Escola responsableDIARIO DE APRENDIZAXE

O proxecto Escola responsable é unha obra colectiva concibida, deseñada e creada no Departamento de Edicións Educativas de Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L., dirixido por Teresa Grence Ruiz e Ana M.ª Guerra Cañizo.

Na súa elaboración participou o seguinte equipo:

TEXTO E EDICIÓNLydia Molina Gordon

ILUSTRACIÓNKike Ibáñez

DIRECCIÓN DO PROXECTOMaite López-Sáez Rodríguez-Piñero

NIVEL II

Etapas do proxecto

1

PUNTO DE PARTIDA

Vas realizar un proxecto coas túas compañeiras e cos teus compañeiros. Terá tres etapas diferentes:

O punto de partida marca o comezo da viaxe. A través dun xogo, demostrarás a túa capacidade para traballar en equipo.

As tarefas de investigación convídante a te converter en detective. Terás que buscar, seleccionar e organizar información para despois comunicala.

2

1

2

Evento inicial:

O xogo da empatía

7

Cal é o noso obxectivo?

11

Como nos imos organizar?

12

Finalizamos o proxecto é a última etapa da viaxe. Nela aplicarás o que aprendiches para organizar o Festival da Convivencia e lograr que sexa un éxito.

3

2

2 TAREFAS

DE INVESTIGACIÓN

3 FINALIZAMOS

O PROXECTO

3

Preparamos o

Festival da Convivencia

29

Que aprendín?

33

O concurso

das boas ideas

32

Valoración persoal

35

Recortables

39

Coñecémonos para mellorar

15

Regulamos as nosas emocións

17

Alcanzamos as nosas metas

19

Comprometémonos

21

Valoramos a convivencia

23

Respectámonos

25

PUNTO DE PARTIDA

NORMAS PARA PARTICIPAR

1. Debedes falar baixo para non molestar o resto de grupos.

2. Respectade a quenda de palabra e non vos interrompades.

3. Escoitar os demais é moi importante: prestade atención.

4. Se un membro do grupo non respecta as normas, os demais poderedes decidir se perde a vez.

5. Debedes participar todos.

EVENTO INICIAL

O XOGO DA EMPATÍA

Podemos consultar a quen creamos

que se lle dá mellor comprender os demais.

A DIARIO VIVIMOS MOITAS

SITUACIÓNS DIFERENTES

E NON SEMPRE É DOADO

COMPRENDER OS DEMAIS.

NESTE XOGO IDES VALORAR

ALGUNHAS SITUACIÓNS DESDE

O PUNTO DE VISTA DOUTRA PERSOA.

SEREDES QUEN DE POÑERVOS

NO SEU LUGAR?

ANTES DE XOGAR

Debedes distribuírvos en grupos de 4 ou 5 membros.

Necesitaredes un dado. Podedes preparar o que tedes no sobre de materiais ou usar algún que haxa na clase.

Se nos atascamos,

pediremos axuda!

7

Decora unha insignia para entregarlla ao membro do equipo que consideres que se esforzou máis. Se recibes unha insignia podes apegala aquí.

DESPOIS DE XOGAR. Respondede estas preguntas.

Foivos difícil poñervos no lugar dos demais? Por que?

Por que é importante saber como se senten outras persoas? De que xeito podedes sabelo?

Sabedes que é a empatía? Como se pon en práctica?

TÁBOA DE REXISTRO

SITUACIÓN A PREGUNTA A MIÑA RESPOSTA

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

10

CAL É O NOSO OBXECTIVO?

Vas reflexionar sobre ti e a túa relación cos demais…

Neste proxecto vas aprender a coñecerte mellor e a controlar as túas emocións. Isto hache axudar a alcanzar

as túas metas e a convivir en harmonía cos demais.

Ao final do proxecto organizaredes…

Alí cantaredes a canción

O caracol de en fronte.

A empatía

A túa personalidade

O valor da amizade

A confianza en ti

As túas responsabilidades

O esfo

rzo

para a

lcanza

r

as túa

s meta

s

O FESTIVAL DA

CONVIVENCIA

11

cor folio nivel III TAREFAS DE

INVESTIGACIÓN

NORMAS DO EQUIPO

Levádevos ben. Sede amables e axudádevos.

Respectade os demais. Escoitádevos atentamente.

Sede responsables. Facede as tarefas que vos correspondan.

Falade baixo. So te deben oír os membros do teu equipo.

Participade. Achegade ideas, opinións…

Poderedes participar no

CONCURSO

DAS BOAS IDEAS

(páxina 32)

Preparade o voso

traballo con

antelación!

Como vos mostrades nestas situacións? Apegade as etiquetas que mellor o expresen.

Comentade en equipo as semellanzas entre vosos autorretratos. Con quen tes cousas en común e non o sabías?

Reflexiona e describe na ficha do autorretrato como é, tanto por fóra coma por dentro.

TAREFA 1

COÑECÉMONOS PARA MELLORAR

Usade as etiquetas que vos sobren para comentar outras situacións en que vos comportásedes así.

Unha vez que completedes os autorretratos, mesturade os de toda a clase. Por quendas, lédeos e intentade adiviñar de quen se trata.

Identificáronte facilmente?

Cres que as demais persoas te ven como ti te ves? Por que?

Pídenme a miña opinión ou axuda.

Teño moita gana de ter algunha cousa.

Non estou de acordo coa opinión de alguén.

Vou facer algo que non fixen nunca.

Intento facer algo que creo que non se me dá ben.

Pídenme que faga algo que non me apetece.

15

Con que cor asocias cada emoción? Colorea.

Comentade a emoción que sentides e como reaccionades nestas situacións.

Asociade cada número do dado a unha emoción. Tirade o dado, dicide unha situación en que sentísedes esa emoción e explicade como reaccionastes.

Que emocións vos resultan máis difíciles de controlar?

TAREFA 2

REGULAMOS AS NOSAS EMOCIÓNS

Como te sentes neste momento? Completa o mandala que tes no sobre coa cor das túas emocións.

Escribide os números das situacións no lugar que consideredes.

ALEGRÍA

MEDO

ENFADO

TRANQUILIDADE

VERGOÑA

CARIÑO

TRISTEZA

ENVEXA

EMOCIÓNS AGRADABLES EMOCIÓNS DESAGRADABLES

Felicítante por algo que fixeches ben.

1

Pides algo que queres e dinche que non.

4

Tes que falar diante da clase.

5Lembras que

hoxe é o aniversario dun amigo.

6

Érgueste tarde para ir ao colexio.

2Empúrrate alguén

no recreo.

3

17

Completa a escaleira empezando por abaixo. Despois, colorea os chanzos que che supoñen máis esforzo.

Compartide as vosas escaleiras e comentade.

Que podedes facer para mellorar?

Que recompensas obteriades?

TAREFA 3

ALCANZAMOS AS NOSAS METAS

AS MIÑAS CONCLUSIÓNS

O QUE ME GUSTA FACER

O QUE SE ME DÁ BEN

O QUE ME CUSTA

MOITO FACER

O QUE ME GUSTARÍA

MELLORAR

19

COIDADO PERSOAL

Para que o usades?

Avalía o teu xeito de te organizar con axuda da ficha que tes no sobre.

Anota algunhas actividades que realizas diariamente.

Analizade o uso que facedes dos dispositivos electrónicos.

TAREFA 4

COMPROMETÉMONOS

Consultade no espazo web o documento de compromiso para facer un bo uso dos dispositivos e usádeo como modelo para elaborar o voso.

Subliña o que te fai sentir ben. Despois, escribe como podes motivarte para faceres as cousas que che gustan menos.

Cal usades: tableta,

videoconsola, ordenador…?

Canto tempo lle dedicades ao día? E á semana?

TAREFAS DA CLASE

TAREFAS NA CASA

TEMPO LIBRE

21

Debatede sobre estas cuestións.

Que consideras máis importante nunha relación de amizade? Numera do 1 ao 10. Despois, comentade en equipo.

Imaxinade distintas situacións e acordade normas que vos axuden a traballar e a fomentar a vosa relación dentro do equipo.

Escribide arredor do voso mandala as calidades que consideredes máis importantes para favorecer a convivencia na aula.

Presentádello ao resto da clase e creade un espazo da amizade para colocar todos os mandalas xuntos.

TAREFA 5

VALORAMOS A CONVIVENCIA

➜ Cando hai desacordo.

➜ Cando xorde un conflito.

➜ Cando alguén comete un erro.

➜ …

Que faría unha amiga ou un amigo…?

Que relacións son máis

importantes na vosa vida?

En que se diferencia un

amigo dun coñecido?

É fácil ou difícil facer

amigos? Por que?

Que facedes para

manter as relacións de

amizade?

LEALDADE

CONFIANZA

DIVERSIÓN

AMABILIDADE

XENEROSIDADE

RESPECTO

SENTIDO DO HUMOR

INTERESES COMÚNS

APOIO

Escribe nunha tarxeta un conflito que tiveses con outra persoa.

Colle unha tarxeta ao chou e escenifica o conflito coma se che sucedese a ti. O resto do equipo realizará propostas para resolvelo.

Que é o bullying? Que diferenza hai entre unha situación de acoso escolar e outra de conflito? Debatede.

Reflexiona e escribe.

TAREFA 6

RESPECTÁMONOS

Cousas que che molestan:

Cousas que fas que poden molestar os demais:

Que poderías modificar para non molestar a outros?

Por que sucedeu?

Que pasou?

Resolveuse? Como?

Consultade na lámina do sobre os pasos para resolver un conflito e aplicádeos a cada situación.

AS MIÑAS CONCLUSIÓNS

POÑEDE AS VOSAS TARXETAS CARA ABAIXO

E MESTURÁDEAS.

25

FINALIZAMOS O PROXECTO

ORGANIZAR O CIRCUÍTO DAS

NOVAS AMIZADES

PREPARAMOS O FESTIVAL DA CONVIVENCIA

Xa rematastes as tarefas. Agora toca preparar o festival. Ídesvos encargar de:

Gústavos cantar? Aprendede a letra da canción O caracol de en fronte para interpretala no peche do festival.

Deseñade pulseiras para o festival.

Adiante!

MONTAR UN

MERCADO

SOLIDARIO

Non esquezades preparar invitacións do evento para repartírllelas ás persoas que queirades invitar!

PODEDES USAR:

• Goma EVA de cores.

• Cordóns ou cintas.

• Doas de cores.

• Pegamento.

• Rotuladores.

• Velcro ou cinta adhesiva.

Tedes algunha outra idea? Anotádea.

29

Escribe unha frase en primeira persoa relacionada con cada unha destas emocións.

Pensa nas túas metas e nos teus compromisos e completa.

QUE APRENDÍN?

ALGO QUE ESTOU CUMPRINDO

ALGO QUE PODO MELLORAR

Sinto medo cando

FÁGOME UN ELOXIO

ESCRIBO UNHA FRASE QUE ME MOTIVE

MEDO

PREOCUPACIÓN

ENFADO

TRISTEZA

Como mantés a calma cando unha emoción se volve moi intensa? Risca as actitudes que non che axudan e escribe as túas estratexias.

CONTROLO A RESPIRACIÓN

PENSO NAS MIÑAS FRASES POSITIVAS

RÍOME DA XENTEQUÉIXOME

33

VALORACIÓN PERSOAL

O MEU TRABALLO. Lembra o traballo que realizaches e completa.

Que che gustou máis do proxecto?

Mellorar a convivencia.

Traballar en equipo.

Buscar información no web.

Preparar o festival.

Prestar axuda aos demais.

Mostrar o meu traballo en público.

Que dificultades encontraches? Como as superaches?

Para que che pode servir o que aprendiches?

Escribe tres cousas boas que che pasaron durante o proxecto.

1 2 3

Por que son boas? Que podes facer para que se repitan?

35

13

Que nos queda de Pompeya hoy en día?

Observa estas imágenes e descríbelas. Despois añade tú outra fotografía e

coméntala.

PUNTO DE PARTIDA

A ciudad romana de Pompeya, situa-

da ao pie dunha montaña llamada

Vesubio, desapareció no año 79, hace

case 2.000 años, en apenas un día.

O escritor romano Plinio o Joven, que

estaba nunha localidad cercana, fue

testigo do ocurrido allí.

RECORTABLES

Dirección de arte: Xosé Crespo González e Rosa Marín González

Proxecto gráfico: Rosa Marín González e Álvaro Recuenco Gutiérrez

Coordinación de ilustración: Carlos Aguilera Sevillano Xefe de desenvolvemento de proxecto: Javier Tejeda de la Calle Desenvolvemento gráfico: Raúl de Andrés González e Jorge Gómez Tovar

Dirección técnica: Jorge Mira Fernández

Coordinación técnica: Raquel Carrasco Ortiz, Xoán L. Bendaña e Jesús Muela Confección e montaxe: Raquel Carrasco Ortiz e Neves Seara Asesoramento lingüístico: Xoán L. Bendaña e Irene Penas.Documentación e selección fotográfica: Marina de León-Sotelo Barbera

Fotografía: LIGHT HOUSE STUDIO; 123RF/pahham, David Tiberio, sam74100, pixelrobot, Dean Drobot, Micha Klootwijk, Aleksandr Los, warrengoldswain, Nagy-Bagoly Ilona, Wavebreak Media Ltd, Luis Molinero Martnez, bloomua; GETTY IMAGES SALES SPAIN/Ridofranz, jaroon, Antonio Diaz, Thinkstock; ISTOCKPHOTO/Getty Images Sales Spain; V. Camacho; ARQUIVO SANTILLANA

Calquera forma de reprodución, distribución, comunicación pública ou transformación desta obra só pode ser realizada coa autorización dos seus titulares, salvo excepción prevista pola lei. Diríxase a CEDRO (Centro Español de Dereitos Reprográficos, www.cedro.org) se necesita fotocopiar ou escanear algún fragmento desta obra.

© 2020 by Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L.Entrecercas, 2 15705 Santiago de CompostelaPrinted in Spain

ISBN: 978-84-9185-134-9CP: 949667Depósito legal: M-31599-2019