MAKINAK

Makinak eta zertarako erabiltzen diren:

· Zertarako balio dute makinek?

·Makina termikoa

·Makine mekanikoa

·Komunikatzeko eta informazioa erabiltzeko makinak

Makinen zatiak:

·Egitura eta karkasa

·Motorra eta zati higikorra

·Zirkuitu elektrikoak eta elektronikoak

·Sentsoreak

·Adierazgailua eta pantailak

Eragile mekanikoa:

·Hainbat eratako eragile mekanikoa

·Engranajeak

·Kramailera eta pinioi-mekanikoa

·Martxa aldagailua

Aurrerapen teknikoak eta gizartea

·Lan egiteko moduen aldaketak

·Garraio bideen aldaketak

· Osasugintzako aldaketak

· Komunikabideetako aldaketak

·Kulturako eta asiako aldaketak

·

Zertarako balio dute makinek?

Makina guztiek laguntzen digute:

·Denbora aurrezten dugu.

·Ahaleginak gutxiago egiten dugu.

·Zereginak zeatzak egiten dute.

·Zereginak arriskutsuak egiten dute.

Makinen bidez energia eta lanak aldatu daitezke.

Makina mekanikoakMakina mekanikoak erabiltzen dira

objektu astunak higitzeko eta altxatzeko.

Makina mekaniko batzuk eskuzkoak dira

eta beste batzuk automatikoak.

Makina termikoak

Makina termikoak berotzeko eta hozteko erabiltzen dira.

Berogailua Hotzgailua

Komunikatzeko eta informazioa

erabiltzeko makinak

Elektrizitatearen,elektronikoaren eta informatikaren

bidez,makina asko sortu dira.Komunikatzeko,

musika entzuteko,irudi finkoak egiteko, higikorrak

grabatzeko...erabiltzen dira.

Egitura eta karkasa

Makina baten egitura gainerako elementuak hartzen dituen oinarria da.

Karkasa eta estalkiak makina babesten du, eta elementuak

makinara lotzeko balio du.

Karkasaren gainean jarri ohi dira makina kontrolatzeko:

Bideo-kontsola baten botoiak eta irabiagailua.

Motorra eta zati higikorrak

Higidura sortzen duten makinak dira,bi mota daude:

-Erregaiaz dabiltzan motorrak. Ibilgailu gehienek eta

beste makina batzuek erabiltzen dituzte.

-Motor elektrikoa. Mota guztietako makinetan daude.

Zirkuito elektrikoak eta

elektronikoak

Energia elektrikoaren bidez funtzionatzen duten makinetan daude.

Zigilu baten tamainako zirkuitu batek miloika osagaiak izan ditzakete.

Zirkuitu elektrikoak edo elektronikoak sare elektrikora konektatu behar dira.

SentsoreakSentsoreen bidez,makina jakin batek makinaren barruko eta makinaz kampoko

informazioa jaso dezake.

-Temperatura sentsoreen bidez erradiadore bat automatikoki pitz eta itzal dezake,kampoan zer temperatura dagoen kontatuan hartuta.

-Argi sentsore batek ez die igogailuko ateei ixten uzten,norbait igogailuan sartzen edo ateratzen ari bada.

-Telebistako infragorriak sentsoreari esker urrutitik kontrola daitezke,urrutiko aginte batek.

-Irratiko antena baten bidez kanpotik informazioa jasotzen dute.

Adierazgailuak eta pantailak

Makinaren funtzionamenduari buruzko informazioa ematen duten elementuak dira.Autoetan hainbat adierazgailu daude.Besteak beste abiadura eta temperatura adierazgailuak.Igogailuetan zer solairuetan zauden adierazten du.

Hainbat eratako eragile

mekanikoak

Eragile mekanikoek deritze makina meknikoetan higidura eta indarra

trasmititzeko erabiltzen diren pieza higikorrei.mota asko daude:

-Gurpilak.Leunak edo horzdunak dira.

-Ardatzak.Gurpiletan eta motorretan akoplatzen dira,haiennorazkoan bilstzen dira.

-Uhalak edo kateak.Gurpil batetik bestera trasmititzen duten higidura.

- Palanka. Indar bat handitu edo murriztu,trasmititzen dute

-Malgukiak.Energia metatzen zuen.

-Bidaderak.Eskuzko zenbait makinatan erabiltzen dira.

-Kremailerak.Hortzakdituzten piezak luzangak dira.

EngranajeakBi eragilez edo gehiago osatutako mekanismoak dira.Engranajeak higidura

transmititzen dute.

-Bi gurpil zuzenean akoplatzen badira,kontrako noranzkoetan biratzen dira.

-Gurpilak uhal edo kate baten bidez lotzen badira ,noranzko berean biratzen dira.

-Gurpilek hortz kopuru bera badute,abiadura berean biratzen dute.

- Gurpilek hortz kopuru desberdina badute,gurpil txikiena gurpil handiena

baino azkarrago biratzen da.

Kremailera-eta

pinoi-mekanismoa

Gurpilak erabiliz, higidura zirkular bat transmititu eta

biraketa-abiadura alda dezakegu. Baina higidura zirkularra

higidura lineal bihurtu nahi baduzu, engranaje bat behar duzu.

Mekanismo horretan, pinoi deritzon gurpil horzduna kremailera batean akoplatzen da.

Martxa-aldagailuakMartxa-aldagailu edo transmisio-aldagailu esaten zaie

ardatz baten biraketa-abiadura aldatzeko erabiltzen diren engranajeei.

Martxa dituzten bizikletek hainbat gurpil horzdun dituzte.

Atzekoak dira txikienak, eta pinoi deritze.

Txirrindulariak indarra egiten du pedaletan, hanken bidez.

Pedalak platerak biratzen dituzten biraderak dira.

Lan egiteko moduen aldaketak

Makinek asko aldatu dute la moduan.

·Makinei esker langileek ez dute gauzak ezkuz egin behar lan gogor eta nekagarrienak.

· Makina batek hainbat pertsonaren lan egin dezake.

·Informatika eta elektronika ere asko aldatu dute,adibez:ordenagailuak,fotokopiagailuak eta faxak.

Garraio bideen aldaketak

Garraiobide berrienei esker,hainbat eratara higitzen gara gaur egun.

·Pertsonak lantokietatik urrun bizi daitezke,eta trenean,autobusean,autoan edo beste garraiobideren batean joan daitezke.

Osasungintzako aldaketakDuela mende bat inguru ez zegoen

erradiografirik,anestesiarik eta txertorik.Medikuek ez zekiten nola sortzen ziren eta nola kutsatzen ziren gaisotazun asko eta asko.

Osasugintzako aurrerapenei esker ,luzaroan bizi gaitezke.

Komunikabideetako aldaketak

Elektrizitatea asmatu aurretik,oinezko edo zaldizko mezularien bidez bidaltzen ziren mezuak.Gaur egun ,telefonoa,irratia,telebista et internet ditugu.

Posta elektronikoak posta arruntaren tokia hartu du.

Postaarrunta baino askarragoa da,segundu gutxi batzuetan buruan bidal ditzakegu testudun.

Kulturako eta aisiako

aldaketak

Inprentaren sorreak asko aldatu zuen kultura transmisioa , Inprentaren bidez azkarrago eta merkeag

o kopia zitezkeen liburuak.

Gerora,zinema,irratia,telebista eta internet asmatu zituzten,eta hori dela eta,aldatu egin ziren kultura sortzeko eta banatzeko moduak.

AMAIERA

MILA ESKER!

Egileak:Iñigo,June,Maite,

Pablo eta Iker.s.