UGALKETA

UGALKETA

Sexu-ezaugarriak gizonen eta emakumeen arteko desberdintasun

fisikoak dira.

Ugaltze-organoak dira.

Ugalketarekin lotura zuzena ez dutenak dira.

Lehen mailako sexu-ezaugarriak. Bigarren mailako sexu-ezaugarriak.

Bi mota daude.

Gizonek:bizarra,ahots baxua,ilea gorputzean eta gihar handiagoak.

Emakumeak:ahots altua,titiak eta aldaka zabalak.esnea haurra.Gizonen ugaltze aparatua kanpoan

dago eta emakumeena barruan.

SEXU-EZAUGARRIAK

Hipofisiak hasten du

hormonen bitartez.

PUBERTAROA

Sexu organoetara joaten dira

eta sexu hormonak

sorrarazten dituzte.

2 mailako sexu ezaugarriak

garatzen dituzte sexu

hormonek.

adibidez: ilea

gorputzean.

Adinak

Neskak 11 urteetan eta

mutilak 13 urteetan.

Gizakion ugaltze aparatua garatu

egiten du.

GIZONEN UGALTZE APARATUA

6 atal ditu

Barrabilak

Hodi deferenteakGernubidea Guruinak Eskrotoa

Zakila

Espermatozoideak

sortu.

Espermak

garatu. espermak,

kanporatu.

semen

besikulak

eta prostata

dira:

espermak

garatzen ditu

Barrabilak

babesten dituen

ehun poltsa.Gernubidearen

bukaera.

Emakumeen ugaltze-aparatua hainbat organoz

osatuta dago,sexu-organo esaten zaie.

EMAKUMEEN UGALTZE APARATUA

OBULUTEGIAKFALOPIOREN TRONPAK

Obulutegiak eta

umetokia lotu.

UMETOKIA

Haurra bertan

garatzen da

haurdunaldian.

BAGINA

Umetokia eta

kanpoaldea lotzen

dituen kanala da.

ALUA

Bi larruazal-tolesturaz

osatuta dago,tolestura

horiek ezpain esaten

zaie eta baginako

zuloa babesten dute.

Obuluak eta

sexu-ormonak

sortu.

Gameto eme edo obulu esaten

zaie.

Obuluak heltzen hasten dira,28

egunean behin.obulutegi bateko

obulu bat heltzen da.Umetokira

iritsi eta kanpoaldera ateratzen

da,odoljario txiki batekin batera.

Emakumeak berrogeita hamar urte

dituztenean ez zaizkie obuluak heltzen,

eta ez dute menstruaziorik izaten,horri

menopausia esaten zaio.

SEXU-ZELULA EMEAK

PUBERTAROAMENOPAUSIAMENSTRUAZIOA

Obulu bat obulutegitik atera,

Falopioren tronpatik igaro eta

kanporatzen da odoljario txiki

batekin, odoljario orri

menstruazioa edo hilekoa

deritzo.

SEXU-ZELULA ARRAK

Gameto ar esaten zaie

BARRABILAK SEMENA

Espermatozoideak barrabiletatik

ateratzen dira.Semena espermatozoideak

garraiatzen eta elikatze ditu.

ERNALKETAzer da ?

Ernalketa esaten zaio obulu bat eta

espermatozoide bat elkartzeari.

Ernalketa bost atal ditu:

Obulua Falopioren

tronpara joaten da.

Falopioren

tronpan

gertatzen da

ernalketa

3

Ernalketa

gertatzen da eta

Zigotoa osatzen

da.

4

Zigotoa hainbat

zatitan banatzen

da, eta enbrioia

osatzen da.

5

Enbrioia umetokira

iritsi, eta paretan

itsatsita geratzen

da.

12

Sabelaren barruan sortzen ari den umea 3 hilabete arte enbrioia deitzen zaio

ENBRIOIAREN GARAPENA

LIKIDO AMNIOTIKOA

PLAZENTA

ZILBOR-HESTEA

Enbrioia umetokiaren barruan dago, umetokiaren organoak 3 dira

·Enbrioia

babesten du

·Umetokiaren

barruan dago

·Plazentara lotuta dago

·Plazentatik enbrioiraino

mantenugaiak eta

oxigenoa bidaltzeko tuboa

da

·Ama lortzen dituen

mantenugaiak eta

oxigenoa lortzeko

·Zilbor-hestera lotuta

dago

FETUAREN GARAPENA

Hirugarren hilabetean enbrioiaren organo guztiak osatuak

daudenez, enbrioiari fetu deitzen zaio

Bederatzigarren hilabetean fetuaren organoak osatuak daude

eta umea jaio egiten da

LUZERA

50 zentimetro gutxi gora

behera

PISUA

3.300 gramo gutxi

gora behera

HAURDUNALDIA

Ernalketa gertatzen denetik, umea jaio arteko tarteari haurdunaldia

esaten zaio, 9 hilabete irauten du

Haurdun dagoenean obuluak ez dituenez behar, ez du hilekorik

Sabela eta titiak handitzen joaten dira pixkanaka-pixkanaka

Emakumea ondo zaindu behar da, bestela gauza txarrak jaten

baditu, enbrioia gaixotu eta hil egin ahal da

zer da?

Haurtxoa amaren baginatik kanpora ateratzeari deritzo erditzea.

ERDITZEA

Erditzearen lehen

fasea da faserik

luzeena da.Fase

horretan,umetokiaren

irteera pixkanaka

irekitzen da, ama

haurtxoaz erditu ahal

izateko.

Hurrengo fasean,

egozte - fasean,

haurtxoa baginatik

kanpora ateratzen da.

Hiru fase ditu:

Haurtxoa jaio ondoren,

zilbor- hestea mozten da.

Haurtxoari orbain bat

geratzen zaio : zilborra

1

23

EDOSKITZEAzer da?

Lehendabiziko hilabetean, haurtxoek esnea soilik edaten dute.Aldi horri

edoskitzaro deritzo.

Haurrak jaiotzen direnean esnea amaren bularrean egoten da

Esnea osasungarria da eta babesten gaitu baina amak titietan

esnea ez badu esne artifiziala har dezake.

Ainara.R.,Lorena,Jon.L.eta Urko

EGILEAK