ADIMEN EMOZIONALA

“ Edonor haserre daiteke, hori erraza baita. Baina pertsona egokiarekin haserretzea, neurri egokian, dagokion unean, asmo zuzenarekin eta behar den moduan, hori, aldiz, ez da inola ere erraza”ARISTOTELES (384 K.a-322 K.a.) ETIKA NIKOMAKOARI

Miren Ezkurdia (Andra Mari BHIko Orientatzailea)http://tallerescognitiva.com

• Zergatik koefiziente intelektual handia duten eta beren lanbidean nabarmentzen diren pertsona batzuek ezin dute, edo ez dakite, adimen hori beren bizitza pribatuan aplikatzen (eta ez dira zoriontsu, sufritu egiten dute edo ez daude pozik, ez dakitelako modu intimo eta afektiboan harremanak izaten, ezta eguneroko bizitzan sortzen diren emozioak eta arazoak bideratzen ere)?

• Eta, zergatik Koefiziente Intelektual handia duten pertsona batzuek porrot egiten dute beren bizitza profesionalean eta Koefiziente Intelektual txikiagoa duten beste pertsona batzuentzat lan egin behar izaten dute, pertsona horiek gaitasun handiagoa baitute harremanak izateko , eta trebetasun hobeak lanearen edo enpresaren munduan moldatzeko?

• Zergatik dira pertsona batzuk zoriontsuago eta zergatik dute satisfazio handiagoa eta bizitzan hobeto funtzionatzen dute beste batzuek baino?

• Erantzuna emozioetan dago… eta emozio horiek bideratzeko gaitasunean, bai geure buruarekin eta bai gainerako pertsonekin ditugun harremanetan

GALDERA INTERESGARRIAK....

GARDNERREN ZAZPI ADIMENAK

(pertsona guztiengan daude, baina

proportzio desberdinetan)

LINGUISTIKOAAhozko eta idatzizko hizkuntza erabiltzeko

trebetasuna

LOGIKO-MATEMATIKOA

Zenbakiak eta erlazio kausalak erabiltzeko

trebetasuna

GORPUTZARENA ETA ZINETIKOA

Gaitasun psikomotorrak eta

gorputz-kontzientzia

BISUALA ETA ESPAZIALA

Erlazio espazialetarako eta

irudien pertzepziorako

trebetasuna

PERTSONAREN BARNEKOA

Bere burua ezagutzeko eta bere buruarekin harremanak

izateko pertsonak duen trebetasuna

PERTSONEN ARTEKOA Harreman

pertsonaletarako, komunikaziorako eta

besteak ulertzeko trebetasuna

MUSIKALA Soinuak erabiltzeko eta identifikatzeko

trebetasuna

HOWARD GARDNER HARVARD UNIBERTSITATEKOPSIKOLOGOA“ ADIMEN ANITZEN TEORIA “ (1983)

DANIEL GOLEMANEN ADIMEN EMOZIONALAREN EREDUA Adimen Emozionala 1995Adimen SozialaAdimen ekologikoa 2009

• Norberaren emozioak ezagutzea

• Emozioak bideratzea• Norberaren burua motibatzea• Besteen emozioez

konturatzea• Harremanak eratzea

PETER SALOVEY ETA JOHN MAYER ADIMEN EMOZIONAL TERMINOA SORTU ZUTEN 1990EAN ( YALE UNIBERTSITATEKO PSIKOLOGOAK)

“Adimen emozionalak barne hartzen ditu emozioak hautemateko, baloratzeko eta adierazteko gaitasuna, emozioa ulertzeko gaitasuna, ezagutza emozionala eta emozioak erregulatzeko gaitasuna, hazkunde emozional eta intelektuala bultzatzera zuzenduta”.Laburbilduz: gure emozioak eta besteenak sentitzeko, ulertzeko eta bideratzeko gaitasuna da.

• Adimen emozionala da geure emozioak eta besteenak ezagutzeko, ulertzeko eta erregulatzeko gaitasuna.

Inplikatutako prozesuak :1. Hautematea : gure emozioez modu

kontzientean konturatzea eta zer sentitzen dugun identifikatzea

(emozioak izendatzea).2. Ulertzea : sentitzen duguna geure

pentsamenduan integratzea eta aldaketa emozionalen konplexutasuna kontsideratzen jakitea.

3. Erregulatzea : emozioak –bai positiboak eta bai negatiboak- modu eraginkorrean zuzentzea.

ADIMEN EMOZIONALA FERNÁNDEZ BERROCAL (2000)

EMOZIOAREN DIMENTSIOAK• NEUROFISIOLOGIKOA : Nahi gabeko erantzunak ( takikardia, gorritasuna (lotsagatik), izerditzea, ahoa siku izatea, neurotransmisoreak, hormona-sekrezioak, arnasketa, odol-presioa …)• JOKABIDEZKOA : Aurpegiaren adierazpenak (23 muskulu konbinatzen dira), ahotsaren tonua, bolumena, erritmoa, gorputzaren mugimenduak… Dimentsio hau disimulatu egin daiteke.•KOGNITIBOA : bizipen subjektiboa, sinesmenak, arrazonamendua, ezagutza-eskemak eta atribuzioak barne hartzen dituena. Autoinformearen bidez soilik ezagutu daiteke.

GAITASUN EMOZIONALA”Fenomeno emozionalak ezagutzeko, adierazteko eta modu egokian erregulatzeko ezagutzak, gaitasunak eta jarrerak biltzen dituen multzoa”(Rafael Bisquerra)

EMOZIOAREN DIMENTSIOAK (ZUBIZARRETA CONSULTING SL -MAITE MUNOZ EHU)

EMOZIOEN DEFINIZIOA (FERNÁNDEZ BERROCAL 2004)

EMOZIOA NOIZ/ZEREN AURREAN AKTIBATZEN DA …

HARRIDURA Espero gabeko gertaera edo estimuluak.

BELDURRA Mehatxu gisa hautematen den egoera edo estimulu bat.

AMORRUA

Helmuga batera zuzendutako jokabidea blokeatu egiten da, engainatzen edo zauritzen gaituztela edo traizioa egiten digutela sentitzean.

NAZKA Arbuioa edo ezinikusia sortzen diguten estimuluak.

ZORIONA Gertaera positiboak eta arrakasta; eta norberaren balioa indartzen duten egoerak.

TRISTURA Porrota eta banaketa.

EMOZIOEN KOMUNIKAZIO EZ-AHOZKOA

HARRIDURA

1.Bekainak altxatzen dira

2.Begiak zabaltzen dira

3.Ahoa zabaltzen da

HARRIDURA

BELDURRA

1.Bekainak altxatu eta elkartzen dira

2.Goiko betazalak altxatzen dira3.Beheko betazalak tenkatzen dira4.Ezpainak atzerantz luzatzen dira, modu horizontalean

BELDURRA

AMORRUA

1. Bekainak elkartuta eta beherantz

2.Begirada sarkorra

3.Ezpainak estututa

AMORRUA

NAZKA

1. Sudurra zimurtzen da

2. Goiko ezpaina altxatzen da

NAZKA

ZORIONA

1.Zimurrak eratzen dira begien ertzean2.Masailak altxatzen dira.3.Mugimendua nabaritzen da begiak mugitzen dituzten muskuluetan

POZA

TRISTURA

1.Goiko betazala beherantz geratzen da

2.Txartoago enfokatzen da

3.Ezpainen muturrak beherantz okertzen dira apur bat 

TRISTURA

EMOZIOA KAUSAZer gertaerak eragin du ?

ERANTZUN INPULTSIBOAZein da erantzun inpultsiboa? Norberak benetan egin nahi duena

EGOKITZAT JOTZEN DEN ERANTZUNAZein da erantzun egokia? Arrazoimen dialogikotik egokitzat jotzen dena.

HARTUTAKO ERANTZUNAZein da hartutako erantzuna? Benetan egiten dena

ONDORIOAKZein dira ondorioak?

AMORRUA Lankide batekin gatazka bat izatea

OihukatzeaIraintzeaBestea irrigarri uzteaHaserretzeaMehatxu egiteaBesteak eta bi esateaAzalpen publikoak eskatzea

Berarekin hitz egitea, haren arrazoiak ulertzeko.Akordio batera iristea. Besteari nire sentimenduak adieraztea eta nire haserrea asertibotasunez komunikatzea.

Pertsona horrekin negoziatzea.

1 Arazoa beste pertsona da. Giro txarra sortzen da eta ez dut konpontzen arazoa. 2 eta 3 Emozioari aurre egiten diot eta bideratzea eta minimizatzea lortzen dut. Akordioak bilatzen ditut.

TRISTURA Nirekin lan egin duen pertsona maitatu batek alde egingo du

Negar eginFaltan botaHutsune sentsazioaBlokeoaAgobioa

Egoeratik ikasi : Beste pertsonen eta nobedadearen alde ona ikustea.Alternatibak eta baliabideak bilatzea.Beste pertsona batzuk bilatzea ( ordezkotzat hartu gabe)

Egoera onartzea, hasierako nahasmendu-aldiaren ostean.

1 Ez duzu gozatzen, blokeatu egiten zara.2 eta 3 Gauza berriak baloratzen dituzu, alde positiboa ateratzen duzu. Lehengoa berriari gehitzen diozu.

BELDURRA

HARRIDURA

POZA

NAZKA

LAN ORRIA: EMOZIOAK, KAUSAK ETA ONDORIOAK LANAREN EREMUAN Helburua da adostea zein izango litzatekeen erantzun egokia egoera bakoitzean ( demokratikoki egokientzat jotzen den jokabidea, ikuspuntu etikoktik), Harmin, Rahts eta Simonen balioak argitzeko ereduaren arabera ( 1967)

EMOZIOA KAUSA ERANTZUN INPULSTIBOA

EGOKITZAT JOTZEN DEN ERANTZUNA

HARTUTAKO ERANTZUNA

ONDORIOAK

AMORRUA

TRISTURA

BELDURRA

HARRIDURA

POZA

NAZKA

LAN ORRIA: EMOZIOAK LANAREN EREMUAN

• Sanpakua adierazle bat da: esaten digu noiz pentsatu edo nahi duen pertsona batek beste pertsona bati eraso.

• Lehenengo argazkian, begirada normal bat ikusten dugu: bertan, begiaren esklerotikoaren bi parte zuri soilik ikusten ditugu.

• Sanpaku deritzanean, hiru parte zuri ikus ditzakegu. Hirugarren puntu zuria, beheko partean dagoena, gerta litekeen erasoaren adierazlea da.

• Hala eta guztiz ere, interpretazio egokia egiteko, beste faktore batzuk ere hartu behar ditugu kontuan : zer angelutatik begiratzen diogun pertsonari, eta ea begiez gain erne jartzen gaituen beste haserre-adierazpideren bat ere ote dagoen ( bekainak beherantz eta elkartuta, begi sarkorrak, ezpainak estututa izatea…)

http://julianperez23.blogspot.com.es/2010/12/senales-de-peligro-sanpaku.html

SANPAKU

Japonierazko hitza (“hiru zuri"), giza organismoaren egoera bat deskribatzen duena; bertan, begiaren tarte zuria hiru alderditatik bistaratzen da, irisa inguratuz, pertsonak aurrez eta zuzenean begiratzen duenean. Horrek esan nahi du pertsonak desoreka larria pairatzen duela, bai fisikoa eta bai espirituala. ( wikipedia)

SANPAKU