telefonoa erabiltzen ditugu.Posta

elektrikoa posta arruntaren tokia hartu egin du.Segunduetan

iristen da.Telefono-linia edo mugikor bat eta ordenagailu bat

edo internet erabil dezakegu.

KULTURAKO ETA AISIAKO ALDAKETAK

XV.mendean inprentaren sorrera asko aldatu zuen kultura

eta aisia.Liburuak azkarrago eta merkeago kopiatzen ziren

eta errazago iristen ziren jendearengana.

Gaur egun internet,telebista,irratia,zinema eta beste batzuk

izugarrizko aldaketa izan da jendearen bizi moduan eta

denbora librean.

AMAIERA

-NAGORE IZAL

-IRATXE ZABALZA

-IMANOL IRIARTE

-IKER ALONSO