202 0 0 2 k o U Z T A I L A

herrerosutan

niregiltzurrunikbehar?

pintura:sortzezgarbia

jardunian:loligonzalez

leok´k-1969udalekopaperzaharreihautsakkentzen

danbolin

d anbolin eta udalarenartean argazki zaharren, eta ez hain zaharren,artxiboa egin nahi dugu. Herriaren etorkizunaziurtatzeko iragana babestea ezinbestekoa da.Baina hori nekez egin daiteke herritarren la-guntzarik gabe. Era guztietako argazkiak bildunahi ditugu artxiboa horre-tan. Etxean argazkirik baldinbaduzu, jar zaitez danboli-nekin harremanetan, argaz-kiak utzi eta astebeteko epe-an itzuliko dizkizugu, kopiaateraondo-ren. Eaguztionarteanherriondare-aren zati bat babesteko lan-kide izaten garen. Animatu,merezi du eta.

AArrggaazzkkiiaakk jjaassoottzzeekkoooorrdduutteeggiiaa:: astelehene-

tan 18.00etatik 20:00etara,

abuztuaren 26tik aurrera.

LLeekkuuaa:: kultur etxea

au irakurtzen duzunean, irakurle, Spi-derman oraindik saltoka ibiliko da gurezine aretoetan. Super heroi honen aben-turak herrialde askotan ikusi dira etaikusiko dira. Peter Parker gaztearenabenturak eta xelebrekeriak atsegin ezdituenik ez dut ezagutzen. Beste superheroiak ez bezala, Parkerrek lan eginbehar du bizi ahal izateko. Ez da abera-tsa, izeba zaindu behar du eta atseginduen neskarekin ezin du ezer egin. Bizi-tza tristea! Baina bere bizitza da eta be-rak nahi duena da, berak aukeratu du.Edozein gizasemeren arazoak ditu.Gaurko zerrenada:etxea garbitu, eros-ketak egin eta laubanku-lapur harra-patu. Nork ez duatsegin gazte hori?Bueno, amerika-rrak, barka, estatu-batuarrak atseginez dituenak. Aberri zaletasun merkeaomen dute askoren ustetan. Super he-roiak arraza zuri, dominante eta politi-koki zuzenaren ordezkariak omen dira.Gizonaren nagusitasuna adierazten du-ten ikonoak dira. Horregatik, diote adi-tuek, heroi beltzak edo emakumezkoaksalbuespenak dira eta zenbaitzuen aho-

ak itxi eta politikokizein zuzen garenesateko bidea.Politikoki zuzena-ren garaian bizi ga-ra. Dena garbiaaseptikoa, neutralaeta uniformatzailea

izan behar du. Spiderman gure arteanbizi balitz globalizazioaren aurka dau-denak atzemango zituen eta batzuennahiak asetuz apaizen atzetik ibilikozen. Blade banpiro ehiztariaren antzeraibiliko zen etxez etxe. Apaizei beraieniritzia eskatu zaie eta eman dutenean, ezdira gustura gelditu. Zergatik? Espero ezzutena esan dutelako. Ados egon gaitez-ke edo e,z baina ezin dugu inor infernu-ko zulora bidali ez duelako gu bezalapentsatzen. Gehienen iritziak ez du ba-karra izan behar. Konstituzioak bere 20.artikuluan adierazpen askatasuna onar-

tzen du. Soilik, besteak beste,ohorearen aurkako edo inti-mitatearen aurkako adieraz-penak debekatzen dira.Apaizek nahi dutena esatekoeskubidea dute. Denek egitendute eta? Egunero entzundaitezkeen astakeriak izuga-rriak dira. Nerea zelako hil

nuen, hil egin behar dituk denak edodenak kartzelara! Apaizak berriz, be-raien iritzia, eta gehienena, eman dutesoilik. Guk baditugu gure Spidermanak,askok ez dakite zer zioen pastoral fama-tuak. Lehenik ezagutu eta ondoren kriti-katu. Azkenik, esan behar dut, dibergen-tziak, aniztasuna, ez dela txarra, aberas-tu egitengaitu. Ba-tasunak,uniforme-ak egitendu kalte.

a r g i t a r a t z a i l e a :Danbolin Zulo elkartea. Kultur Etxea. Gurutze z/g.20740 Zestoa (Gipuzkoa) Telefonoa: 943 14 71 23

e-mail: danbolin@topagunea.comd a n b o l i n :

Jone Bergara, Edurne Korta, Joxeba Larrañaga,Olaia Salegi, Manuel Arregi, Urko Canseco,

Nagore Telleria, MargariEizagirre, Mireia Orbegozo,Jon Artano, Onintza Irureta

d i s e i n u a e t am a k e t a z i o a : Eneko Aristi

i n p r i m a t e g i a : Gertu (Oñati).

l e g e g o r d a i l u a :SS-1108/2000

I S S N : 1576-9429

enbidoa, inkesta04

herrero sutan06

jardunian: loli gonzalez 07

danbolin-zulo08

atzera begira: leok´k-1969 10

udaletik14

alcer16

pintura 2: sortzez garbia18

agenda 19

zerbitzuak 20

Ur k o c a n s e c o

dd aa nn bb oo ll ii nn E K E Z D U

B E R E G A I N H A R T Z E N

A L D I Z K A R I A N

A D I E R A Z I T A K O

E S A N E N E T A I R I T Z I E N

E R A N T Z U K I Z U N A

3

Spidermanenerasoah

Nahiz eta iazizan hizkun-tzen urtea, aur-

ten ere bultzada ederra emateko garaiadugu gure herriaren nortasuna den eus-karari.

Euskal Herrian beti izan du izugarriz-ko garrantzia euskarak, beste lurral-

deengandik ezberdintzen gaituen gauze-tariko bat baita. Garaiak asko aldatu di-ren arren, egun nahi baino jendegutxiagok hitz egiten du euskaraz. Az-ken bolada honetan arazo asko izan daeta gauzak nahasten ari dira tamalez,baina herrialdeek tinko jarraitzen duteberen sustraiei gogor heldurik. Espai-niak edozer gauzagatik erasotzen dioeuskarari. Niretzat, asko eta asko txora-keriak dira, baina honek guztiak minaegin dio euskarari. Hala ere, gure euska-ra suntsitzeko asko borrokatu beharkodute.

Zestoa herri euskalduna da, baina as-kotan pentsatzen dut behar baino

ekintza gutxiago antolatzen direla hauhorrela dela erakusteko. Edozein ekime-nen alde borrokatzeko betiko jende mul-tzo berbera irteten da kalera eta horrelaezin daiteke. Euskal Herrian euskarazhitz egiteko guztion indarra behar dugu.

Gainera, adierazi nahi dut, hau gau-zatzeko badirela herrian AEK eta

EHE taldeak, beraz ez dago aitzakiarik euskararen alde ez busti-tzeko, nahiz talde hauetan nahiz bakarka, gure denboraren zati-txo bat euskararen inguruko jardueretan erabiltzeko. Azkenean

konturatuko baikara eginda-ko ahalegin apurrak emaitzakemango dituela bakoitzarenbihotz euskaldunean.

Brasilera.Hango manboagustatu egingolitzaidakeela iru-ditzen zait. Aus-traliara ere bai,joango nintzate-ke, edozein toki-tara, beti kanpo-ra eta urrutira.Tokiak ikustera,etzanda egon erebai baina… ez,ez. Beste kulturabat ezagutueta…

Beñat Etxeberria22 33 uurrttee

Ni orain, Er-dialdeko Ameri-kara. Nikaragua,Guatemala aldehorretara. Zer-bait ezagutzendut baina gutxi-txo eta gehixea-go ezagutzekogogoz nago. Ba-karrik joangonintzateke. Tokiaurreratuak bai-no gehiago gus-tatu izan zaizkitbeti toki marjina-tuak , pobreago-ak, pobrezian bi-zi den indigenajendea…

Xabier Irure33 44 uurrttee

(berak nahi bai)

Ni oporreta-ra? Benidormerajoateko gogoa dut,ez dakit ba! Eznahiz inoiz izaneta joateko gogoaedo… Niri hon-dartza asko gusta-tzen zait, beno,mendia ere bai,dena. Urtero ezgara joaten, bi ur-tean nago joan ga-be. Guretzat beha-rrezkoa da urterojoatea.

Dolores Aranburu55 99 uurrttee

en b i d o a . I

N o r a j o a n g o z i n a t e k e , o r a i n t x e b e r t a n , o p o r r e t a r a ?

Lorea ar te txe

5…ta segi aurrera!!Danbolinek herritarroi eskaintzen di-

gun tartetxo hau aprobetxatu nahikonuke Euskal Herriak gaur egun paira-tzen duen salbuespen egoera salatzeko.

Gazte eta abertzale naizen momentu-tik, eta hori sentitzeak dituen arriskuakikusirik, gose greba mugagabe bateanparte hartzea erabaki nuen. Gose grebaegiteko arrazoiak asko ziren: hirurehungazte audientzi nazionaletik pasatu be-harra, gazteok jasan behar izaten ditu-gun jazarpen polizialak, ehun tortu-ra kasu beldurgarri aurreko urtean,frogarik gabeko kartzelaratzeak…Gose greba aurrera zihoala iritsi zi-tzaigun beste albiste bat: Segi ereilegalizatu!! Gose greban aurreragogor jarraitzeko beste arrazoi bat.

Eta denbora aurrera doala borro-katzeko arrazoiak areagotu besterikez dira egin. Orain Batasunaren aurkadoaz eta hurrena noren aurka? Auska-lo! Beraiek izan ezik beste guztiak bai-kara terroristak. Euskal Herriaren aur-kako errepresioa areagotzen ari denmomentu honetan eta okerragoak ereetorriko direla ikusirik, Euskal Herriaketa bereziki euskal gazteok (geu baika-ra etorkizuna) dugun aukera bakarrakonpromisoa, antolakuntza eta borrokada! Atxilotu, torturatu eta frogarik gabekartzelaratuko gaituzte, baina gurekinjai duzue! Etsipenak, egoera bere horre-tan jarraitzera bultzatzen duenez, etabeste Euskal Herri bat posible delako…euskal gazteria aurrera!

Bukatzeko, herriko preso, errefuxia-tu, eta deportatuei nire besar-kadarik beroenak bidaltzendizkiet.

Jo ta ke!!

Parisera. As-ko gustatzen zait,bi aldiz izannahiz eta… Hotelbatean egon nin-tzen. Eiffel dorre-an izan nintzeneta hirugarren pi-suan nire izenajarri nuen. Euro-disneyn Plutore-kin eta Minirekinargazkia ateranuen. Beste non-baitera joatekotanAsturiasera joan-go nintzateke, ni-re amak esatendu oso polita de-la.

Ane P i zarro99 uurrttee

Donostiara jaja ja, aibadios! txiki-teuen ibiliko nitza-ke. Ni Mallorcaraeta ez behintzat!Euskal Herritik ir-ten gabe. Alde har-tara joan ginenbehin, Mallorcaraeta… ni gehiagoez! Bilbora edoDonostiara. Nihondartzara etahondartzara ez, nitxikiteo anbiente-ra. Han zer eginbehar duzu ba?Hondartzara joaneta elkarren gaine-an... ez, ez, ez…

J. Luis Larrañaga66 11 uurrttee

Bueno, edo-zein lekutara! Bai,oporrak hartzea-rren edozein leku-tara. Itsasoa dago-en lekura, e! Men-dira bainogehiago. Urrutirajoan gabe ere, ber-tan badaude nahi-koa leku politak.Pixka bat irteneta… hor barruandaukadan plaia ezzait batere gusta-tzen! Ze eguraldiegiten duen jakite-ko ere kanporaatera behar izatenda hemen, ba aldakizu zer den ho-ri? Hemendik Za-rautzaino joandaere nahikoa.

Mª Anjeles Aizpurua66 33 uurrttee

r a i n t x e b e r t a n , o p o r r e t a r a ?

enbidoa . I I

Igor lopez

“Bazkalostean kafea har-tzera joateko ohituraneukan, eta halaxe

egin nuen egun hartan ere. Egunkaria irakurtzenharrapatu ninduen komunera bidean zihoan lagunbaten su abisuak. Tabernako sukaldea sutan zegoelakonturatu zen Nebera. Hara joan nintzen arrapala-dan, eta sua sukalde osoan zehar zabalduta zegoelaegiaztatu nuen. Estualdian, kanpaiasutan egoteak eragin zezakeen triskan-tzaz jabetuta, goiko solairura korrikaigo eta tapaki bat besapean nuela itzulinintzen behera. Harekin ito nahi izannuen frijigailua, baina leherketa bateklehen nahiz bigarren mailako erredu-rak eragin zizkidan, aurpegian eta bibesoetan. Behin frijigailua itzalduta,gora igo nintzen berriro, erretzen ari zen kanpaiakhan egindako kalteak ikustera. Sutan zegoen teila-tua. Siestan ziren izeba Purita eta koinatua atera ni-tuen hurrena. Berehalaxe etorri ziren suhiltzaileak,ordu laurden batera edo. Haien esku gelditu zen or-dutik aurrerakoa”. Horrela gogoratzen du Inaxio

Artetxek egun hura.

Zazpiak aldera arte gogor ekin ziotensuhiltzaileek sutea itzaltzeari. Orduan

eman zioten buelta egoera latz hari. Ordura-ko, baina, jan zituen suak jan beharreko guz-tiak; etxea galdu zuten batzuek, bizibidea bes-teek. Okerrago ere gerta izan zitekeela pentsa-tzeak kontsolatzen ditu denak. Aldeko izanzuten haizea suhiltzaileek, eta, Inaxiok gogo-

rarazten digun moduan, “sutea bazkalostean or-dez iluntzean edo hasi balitz, zilegi da pentsatzea in-guruko etxeak ere bereganatuko zituela”.

Mementootan, kasu hauetan ohikoak di-ren tirabirak darabiltzate aseguru

etxearekin. Kaltetuek etxe guztia bota eta be-rria eraikitzea nahi duten bitartean, matxurakbakarrik konpontzea nahi du aseguru etxeak.Oraindik ez dira heldu alde biak askietsiko di-tuen inongo akordiora. Udalak ere ez du, gaur-daino, eraikinaren egoeraren gaineko hausnar-ketarik egin. Hori bai, hainbat segurtasun neu-

rri hartu ditu: hondakinakkendu eta puntaleak etatoldoak jarri.

Bestalde, hondamen-diaren eragilea friji-

gailua izan zela ahoz ahozabaldu arren, kontua dabaieztatu gabeko hipote-sia dela hori. Izan ere, Ma-

ria Luisa Alberdiren hitzetan, “egia esan, ez dakiguzerk sorrarazi zuen sua, halaxe gertatu zela eta kito”.

Egun asko igaro dira pasa den ekainaren18tik. Hotzean, Inaxiok ez daki zer erre-

akzio izango lukeen berriro halako egoera batenaurrean. Ez du uste suari aurre egiteko ausar-diarik izango lukeenik. Ez zaigu batere kosta-tzen Inaxioren arrazoitzeko era ulertzea, eztaharen atsekabea, nahigabea sentitzea ere. Maiz-terrak, berriz, erabat penatuta daude: “Asko sen-titzen dugu gertatu den guztia, baina herriaren el-kartasuna eskertu besterik ezin dugu egin”, dio Jua-na Acedok.

Ura eta sua belaunetik behera, gogoraraztendigu esaera zahar batek. Gauzak, ordea,

datozen bezala har-tu beharrean izatengara maiz. Halagertatu da oraingohonetan ere. Badi-rudi, gainera, luzejoko duela auziak.

herrerosutan

Olaia sa leg i

E k a i n a r e n 1 8 a , a s t e a r t e a . B a z k a l o s t e a

7

bat ere egin genion, Margaritanean erositako f igura zatarren bat. Gonbidapenik gabeere lasai joaten ginen bere etxera. Esploratzaile garaiak genituen. Alonderoneko etxeaLili jauregiarekin lotzen zuen pasabidea non zen jakin nahi genuen. Azulejo puskak etaXardok botatako botila zaharrak jaso eta andereñoari gure hipotesia kontatzera joatenginen larunbat arratsaldeetan, txokolate tableta eta maxpaxak haren kontu zirela. Sas-tarraingo harrobi zuloan bilatutako hezur haundi bat ere denboralean eduki nuen etxe-an. Behin amak topatu eta "ardi zaharren batena" esanda harrika bota zuen arte. Mate-matikak garrantzitsuak zirela erakutsi zigun Lolik, baina bizitzan erabiltzen ez badirahiruko erregelek ez dutela ezertarako balio ere bai . Gizatasuna ere botoetan kontatzea.Baita matematikan gorria eramanagatik, jakitea hark zentzua izango zuela numeroakletrez aldatzean ere. Zuzentasuna behar da horretan ere. Bai andereño!

arbeletik 29 urte andereño, bederatzi zuzendari. 62 urte-rekin erretiroa hartu du.URTE GEHITXO BOKAZIORIK GABE AGOANTATZEKO? Txikitatikizan nahi nuen maistra. Urte dexente jostundegi ba-tean pasa nituen, baina aukera sortu zitzaidanean,begiak itxita onartu nuen. Aizarnarrok daukagungauza horrengatik, ez nuen Zestoara etorri nahi,baina andereñoarena oso garbi ikusten nuen.FLORIDO PENSILEKOAK BEZALAKO KLASEAK IZANGO ZIREN BA

ORDUKOAK? Bai, dena erderaz... Ni euskera nekielakosartu nintzen, umeak ulertuko zituen norbait beharzelako. Eta umeei euskeraz egiten genien.GOGOAN AL DUZU ZEIN IZAN ZIREN ZURE LEHENDABIZIKO

IKASLEAK? Irati Lazkano eta. Lehendabiziko eguneannegar batean hasi zitzaidan eta ni ere bai, gelan be-rrogei umerekin, negarrez.IKASTOLA ETA HERRI ESKOLAREN BATEGITEAREN GARAIA ERE TO-KATUKO ZITZAIZUN. Ez ziren garai samurrak izan,

J1982ko buelta hura. Zuzendari nintzen eta denaondo joan zen, baina urte zailak izan ziren.GURASOAK ASKO ALDATU AL DIRA? Orain gehiago ego-ten dira umeen gainean, askoz gehiago. Ez diozuaprobatu, mania diozu eta horrelako asko entzutendugu.TEKNOLOGIA BERRIEKIN ASKO ALDATU AL DA LANA? Arbelaurreko leziorik ez da ia ematen orain. Buruketakoariketak egiten dituzte, baina fitxetatik aukeratuta,libururik gabe, eta ordenagailuan ere bai. Edo nahiduten animalia aukeratu eta hari buruzko infor-mazioa bilatuz, liburutegira joaten dira. Aurrez langehiago izaten dugu, baina askoz ere hobeto ja-rraitzen dugu haur bakoitzaren lana.EGOERA LATZAK? Behin ikasle bat irakasle batez mai-temindu zen eta ikas-bidaia iritsi zen. Ez genekienzer egin. Ikasleak ulertzen zuen arazoa, baina zai-lagoa izan zen irakasleari ikustaraztea.NOLA PASAKO DUZU ORAIN EGUNA? Lehenengo oporrak,eta gero... ez dakit asmatuko dudan.

ardun ian . lo l i gonzalez .

aulkitik. “Aizarnakok” esaten dutenenespezietik ezagutu nuen lehendabizikopertsona izen zen. Aizarna Zestoa bainolehenagokoa zela hari ikasi nion hamarurterekin. Matematika ematen zigun, etatutoretza ere bai . Nire lehenengo suspen-tsoa han erne zen. Laua, “plus bider mi-nus minus” zela ulertzen nuen, baina binegatibo positibo nola bihurtzen direnezin buruan kabitu. Nik motza nintzelaeta berak abisu bat zela esan zidan, esna-tzeko. Bete egin zen, zenbakien notan go-rri eramaten nuen institutuan ere. Demo-krazia klaseak gehiago izaten ziren tuto-retzakoak. Gehienak zer esaten du,botazioa eta aurrera. . . baina argi uztenzuen aginte makila berak zuela, eta horiere eztabaidatzen genuen, maisuaren bo-toak bi balio ote zuen. Zorritsu esaten zi-gun. Paxientxiak gustatzen zitzaizkion.Urtetan haiek ematen zituen. Behin opari

N A G O R E T E L L E R I A

aurten ere herriko bertso eskolakUztapide bertso paper sariketaantolatu du, hirugarren aldizoraingoan. Gaia: Herriko jaiak.

Aurtengo edizioak bazuen berritasun bat: bi maila ezarrizaizkio sariketari, helduena eta gaztetxoena. Sari bana-keta ekainaren 23an egin zen. Helduen mailan ...

... bederatzi lan aurkeztu ziren eta epaimahaikoeniritziz aurtengo lehiaketan nahiko zaila izan omen zenerabakiak hartzea, maila oneko lanak aurkeztu zirelako.Irabazlea Amagoia Andres Olaizola izan zen, aurreko biedizioetan bezala; bigarren Oskar Alberdi Etxabe eta hi-rugarren Josune Izeta Aizpurua.Gaztetxoen mailan sei lan aurkeztu ziren eta Joseba Re-gil Astilleros izan zen onena. Maila hau hamalau urtetikbeherakoentzat izendatu bazen ere, herri ikastetxekoikasleak bakarrik aurkeztu ziren, hamabi urtetik behera-koak, alegia. Beraz, hurrengorako komeniko litzatekeadina birmoldatzea, edota maila hau indartzeko neu-rriak hartzea.Horrela bada, ea laugarren edizioak zer ematen digun.

BI MILA ETA HAMAZAZPI

HEMEZORTZIRA BIDEAN,BURU-BELARRI INTERNETAREN

ETA E-MAILEN MENDEAN;AMABIRJINAK MODERNIZATU

BEHARKO DIREN ZEDEAN,GARAI BERRIEN LEGEAN (BIS)EGITARAUA AURTEN ZINTZILIK

JARRI DIGUTE SAREAN,ZESTOA.HERRIKO JAIAK

.COM ORRIALDEAN.Amagoia Andres Olaizola

UMEAREN EGUNA,ENTZIERRO TXIKIA;GUK BOTATZEN DEGU HOR

AZKAR IZARDIA.ITXAFEROAK ERE

BOTATZEN DU KIA,HAREN BURRUNDAREKIN (AI, AI,…)HAU DA KOMERIA,

Joseba Regil Astilleros

Uztailaren13an jokatu ziren Xiero-ren omenezko txokokopilota txapelketako fi-nalak. Nagusien mailanJon eta Unai Ipintzaanaiak gailendu zirenAntxelmo Astiazaran eta IbanDiazen aurka jokatutako parti-duan.

d a n b o l i n z u l o

III.Uztapidebertsopaperlehiaketa 2002

UUDDAALLEEKKUU

IIRREEKKIIAAKK 11 22UURRTTEE

Zestoako lehe-nengo udalekuirekiak 1989an

antolatu ziren, baina 1991 eta1992an egin ez zirenez, aurtengoakizan dira 12. udalekuak.Uztailaren 12an, ostiralean, hasi ziren

Karmenak bonbazoekin eta suzirie-kin. Danborrada ere izan zen ostirale-an, eta ikurrinaren igoera garaiandanbor hotsez gain Cementos Rezolatikjasota eta Kultur Etxean jarri dutensirena ere entzun zen.Giro ederra eta adin guztietako jen-deak ondo pasatzeko aukera izanzuen: sukaldaritza lehiaketa, pilotapartida, ume jolasak, herri kirolak,dantzariak eta suzko zezena.Larunbatean inguruko herrietako jen-de ugari bildu zen, giro aparta goi-zaldeko ordu txikiak arte Laiotz tal-dearekin.Karmen egunez, goizeko6:00etan hasi zen karrozadesfilea, eta gauean JoxeMigelen plazako ikurrina-ren jaitsierarekin, berriroere sirena jo ondoren, jaieibukaera eman zitzaien,zenbaitek Gelatxorekin

dantzanjarraitubazuenere.

9Luix ZigaranTxoixo sekulako arran-tzalea da, ez dago zalan-tzarik. Izan ere, 2,780 ki-lo eta 57 zentimetrokoamuarraina harrapatuzuen duela hilabete in-guru. Ez zegoen baka-

rrik, ordea, zeregin horretan. Berare-kin zeuden Asier Lizaso Trunbo etaIñigo Gonzalez Gontxalo fenomenoak.Arrantzale trebatuak ez dakigu, bainabekaizti amorratuak badirela behin-tzat erakutsi dute. Han ikusi omen zi-tuzten gaztetxoak kaina eskutan zute-la, eta, honela esaten omen zioten el-karri: “Gu ez gaituk gutxiago izango,ezta?”.Halaxebada, kai-na hartu(ez bei-razko on-tzian zer-bitzatzendena,hauek horretan ere nahiko trebatuakegongo diren arren lehenagotik), etaZestoako uretako arrainak apur batzirikatzea pentsatu zuten. Halaxe ha-rrapatu zuen Txoixok pieza izugarrihura. “Metro eta erdiko saltoak egitenzituen uretatik gora harrapatu ondo-ren”, diote protagonistek. Luixek ate-ra arren, hirurena da meritua, Ipin-tzak botabaitzuenkaina etaGontxa-lok sala-bardoare-kin jaso.A zer no-lakoarrantzale hirukotea! Ditxosozkoamuarraina izoztuta daukate orain, ezdakite zer egingo duten berarekin, di-sekatu edo. Hasieran bizirik manten-tzen ere saiatu ziren nonbait, baina al-ferrik. Badirudi ez zitzaiela burutikpasa amuarrainari ahoz ahoko arnas-keta egitea. Lastima!

K a r m e n a k A r r o a b e a n

L E O K ´K 1 9 6 9 : beste e

ra bateko mus

ikarenlehen u

rratsak

Jaik´k

Mi ni leok´k

Z eessttooaann RRoocckk mmuussiikkaakk iizzaann dduueenn,, eettaa oorraaiinn--

ddiikk dduueenn,, iibbiillbbiiddeeaarreenn aaddiieerraazzggaarrrrii ggiissaa eeddoo,,

iirraaiillaarreenn 66rraakkoo jjaaiiaallddii iikkuussggaarrrrii bbaatt aannttoollaa--

ttzzeenn aarrii ddiirraa ffeessttaa bbaattzzoorrddeekkooaakk.. HHoorrii ddeellaa eettaa,,

hheerrrriikkoo rroocckk mmuussiikkaarreenn iinngguurruukkoo hhiissttoorriiaa llaabbuu--

rrrraa aauurrkkeezztteeaa eerraabbaakkii dduugguu.. HHoorrrreettaarraakkoo,, SSee--

bbaassttiiaann EEttxxeebbeerrrriiaarreekkiinn aattzzeerraa bbeeggiirraa jjaarrrrii ,, eettaa

ZZeessttooaakkoo rroocckk mmuussiikkaarreenn lleehheenn uurrrraattssaakk ggooggoo--

rraattuu ddiittuugguu.. IIzzaann eerree SSeebbaassttiiaanneenn mmuussiikkaa iibbiillbbii--

ddeeaarrii jjaarrrraaiittuuzz ggeerroo,, eessaann ddaaiitteekkee,, hhoorrttxxee--hhoorr--

ttxxee aatteerraakkoo zzaaiigguullaa ZZeessttooaakkoo ppoopp--rroocckk--ssoouull

mmuussiikkaarreenn bbiillaakkaaeerraa eettaa hhiissttoorriiaa.. LLeerrrroo hhaauueettaann,, bbeerree--

zziikkii,, LLEEOOKK’’KK ttaallddeeaarreenn ssoorrrreerraa,, bbeerraazz ZZeessttooaakkoo rroocckk

mmuussiikkaarreenn ssoorrrreerraa eettaa lleehheenn ppaauussooaakk aaggeerrttuu nnaahhii iizzaann

ddiittuugguu.. ¶¶SSEEBBAASSTTIIAANN OOSSOO OONNGGII OORROOIITTZZEENN DDAA HHAASSIIEERRAA HHAARRTTAAKKOO

KKOONNTTUUEEZZ.. .. .. Gure aurretik ere izan zen tuna modura zenbait eki-

taldi herriaren aurrean egin zuen koadrilarik. Baina guk beste era

bateko musika nahi genuen. Egian esan, ez genuen gure inguruan

erreferentzia handirik, baina irratitik eta telebistatik jasotzen ge-

nuenarekin geure buruak berotzen joan ginen. Horrelaxe osatu

genuen LEOK’K boskotea 1968 inguruan: Alejandro eta Juan An-

tonio Kortadi, Mitxel Orbegozo, Gotzon Lizaso eta Sebastian Etxe-

berria. Gehienok tailerrean egiten genuen lan, baina artean mutil

koskor batzuk besterik ez ginen. Laguntza bila hasi eta Don ...

Le ok´k

GGAAUURR EEGGUUNN EE ZZ BBEEZZAALLAA,, BBEESSTTEE EERRAA BBAATTEEKKOO DDIINNAAMMIIKKAA BB II--ZZ II ZZEENN OORRDDUUAANN.. .. .. Guk lana egiten genuen eta gero afi-

zioz jarduten genuen herriz herri gure musika jotzen. Ira-bazten genituen diru txamarrak gure tresneria berritzen

gastatzen genituen. Entseguak Gurutzeko musika-akade-mian egiten genituen. Udalak lekua uzten zigun, baina tru-

kean urtean zehar lau bat ekitaldi edo eskaini behar izatengenituen. Gure emankizunak horrela izaten ziren: ekainetik

urrira bitartean herrietako festak eta neguan dantzalekuak etabodak. Gure aktuazioekbazuten zerbait bizigarria.Gure gisakorik ez zegoenorduan. Egan eta horiekgeroago etorri ziren. Gu-rea gauza berria izan zen:kantuen tarteko mozketak,txaloak... Soularen zerahoriek... ezezagunak ziren,horrek guztiak motibazioberezi bat eragiten zuen.¶¶ BBIIZZPPAAHHIIRRUU UURRTTEE PPAASSAA

EETTAA.. .. .. Nik neuk erdi pro-fesional bidea hartu nuen,beste talde batean, eta, or-duan, Patxi Llavori zu-maiarra etorri zen, bainaLEOK’K taldekoei soldadu-

tza garaia iristen hasi zitzaigun... Orduan soldadutzak dena hausten zuen, be-netako etenak eragiten zituen, aurrena Alejandro Kortadiri tokatu zitzaion... Ho-

rrela, 1971ko udazkenean bertan behera gelditu zen LEOK’K taldea.¶¶ BBAAIINNAA

SSEEBBAASSTTIIAANNEEKK EE ZZ ZZIIOONN UUTTZZII MMUUSSIIKKAA JJOOTTZZEEAARRII,, IINNGGUURRUUKKOO ZZEENNBBAAIITT TTAALLDDEETTAANN EERREE JJ OO

IIZZAANN ZZUUEENN BBAATTEERRIIAA:: ZZAARRAAUUZZKKOO SSOOMMBBRRAASS AAZZUULLEESS TTAALLDDEEAANN AANNJJEELL RRUUIIZZEEKKIINN BBAATTEE--RR AA EETTAA AANNDDOOAAIINNGGOO LLAAGGUUNN AARRTTEEAANN LLUUIISS IIGGUUAALLEEKKIINN.. BBEESSTTAALLDDEE,, BBEERRRRIIAAKK EERREE EETTOO--

RRRRII ZZIIRREENN.. .. .. GGUURREE HHEERRRRIIAANN PPOOPP--RROOCCKK--SSOOUULL

MMUUSSIIKKAAKK JJAARRRRAAIIPPEENN OOPPAARROOAA IIZZAANN DD UU,, EETTAA

OORRAAIINNDDIIKK EERREE HHAALLAA DD UU,, OORRRRIIAALLDDEE HHAAUUEETTAANN BBEERRTTAANN JJAARRRRII DDUUGGUUNN

LLAABBUURRPPEENN HHOORRRREEKK AADDIIEERRAAZZTTEENN DDUUEENN BBEEZZAALLAA..

3300 uurrttee ppaassaa ppoopp--rroocckk--ssoouull mmuussiikkaarreenn ssiinnttoonniiaann LEOK’K (1969-71) Alejandro eta Juan Antonio Kortadi, Mitxel Orbegozo, Gotzon Lizaso, Sebastian Etxeberria, Patxi LlavoriMINI-LEOK’K (1971-73) Juanjo Olaizola, Xanti Sagartzazu, Joxe Mari Lizaso, David GorospeJAIK (1973-77) Joxe Mari Lizaso, Jon Alberdi, Iñaki Ijurko, Luis Igual, Pedro Rueda eta Antonio ParedesEKAIN (1975-1979) Sebastian Etxeberria, Patxi Llavori, Luis Igual, Joxe Antonio IruretagoienaLUMA (1979-1987) Luis Igual, David Gorospe, Joxe Mari Lizaso, Patxi Llavori, Anjel Ruiz, Joxe Mari Aranberri, Iñaki IjurkoLEIZE (1982-1997) Felix Lasa, Pedro Rodriguez, Toño Waliño, Patxi Carrasco, Carlos Deroya, Robert MoledoEKAIN (1988-...) Joxe Mari Lizaso, David Gorospe, Anjel Ruiz, Karmelo Mendizabal, Xabi Zabala, Miren FernandezLEIHO (1993-...) Sebastian Etxeberria, Luis Igual, Patxi Llavori, Amaia Aldalur, Marije Etxaniz, Marian LarreaSE ESTA QUEMANDO LA SERRERIA (1991-1993) Joseba Alberdi, Iñaki Izeta, Ismael Olaizola, Fernando Garate, Ander LarrañagaLIN TON TAUN (1991-2001) Joseba Illarramendi, Jon Rezabal, Eneko Iribar, Raul Olaizola, Apolio Etxeberria, Biti Tena, Aritz ZestonaAZIDO (1998-2002) Eñaut Sagartzazu, Iban Izagirre, Hektor Aranguren, Ibon Telleria

... Manuel apaizaren laguntza izan genuen hasiera-

hasieratik. Gitarrak eta bateria erostea erabaki genuen.

Baina guk dirurik ez, eta laurogei mila pezetako kredi-

tua eskatu genuen. ¶¶ PPIIXXKKAANNAAKKAA EEKKIITTAALLDDIIEENN OORRDDUUAA

IIRRIITTSSII ZZIITTZZAAIIEENN.. .. .. Lehendabiziko saioa Eliz-ondo zine-

man egin genuen 1969ko maiatzaren hasieran. Ekaine-

an, Sanpedrotan, Orion jo genuen Benito Lertxundik

kantatu zuen jaialdi berean. Bailara honetan asko ibili

ginen. Gure plazak, gehienak Gipuzkoan izaten ziren.

Bizkaian ere bai, baina gutxiago. Gazte elkarte giroan

antolatzen ziren hainbat lekutan ere jotzen genuen, Do-

nostiako Mirakruz gainekoan, adibidez. Baina ez pentsa

oraingo gaztetxekoen modukoak izaten zirenik. Ordute-

gia ere oso bestelakoa zen, arratsaldeko 6etatik 8etara

bitartekoa edo... Horiez aparte bodetan ere jotzen ge-

nuen, nahiz eta gure giroa ez izan. ¶¶ 11996600KK OO HHAAMMAARR--

KKAADDAARREENN HHAASSIIEERRAANN IINNGGAALLAATTEERRRRAANN TTHH EE BBEEAATTLLEESS TTAALLDDEEAAKK

IIZZUUGGAARRRRIIZZKKOO IIRRAAUULLTTZZAA EEKKAARRRRII ZZUUEENN,, EETTAA HHAAIIEENN

EERRAAGGIINNAA EEUUSSKKAALL HHEERRRRIIRRAA EERREE IIRRIITTSSII

ZZEENN.. MMUUSSIIKKAA MMOOLLDDEEAANN

EE ZZ EEZZIIKK JJAARRRREERRAANN EETTAAIITTXXUURRAANN EERREE IIZZAANN ZZEENN AA LL--

DDAAKKEETTAARRIIKK:: GGIITTAARRRRAA EELLEEKK--TTRRIIKKOOAA,, BBAATTEERRIIAA,, IILLEE LL UU--

ZZEEAA.. .. .. Zalantzarik ez dago,

orduko gure erreferentzietako

bat Beatles taldea zen. Baina

guk garbi genuen euskarari

lehentasuna eman behar ge-

niola musikari ahotsa jartze-

rakoan. Horrela, garai hartako

hainbat kantu ezagun jotzen

genituen: Mendian lar artean

eta Gure bide galduak (B. Ler-

txundi), Hiltzaile bat bezala

( Julen Lekuona), Sortaldeko

etxea (The Animals), Euria eta

malkoak (Aphrodite’s Child)... Izenburu ho-

riek garbi adierazten dute pieza horiek ez di-

rela guztiak rock jatorrikoak, baina guk pie-

za horiek ere gitarra elektrikoarekin eta ba-

teriarekin lagunduta jotzen genituen. ¶¶

M A N U E L A R R E G I

Leok´k

Sebastianetxeberria Anjel ruiz

dute eta plazatxo polit batgelditu da.

••Udan sartua gaude-nez, urtero bezala,

turismo bulegoa ireki dute,kanpotarrei zein herritarreiherriaren berri emateko. Bes-te urteetan bi hilabetez ireki-ta egoten den arren, aurtenherriko festak pasa arteegongo da zabalik turismobulegoa.

EkainekoUdal Batzarra. Ekaina-ren 27ko ohiko saioan,2002ko udal aurrekontuetakoinbertsioak finantzatzeko,Kutxarekin 600.000 eurokomailegua hitzartzea onartuzen. EAJ/EA udal taldeak,proposamen hori tramitekogauza zela aitortu ondoren,eta bere udal taldeak 2002koaurrekontuak onartu ez zi-

tuenez, koherentziagatik, maileguaren proposame-nari ezezkoa eman zion. Be-raz, EHko udal taldeko seizinegotzien aldeko boto-ekin, eta EAJ/EA udaltaldetik batzarrean izanziren bi zinegotzienaurkako botoekinproposamena onar-tuta gelditu zen.

B e r r i a k l a b u r .

••Zestoako udalak Ge-taria eta Aiako uda-

lekin batera, Epaitegi Zerbi-tzua jarri du martxan. He-mendik aurreraasteazkenetan eta ostiraletanbi pertsona egongo dira uda-letxean 9:00etatik 14:00ak bi-tartean jendeari harrera egi-teko. Heriotza-agiriak, jaiotza-agiriak... udalakemango dituen arren, jakina-razpenak eta epai-oharrakEpaitegi Zerbitzuaren arduraizango dira.

••Herriko auzoetanbandoak eta udal

berriak emateko kristaldunpanelak jarri dira. Herrigu-nean ere laster jarriko dituz-te. Beraz, orain arte edozeinhormatan agertzen zirenudal berriak laster horretara-ko jarriko diren leku berezie-tan adieraziko dira.

••Ibañarrieta auzoan, er-mitaren atzean dago-

en lur zatitxoan plazatxo bateraiki dute. Plazatxoa asfalta-tzeaz gain, argiak eta iturribat ere jarri dute. Endoianere, elizaren aurrea asfaltatu

Geure teilatuariharrikaAAkkrrooppoolliikkoo zzuuttaabbeeaakk eerree

hhoorrrreellaaxxee hhaassii zziirreennppiittzzaattzzeenn,, ddeennbboorraakk

eeggiitteenn dduueennaa eezz eezzaazzuuzzuukk aauurrrreerraattuu..

GGeerroorraakkoo eerree nnaahhii ddiittuugguu

u d a l e t i k

na gauza batekinkonturatu naiz: bu-rokrazia edo papele-oa ez dela gauregungo edo oraindela gutxiko kon-tua. Orain delaehun, berrehun, hi-rurehun... urte erebazegoen horrelako-rik. Gauza bat esanbeharko litzateke:garai haietan gauregun baino motelagozihoazela gauzak, ezbaitzegoen ez telefo-norik, ez faxik eta ezInternetik. Hori nahi-ko argi ikus daitekeElizarekin izandakoharremanei buruzkodokumentazioan. Bes-talde, beste gauza batere, nahiko bitxia iru-ditu zait: urteak pasa-tzen diren neurrian,diruaren balioa noladoan aldatzen. Pezetabatek ez zuen berdinbalio 1904. urtean edo1994.ean. XX. mende

hasieran pezeta bat dirua zen; 90eko hamarkadaren bu-kaeran, ordea, pezeta bat zerbait sinbolikoa zen, poltsi-koan edo diruzorroan traba egiten zuen metal pusketabat, egia esanda. Horren adibide batekin bukatu nahinuke nire aurkezpentxo hau: 1904. urtean Goikola base-rritik gertu zegoen bide baten 150 metro konpontzea303,70 pezeta kostatu zen.

511

kion aukeren

artean, Jule-

nek artxibo

historiko ba-

tean jarduteapentsatu zuen. Gai honen ingu-ruko lerro batzuk idatzi dizkigudanbolin aldizkarirako.

Gure ikasketen barruan praktikak egite-ko hainbat aukera daude, arlo askotan,gainera; nik artxibo historikoen inguruanegin nahi nituen praktikak. Arkeologiarenedo artearen inguruan ere egin nitzakeenpraktikak horiek, baina nire aukera artxibobatean egitea izan da, interes gehiena ho-rretan bainuen.

Zestoako Udal Artxiboan herriarenhistoriari buruzko dokumentaziougari dago, gai eta arlo frankori buruz.1988. urtean, Fernando Arzallusek artxi-boaren zati handi bat txukundu zuen.Baina bi arlo guztiz txukundu gabe ge-ratu ziren: bata, obrei buruzkoa etabestea Udalak Elizarekin izandako ha-rremanei buruzkoa. Batez ere bigarrenatal horrek zeukan txukuntzeko pre-mia, eta horrexek eman izan dit langehiena. Izan ere, dokumentu horie-tan egileak asko enroilatzen baitzirenmamira joan aurretik.Dokumentu horiek guztiak irakurri di-tudan bitartean denetik ikusi dut. Bai-

Julen Korta

azpeitiarra da, eta

Zestoako Udal Ar-

txibo Historikoan ari da praktikak

egiten, ekainaren erdi aldetik

abuztuaren hasiera bitartean. Do-

nostiako Deustuko Uni-

bertsitateko ikaslea

da, Historia-Kultur

Ondarea deritzan li-

zentziatura espa-

rruan. Zentro ho-

rrek eskaini diz-

udalekopaperzaharreihautsakkentzen

JULEN KORTA

Giltzurrunetako mina daukat”, sarri entzun dugunesaldia da. Batzuetan harriak izan ohi dira, edota giltzurrunakhoztu eta txiza egin ezinda ere geratu izan gara. Baina giltzu-

rrunak nekatzen direnean, eta bere lana egiteari uzten dionean izaten dira kontuak. Zorionez,badu irtenbidea. Giltzurrun berria jarri eta kitto! Erraza dirudi horrela esanda, baina bere den-bora eskatzen du. Giltzurrunak egiten duen odol garbiketa egin ezinda geratzen denean, odolazikindu egiten da. Orduan, makina batek egingo du horren ordezko lana; prozesu honi dialisiadeitzen zaio. Dialisia egitera Donostiara joaten dira batzuk, beste batzuk etxean egiteko moduaere badute. Bi era daude odola makina bidez garbitzeko: hemodialisia eta peritoniala. Dialisia-ren bitartez pertsona baldintza egokitan jarriko da eta giltzurrun berria hartzeko prestatuko da.Baina gai honetaz hobeto jabetzeko, giltzurruna transplantatuta duten zenbait lagunekin hitzegin dugu eta hona hemen beraien esperientziak.

MM AA NN UU EE LL UU RR AA NN GG AA

HEMODIALISIA EGIN ZUEN.DUELA SEI URTE TRANSPLANTATU ZIOTEN GILTZURRUNA.

“Lanean oilaskoak ateratzen hasi eta mareatu egiten nintzen.Oinen arazoa zela pentsatuta, hamabost egunetik behin oineta-koak aldatuz ere ibili nintzen.” Erreal zalea izanik, Anoetarajoateari ez zion utzi: “Eskailerak bi geldialdi eginda igotzennituen. Hurrena, urdaila nuela gaizki uste nuen; sendagilea-rengana joan eta 48 ordura, dialisian hasi nintzen. Giltzurru-na nuela gaizki esan zidaten.Manuelek hemodialisia egin zuen, dialisi arrunta, alegia.Astean hirutan joaten zen Donostiara. Eskumuturreanfistula izeneko hodi txiki bat jartzen da, bihotzetik dato-rren odola hodi honen bidez makinara bideratzeko; eta,berriro, gorputzerako ibilbidea egiten du. Makinak, filtrobatzuen bidez hiru bat orduko saioetan, odolaren %60 inguru garbitzen du.Manuelek ez zuen batere txizarik egiten, beraz edaten zuena ondo kontrolatu beharra zeukan.Txizarik egin gabe pisu handia hartzen da hiru egunetan, eta, egunero, hiru bat ordutan odolagarbitzearekin bakarrik kilo horiek gorputzetik kentzean paliza handia ematen zaio gorputzari.“Hasieran gogorra da, gero jaten ere ikasi egiten da eta ohitu egiten zara. Oso nekatuta sentitzen zara,

azken finean anemia bezala da.”

MM II TT XX EE LL OO RR BB EE GG OO ZZ OO

DIALISI PERITONIALA.DUELA TRANSPLANTATU DIOTE GILTZURRINA.

Dialisian hasi behar zuela ikusirik, informatzen hasizen eta etxean egiteko modua bazegoela jakin zuen,dialisi peritoniala izenekoa, hain zuzen.Tripan kateter bat jartzen dute, eta hodi bat konekta-tzen da sabelera. Egunean hiru saio, ordu erdi inguru-koak, izaten dira: goizean eguerdian eta gauean.Gauez zortzi orduko saioa egiteko modua ere bada,poltsa bat makinara jarrita.“Lagunartean afaltzen etxetik gertu izanez gero, kafe garaian jaiki, ordu erditxo bat ko-nektatu eta ordaintzeko garairako berriro mahaian izateko aukera ematen du. BanoaGintonika hartzera, esaten nien lagunei.”

“nir

egiltz

urru

nikbeh

ar?

d. Asko aldatzen al da bizimodua? Nola bizi izan duzue zuek hau guztia?manuel. “Gaixoak onartu egin behar du bizi osorako dela gaixoa. Giltzurrunak gaizki dituela jakiten duenean, lehenengo kreatinina edogorputzeko intoxikazio maila zainduko diote, neurriz kanpo badago dialisian hasiko da eta aurrerago analitikak egongo dizkiote giltzurruna-ren ezaugarriak ateratzeko. Datu horiekin zerrendan sartuko da eta bere pareko giltzurruna tokatu arte itxaron beharko du. Baina hor ez dabukatzen prozesua, transplantatu ondoren ere tratamenduak jarraitu egiten du, eta ez da beti giltzu-rruna ondo egokitzen.”Kasu hauetan beste bat tokatu arte dialisian hasten dira. Hilabeteak pasadaitezke giltzurrunaren zain, eta baita urteak ere. Zorionez Euskal He-rrian emaile asko dago eta nahiko azkar egiten dira transplanteak.

Zorteak ere kontatzen du, pertsona ba-koitzaren ezaugarriak desberdinak di-renez, bakoitzaren ezaugarrietara ego-kitutako giltzurruna tokatu arte zainegon behar baita.mitxel. “Momentu hori iristen denean,

oso gustura sentitzen zara, baina eraberean triste ere bai. Badakizu bestenonbaiten momentu txarrak pasatzenari direla. Saiatzen zara ez pentsatzennorena den giltzurruna, baina batzuk ja-kin nahi izaten dute norena jarri dioten.Nik ez dut horretan pentsatzen.”Oso momentu gogorra izaten da, giltzu-rrun bakoitzarentzat bi gaixo joaten baitiraeta ondoen egokitzen zaionarentzat izaten baitagiltzurruna. Zerrendan momentu horretan giltzurrunhorrentzat baldintza onenetan dauden biak izango dira joan-go direnak. Proba batzuk egin ondoren, berehala ebakuntza egitera pasako da gaixoa.Bai, Manuelek eta bai Mitxelek arazorik gabe egin zioten aurre giltzurrun berriari. Hala ere betizaindu beharko dute. Gainera, kontuan izan behar da giltzurrun bakarra izaten dela.

d. Zer esan nahi diezue herritarrei?mitxel. “Inork antzeko arazoren bat izaten badu, prestgaudela gure esperientzia kontatzera. Beharrezkoa da jen-dea informatzea, bakarra ez zarela jakitea. Egia da gaixoazarela betirako eta zaindu egin behar zarela, baina ingu-ruan zure moduan daudenak edukitzea eta elkarren berriizateak asko laguntzen du. Zaindu egin behar da, bainaahalik eta bizimodurik normalena egiten saiatzen gara.Eta kanpainan sartuta gaudenez ba… animatu, jendea be-re borondatez emaile egitera, ez giltzurrun emaile baka-rrik, aukera asko daude… Euskal Herriko emaile mailaoso-oso altua da eta hori eskertzekoa da.Horretarako dago besteak beste Mitxel eta Manuelpartaide diren Alcer elkartea ere. d. Zer da Alcer? i.t. Giltzurrunetako gaixoen elkartea da Alcer.

Gaixoei laguntzeko sortu zen: medikuengana bideratu, buruzpideak egin… Elkartean asistenteak dituzte, etagaixoa animatzea da hauen lan garrantzitsuena. Oporretan ere, kanpoan egon arren, hango ospitaletan diali-siak egiteko aukera ere bideratzen du elkarteak. Horrek guztiak gauzak asko errazten ditu. Beraiek lotzen dutedena eta zuk ez daukazu kezkatu beharrik.Azkenik inork emaile egin nahiko balu Zestoako botikara jo dezakeedota 943 46 90 47 eta 47 36 36 telefonoetara deitu. Mila esker

M U N D U M A I L A N E M A I L E G E H I E N D U E N

E S TAT UA E S PA I N I A I Z AT E A Z G A I N , E U S -K A L AU T O N O M I E R K I D E G OA DA N A G U S I

KO M U N I TAT E AU T O N O M O E I B E G I R AT Z E N

BA D I E G U.U R O L A KO S TA N 85 G A I X O DAU D E , H O -R I E TAT I K 47 R I E G I N D I O T E T R A N S P L A N -T E A , Z E S T OA N B O S T I . G U Z T I R A B O S T

M I L A E M A I L E DAU D E . H O R R E K , J A K I N A ,G A I X OA G I LT Z U R RU N A R E N Z A I N E G O N

B E H A R D U E N D E N B O R A G U T X I T Z E N D U

E TA H O R I G A I X OA R E N T Z AT O S O I N P O R -TA N T E A DA .

71

nireg

iltzur

runik

behar?

bai,es

kerrik

asko!

JONE BERGARA ETA MARGARI EIZAGIRRE

en, hori Murillo zen, ezbairik gabe.Zestoak ezin izan zuen Murillo pintore ospetsuaren koadrorik es-

kuratu, baina bai bere jarraitzaile onenarena, Alonso Miguel de Tobarpintorearen hau, hain zuzen.

Sevillako margolaria bezalaxe, Tobar gorteko pintore izatera iritsizen, eta bere koadrorik gehienak erlijio kutsukoak dira, eta horietakoasko Ama Birjinaren irudiak. Murilloren Sortzez garbiek eragiten zutenbarne-lilura guztia darioZestoako koadro honi

ere: garaiko edertasuna giro izpiritual eta erlijiokutsu txukun batean.

Ama Birjina da koadroren erdigunea eta ardatza,urdina eta zuria nabarmentzen diren lausoduraz eta izurrez betetako jantziekin. Aurpegiari eder-tasuna dario, bularrean ezarritako eskuen postura finari bezala (hatz erakusleak zeruko bidea sei-nalatzen digu). Aingeruek, arrosek, hodeiek, argitzalek, horiek guztiek aparteko mundu zerutiarbatean kokatzen gaituzte. Argiaren erabilerak (edota argitasunaren kontrasteak eta mailakatzeak)bolumen itxura ematen diote koadroari, baina baita misterio ukitu bat ere. Oso argi ikusten direnaldeak ditu koadroak, baina baita alde ezkutuak ere; argitasuna dago, baita iluntasuna ere. Ikusi,igarri, sumatu, sentitu... hori guztia egin dezakegu: horixe da barrokoa.

S o r t z e z g a r b i aV

icente dáv i l a(erredakz ioan i t zu l i a )

benetan luxuzkokoadroa dugu hau:urre-koloreko markosendoa, oihal parega-bea... Udaletxeko aretonagusia apaintzekoekarri zuten. Garai ba-tean hantxe egon zen,herriko seme ospe-tsuen argazkien ondo-an. Pintura honen in-guruan elkartzen zirenbai garai bateko udalordezkariak eta baitaaldizka gure herrianbiltzen ziren Gipuzkoa-ko Batzar Nagusietako-ak ere. Gizarte arlokoerabakiek, sinbolikokibazen ere, erlijio kutsu-ko ikurren lekukotasu-na izan ohi zuten.

Garai hartan gureudalak harrotasunezerakutsiko zuen koadrohau, izan ere XVIII.mendetik aurrera he-rriak miretsi eta gorteakestimatzen zuen pinto-reren bat baldin bazego-

ALONSO MIGUEL DE TOBAR (Higuera la Real 1678 - Madril 1758).Mihisean (lientzo) egindako olioa, 170 x 110 cm (Madrilen, 1730inguruan) Kokalekua: Zestoako udaletxeko historia artxibategia

Pi

nt

ur

a

uu zz TTAAIILLAA

Arroagoikofestak2244 AASSTTEEAAZZKKEENNAA

Santio bezpera.20:30ean txupinazoa,21:00etan herri afaria.23:30ean Erromeria Lotxo tal-dearekin. 1:30ean Dantza Bi-kote Lehiaketa; saria: bi la-gunentzako afaria.

2255 OOSSTTEEGGUUNNAA

Santio Eguna.11:30ean Meza Nagusia; Zes-toako txaranga eta sagardolehiaketa. 13:00etan esku pi-lota partidak, binaka.16:00etan Parapente Lehia-keta. 18:30ean Karmelo Ma-trakaren omenezko herri ki-rolak. 23:00etan erromeriaEtxabe anaiekin eta ImanolDJ Pajarito. Goizeko 6:00etanherritarren arteko Karroza.

2266 OOSSTTIIRRAALLAA

Santa Ana eguna.11:30ean Meza Nagusia. On-doren Itxaropena dantza tal-dea eta hamaiketakoa.19:00etan Manueltxorenerrekor saiakera “porlan sa-kuarekin” eta erakustaldia“txinga erute” eta “harri ja-sotzen”. Herritarren artekokirolak eta gauean Muganixtaldea.••Udaletxe azpian22:30ean Atila y los Hunos musika emanaldia

2277 LLAARRUUNNBBAATTAA

Santa Ana II. 17:00etan ume jolasak eta txokolata-da. 19:00etan Gorriti eta bere animaliak. Gaueko 23:00etanjaiei amaiera emateko, erromeria Bigira taldearekin.

2299 AASSTTEELLEEHHEENNAA

Konekta zaitez autobus ibiltaria. Goizeko11:00etatik 13:00etara eta 16:00etatik 19:00etara Laranjadiplazan.••Gurutze Jubilatu Elkartearen ibilaldia. 9:00etangurutzetik irten eta Arteako museora. Bazkalondoan,Loiuko aireportua, Derioko zezendegia eta Lezama-Athle-tic-era bisitak. Prezioa: 22e bazkideak eta 24e bazkide ezdirenak. Uztailaren 26ko eguerdiko 13:00etan amaitzen daizena emateko epea.

aa bb UUZZTTUUAA

0022 OOSSTTIIRRAALLAA

Trapu Zaharra tal-deak Laugarren tenorea an-tzezlana eskainiko du uda-letxe azpian gaueko20:00etan.

0099 OOSSTTIIRRAALLAA

Gaueko 22:00etanZinea Izarpean plazan.

1100 LLAARRUUNNBBAATTAA

San Lorente eguna.

Aizarnakofestak1144 AASSTTEEAAZZKKEENNAA

Eguerdian txupi-nazoarekin Aizarnako jaienhasiera. Arratsaldean umejolasak eta ondoren herriafaria. Gauean Gelatxo.

1155 OOSSTTEEGGUUNNAA

Amabirjin eguna.Meza eta adinekoentzat ha-maiketakoa. Frontoiareninagurazioa eta Herri kiro-lak. Gauean bertsolariaketa musika emanaldia.

1166 OOSSTTIIRRAALLAA

Oilasko biltzeaegun guztian zehar goizeko8:00etan hasita. GaueanImuntzo.

2233 OOSSTTIIRRAALLAA

Asier Serranok musika emanaldia eskainiko dugaueko 22:00etan.

3311 LLAARRUUNNBBAATTAA

Anje Duhalderen kontzertua plazan gaueko22:00etan.

••Kiroldegitik. Abuztuan zehar esku pilota partiduakjokatuko dira frontoi zaharrean zuriz jantzita, era-

kusketa moduan.

Zenbat euskaldun berri dagoZestoan? Zenbat ari dira euskara ikasten?Zenbat saiatzen dira euskaraz hitzegiten?Eta...

Horiei guztiei egiten al diegueuskaraz? Euskara ikasten ari direnek

behar dute euskaldunonlaguntza. Guk eman ahal diegu

euskara erabiltzeko aukera.Beraiekin euskaraz hitzegin,horrela askoz azkarragoikasiko dute eta!!

euskaraz bizi nahi dugu baina...gure esku dagoenguztia egiten aldugu?

Euskara Aholku Batzordea

agenda

91

Pi

nt

ur

a

994433 114477 001100665566 778844 886677994433 114477 113322994433 114477 112233994433 114477 006622

665566 778844 886699994433 114477 991111994433 114477 009911994433 114477 001199994433 114488 111155994433 114488 006699994433 114477 000011994433 114477 662211994433 115511 331133994433 881111 336688994433 114400 440022994433 881166 550000994433 881155 550055994433 114477 994422994433 885511 000000

994433 114477 223311994433 114477 000066994433 881133 229977994433 222222 222222994433 881133 884499994433 446644 662222111122

994433 114477 113333994433 881122 663322994433 881144 445588

994433 114477 997777994433 115511 224466994433 881100 221100994433 115500 222288

990022 554433 221100994433 881111 115599990022 110011 221100994433 885522 558877

660077 118866 000066667700 443311 990066

663366 882299 224422

994433 114400 444411

994433 886600 002222

994433 886611 110044

663366 882299 224422

autobusakJJOOAATTEEKKOO

zestoa-donostia astegunak:

larunbatak:igandeak eta jaiegunak:

oharrak:

zestoa-azpeitia astegunak:

asteburua eta jaiegunak:

zestoa-zarautzastegunak:

asteburua eta jaiegunak:

zestoa-zumaia astegunak:

asteburua eta jaiegunak:

oharra:

zestoa-zumarraga astegunak:

asteburua eta jaiegunak:

zestoa-bilbo-leioa astegunak:

IITTZZUULLTTZZEEKKOO

donostia-zestoa enpresa: astegunak:

larunbatak: igandeak eta jaiegunak:

oharrak:

azpeitia-zestoa astegunak:

asteburua eta jaiegunak:

zarautz-zestoa astegunak:

asteburu eta jaiegunak:

zumaia-zestoa astegunak:

asteburu eta jaiegunak:

oharra:

zumarraga-zestoa astegunak:

asteburu eta jaiegunak:

leioa-bilbo-zestoa astegunak:

la guipuzcoana7:02(1)/8:00(1)/8:20(3)/9:12(1)/10:12/13:22(1)/14:12(1)/15:22/16:22/18:57(2)/19:57(2)8:00/10:12/13:52/15:22/16:22/19:2715:22/19:27((1)) “este”tik pasatzen da. ((2)) sarrera amaratik. ((3))eskola egunetan.

eusko tren6:15/6:45/7:15/8:15/9:15/10:15/11:15/12:15/13:15/14:15/15:15/16:15/17:15/18:15/19:15/20:15/22:156:50/7:30/8:30/10:30/11:10/12:30/13:10/14:30/16:30/17:10/18:30/19:30/21:30la guipuzcoana6:50/8:35/ 10:50/13:35/15:20/18:2015:50/18:20/20:20

euskotren6:40/7:20/8:25/9:20(1)/10:20/11:20/12:20/13:20/14:20/15:20/16:20/17:20/18:20/19:20/20:20/21:207:35/9:35(1)/10:35/11:55/12:35/13:55/14:35/16:35/17:55/18:35/20:35/21:35/22:15((1)) Aizarnazabaletik pasatzen da.

euskotren6:45/8:15/ 1:15/12:15/14:15/16:15/18:15/19:157:30/8:30/10:30/12:30/ 14:30/16:30/18:30/19:30

piper unibertsitarien elkargoa6:25/7:10/13:10

la guipuzcoana7:50/8:50/11:05/12:05/13:05(1)/14:05(1)/15:05/17:30/18:30(1)/19:30(1)/20:00(3)/20:308:50/12:15/14:30/16:00/18:00/20:0018:00/20:00((1)) eskola egunetan “este”tik pasatzen da. ((33)) eskola egunetan.

eusko tren6:30/7:10/8:15/9:10/10:10/11:10/12:10/13:10/14:10/15:10/16:10/17:10/18:10/ 19:10/20:10/21:107:25/9:25/10:25/11:45/12:25/13:45/14:25/16:25/17:45/18:25/20:25/ 21:25/22:05

la guipuzcoana7:15/9:00/ 11:15/14:00/16:00/18:4516:30/19:00/21:00

euskotren6:00/6:30/7:00/8:00/9:00/10:00/11:00/12:00/13:00(1)/14:00/15:00/16:00/17:00/18:00/19:00/20:00/22:006:35/7:15/8:15/10:15/10:55/12:15/12:55(1)/14:15/16:15/16:55/18:15/16:55/18:15/19:15/21:15((1)) aizarnazabaletik pasatzen da.

euskotren7:35/9:30/11:30/13:30/14:30/15:30/17:30/19:30/20:308:45/9:45/11:45/13:45/ 15:45/17:45/19:45/20:45

piper unibertsitarien elkargoa12:55/14:00/ 18:00/19:00/20:00

zerbitzuakEERRAAKKUUNNDDEE EEDDOO TTOOKKII PPUUBBLLIIKKOOAAKK

udaletxea udaltzaingoa

gizarte zerbitzuak kultur etxea liburutegia

hilerrietako zerbitzua asteburuetan:larunbata: 18:00-20:00, igandea: 8:00-10:00

musika eskola jubilatu eta pentsiodunen elkartea

san juan egoitza sastarrain baserri eskola

gizakia helburu parrokia

postetxea suhiltzaileak

zerga bulegoa inem

urkome lapatx zabortegia

kiroldegia ertzaintza

OOSSAASSUUNNAA

anbulategiafarmazia

gurutze gorria anbulantzia

dya anbulantzia

larrialdiak KKOOMMUUNNIIKKAABBIIDDEEAAKK

DV berriemailea Arrate Irratia berriemailea

Loiola Irratia IIKKAASSTTEETTXXEEAAKK

Zestoako herri eskola ikasberri ikastola

iraurgiurola ikastola

GGAARRRRAAIIOOAAKK

eusko tren la Guipuzcoana

pesa piper u. elkartea

TTAAXXIIAAKK

patxi Arregi "lopene" joxe mª Olaizola (uztapide)

FFAARRMMAAZZIIAAKK

uztailaren 22tik 28raajuria (zumaia) Harategiko, 2

uztailaren 29tik abuztuaren 4rafuldain (getaria) elkano kalea, 1

abuztuaren 5etik 11ramutiozabal (zumaia) alai, z/g.

abuztuaren 12tik 18raotaño (zumaia) E. Gurrutxaga Enp.

abuztuaren 19tik 25eraajuria (zumaia) Harategiko, 2