Manifestacions da-dinamica-litosferica

51
Manifestacións da dinámica litosférica Tema 16

Transcript of Manifestacions da-dinamica-litosferica

Page 1: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Manifestacioacutens da dinaacutemica litosfeacuterica

Tema 16

Punto de Partida Que evidencias hai da dinaacutemica de placas

Punto de Partida Que evidencias hai da dinaacutemica de placas

Zona 1 Zona 2 Zona 3 Z0na 4 Zona 5

Tipo de marxe

de placadiverxente converxente converxente conservativo Non borde

Hai actividade

volcaacutenicasi si si si Non

Hai

terremotossi si si si Non

Estase

formando una

cordilleira

Si

(dorsal)si si non non

Formacioacuten das Cordilleiras ou Oroacutexenos

ldquoOROXEacuteNESErdquo eacute o proceso polo que seorixinan cordilleiras

ldquoOROacuteXENOrdquo eacute o termo que se utiliza paradenominar cordilleiras en formacioacuten ou asxa formadas Exemplos Andes Pirineos ouHimalaia

Non todas as montantildeas forman parte deoroacutexenos coma o Teide (illas Canarias)Kilimanxaro (Kenia) ou o Kilauea (Hawai)senoacuten que son formacioacutens de orixe volcaacutenicaque non se integran en cordilleiras

Os OROacuteXENOS son cadeasmontantildeosas que se xeran nas zonasde subduccioacuten e a suacutea formacioacuten vaiacompantildeada de Moita sismicidade Magmatismo Metamorfismo e Intensas deformacioacutens das rochas

En funcioacuten dos tipos de marxes implicadoshai 3 categoriacuteas ou grupos de oroacutexenosa De marxe continental ou de tipo andinob De arco insular ou oroacutexenos de arco-illasc De colisioacuten ou de tipo alpino

a Oroacutexenos de Marxe Continental ou Oroacutexenos de tipo Andino

bull Localizacioacuten naqueles marxes nas que a LO subducebaixo LC tameacuten chamados ldquoOroacutexenos de marxecontinentalrdquo Coma exemplos Sierra Madre en Meacutexico ouos Andes no Paciacutefico do continente americano

bull O forte acoplamento que se produce entre as 2 placas queconverxen dificulta a subduccioacuten de sedimentostransportados pola placa oceaacutenica Se acumularaacutenorixinando o prisma de acrecioacuten ou complexosubductivo no que as rochas preacuteganse e fractuacuteranse oacuteseren comprimidas

bull A calor xerada pola friccioacuten entre as 2 placas e xunto apresencia de auga na LO subducida favorece a fusioacutenparcial das rochas O magma asiacute orixinado ascende grazasa suacutea menor densidade e os gases que conteacuten

bull Unha parte do magma alcanza a superficie e orixinaerupcioacutens volcaacutenicas e o resto queda no interior da Codiaonde arrefriacutea lentamente e solidifica contribuindo aoengrosamento da LC

bull Nun oroacutexeno Andino desenvolvido poden distinguirsedesde o oceacuteano ata o interior do continente ouAntepaiacutes as seguintes zonas

1 Fosa

2 Prisma de Acrecioacuten

3 Relevo ben desenvolvido

4 Antepaiacutes

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files10[1]swfhttpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files05[1]swf

b Oroacutexenos de Arco Insular

Localizacioacuten nos marxes en quea LO subduce de maneiraespontaacutenea (non forzada) baixooutra LO Por exemplo as illasMarianas Filipinas ou Xapoacuten

Son oroacutexenos que aiacutenda seatopan parcialmentemergullados

O deacutebil encaixamento entre as 2placas permite a subduccioacuten dossedimentos oceaacutenicos Non seamorean dificultando aformacioacuten do prisma de acrecioacuten(ou complexo subductivo)

A fosa eacute moi profunda e A intensa actividade volcaacutenica

orixina arco de illas

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files50[1]swf

c Oroacutexenos de tipo Alpino

Localizacioacuten naqueles lugares nos que haiconverxencia de LC que termina provocando acolisioacuten dos 2 continentes Exemplos os AlpesPirineos ou o Himalaia

1ordf fase eacute semellante ao do marxe continentalA LO (da placa mixta) subduce baixo a LC

2ordf fase a medida que avanza a subduccioacutenaproxiacutemanse os 2 continentes e vai pechando acunca oceaacutenica

O maior grosor e a menor densidade da LCdificulta a suacutea subduccioacuten

Trala colisioacuten produacutecese a incrustacioacuten eencabalgamento dos materias do prisma deacrecioacuten dun continente sobre o outro e podechegar a duplicar a Codia Continental Comaexemplo temos o Tibet

Entre os 2 continentes distiacutenguense unha zonade sutura en que poden atoparseincrustacioacutens de fragmentos de LO quereciben o nome de OFIOLITAS En Galiciatemos exemplo destes materiais nomacropregamento da Capelada

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files50[1]swf

Por que se elevan as cordilleiras

As cordilleiras non soacute se caracterizan porque Hai magmatismo Hai actividade siacutesmica Hai rochas pregadasSenoacuten porte son relevos elevados que poden alcanzar

varios miles de metros sobre o nivel do mar

Podemos considerar a Tectoacutenica de Placascomo unha complexa maquinaria quetraslada materiais duns sitios a outrosretiacuteraos acumuacutelaos ou os amontoa

Que estes materiais alcancen maior ou menoraltititude nunha zona dependeraacute baacutesicamenteda suacutea densidade e o seu grosor Eacute cuestioacutende isostaacutetica De maneira que se son poucodensos e moi grosos os reaxustes isostaacuteticosfaraacuten que alcancen grandes altitudes

Exemplo baixo a placa Euroasiaacutetica estaseintroducindo a Indoaustraliana que como eacutepouco densa non subduce ata o MantoInferior senoacuten que queda debaixo daEuroasiaacutetica duplicaacutendose a Litosfera Oresultado eacute a rexioacuten coas maiores altitudes doplaneta o Himalaia

Parecido eacute a situacioacuten ao que lle ocorre aunha cortiza que temos na auga Se lleintoducimos outra debaixo dela subiraacute

Deformacioacutens nas rochas

As rochas situadas no interiorda Codia atoacutepanse soportandoas presioacutens exercidas polosmateriais situados sobre elasEacute a presioacuten litostaacutetica

A dinaacutemica das placas fai queas rochas estean sometidas aesforzos presions dirixidasque tenden a estender oucomprimir as rochas Comoconsecuencia as rochasexperimentan cambios na suacuteaforma posicioacuten ou volume Aisto chamamosdeformacioacutens

TIPOS DE DEFORMACIOacuteNS

3 tipos de deformacioacutensa Dominio Elaacutestico o material defoacutermase o seren

sometido a un esforzo pero recupera a suacutea formaou volume orixinal cando cesa o esforzo Unexemplo eacute a deformacioacuten transitoria dadeformacioacuten causada nos materiais ao paso dunhaonda siacutesmica

b Dominio Plaacutestico ou Duacutectil a deformacioacutenpermanece despois de cesar o esforzo

c Deformacioacuten por Rotura o esforzo fai perdera cohesioacuten interna do material e este se fractura

Habitualmente unha rocha ofrece unha respostacomplexa non limitada a un soacute tipo dedeformacioacuten

1 Comportamento elaacutestico2 A partir dun determinado valor ldquoliacutemite de

elasticidaderdquo o esforzo provoca unha deformacioacutenirreversible estaacute dentro do dominio do Plaacutestico

3 Superado un valor maacuteximo de deformacioacuten ouldquoliacutemite de roturardquo a rocha fractuacuterase

Factores que influacuteen na deformacioacuten

1 As deformacioacutens que se producendependen das caracteriacutesticas dasrochas Por exemplo a nivel superficial

Unha arxila eacute maacuteis plaacutestica coacute granito A arxila huacutemida eacute maacuteis plaacutestica ca a arxila seca O vidro quente eacute maacuteis plaacutestico ca o friacuteoTameacuten depende de

2 Temperatura3 Presioacuten litostaacutetica4 A presencia de auga ou outros fluidos

O incremento destes factores favorece ocomportamento plaacutestico das rochas Rochascomo un granito unha calcaria ou outra rochaque a Tordf e presioacutens atmosfeacutericas non se deformaplaacutesticamente poden facelo nas condicioacutensreinantes a certa profundidade

5 O Tempo eacute outro factor que condiciona aresposta dos materiais Por exemplo unharocha riacutexida sometida a un esforzoprolongado no tempo pode comportarseplaacutesticamente

Comportamento dos materiais ante os esforzos

Animacioacutenhttprecursoscnicemecesbiosferaalumno4ESOMedioNatural2contenido1htm

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

As DOBRAS ou PREGAS sonflexioacutens ou ondulacioacutenscontinuas que presentan asmasas de rochas

Implican un comportamentoplaacutestico das rochas que foronsometidas a esforzos compresivosou distensivos

As dobras cambian a disposicioacutenhorizontal inicial dos estratos dasrochas sedimentarias

Para describir a disposicoacuten dosestratos utiliacutezanse 2 medidas

a Direccioacuten ou Rumbo miacutedeseco compaacutes

b Buzamento miacutedese coclinoacutemetro (0ordm ndash 90ordm)

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

Para describir a disposicioacutendos estratos utiliacutezanse 2medidas

a Direccioacuten ou Rumbo eacute oaacutengulo que forma adireccioacuten da liacutenea deinterseccioacuten do plano doestrato co plano horizontalco Norte xeograacutefico Miacutedeseco compaacutes Indica adireccioacuten do estrato

b Envorcadura ouBuzamento eacute o valor doaacutengulo que forma a liacutenea demaacutexima pendente co planohorizontal (tomaacutendosesempre o aacutengulo agudo)

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 2: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Punto de Partida Que evidencias hai da dinaacutemica de placas

Punto de Partida Que evidencias hai da dinaacutemica de placas

Zona 1 Zona 2 Zona 3 Z0na 4 Zona 5

Tipo de marxe

de placadiverxente converxente converxente conservativo Non borde

Hai actividade

volcaacutenicasi si si si Non

Hai

terremotossi si si si Non

Estase

formando una

cordilleira

Si

(dorsal)si si non non

Formacioacuten das Cordilleiras ou Oroacutexenos

ldquoOROXEacuteNESErdquo eacute o proceso polo que seorixinan cordilleiras

ldquoOROacuteXENOrdquo eacute o termo que se utiliza paradenominar cordilleiras en formacioacuten ou asxa formadas Exemplos Andes Pirineos ouHimalaia

Non todas as montantildeas forman parte deoroacutexenos coma o Teide (illas Canarias)Kilimanxaro (Kenia) ou o Kilauea (Hawai)senoacuten que son formacioacutens de orixe volcaacutenicaque non se integran en cordilleiras

Os OROacuteXENOS son cadeasmontantildeosas que se xeran nas zonasde subduccioacuten e a suacutea formacioacuten vaiacompantildeada de Moita sismicidade Magmatismo Metamorfismo e Intensas deformacioacutens das rochas

En funcioacuten dos tipos de marxes implicadoshai 3 categoriacuteas ou grupos de oroacutexenosa De marxe continental ou de tipo andinob De arco insular ou oroacutexenos de arco-illasc De colisioacuten ou de tipo alpino

a Oroacutexenos de Marxe Continental ou Oroacutexenos de tipo Andino

bull Localizacioacuten naqueles marxes nas que a LO subducebaixo LC tameacuten chamados ldquoOroacutexenos de marxecontinentalrdquo Coma exemplos Sierra Madre en Meacutexico ouos Andes no Paciacutefico do continente americano

bull O forte acoplamento que se produce entre as 2 placas queconverxen dificulta a subduccioacuten de sedimentostransportados pola placa oceaacutenica Se acumularaacutenorixinando o prisma de acrecioacuten ou complexosubductivo no que as rochas preacuteganse e fractuacuteranse oacuteseren comprimidas

bull A calor xerada pola friccioacuten entre as 2 placas e xunto apresencia de auga na LO subducida favorece a fusioacutenparcial das rochas O magma asiacute orixinado ascende grazasa suacutea menor densidade e os gases que conteacuten

bull Unha parte do magma alcanza a superficie e orixinaerupcioacutens volcaacutenicas e o resto queda no interior da Codiaonde arrefriacutea lentamente e solidifica contribuindo aoengrosamento da LC

bull Nun oroacutexeno Andino desenvolvido poden distinguirsedesde o oceacuteano ata o interior do continente ouAntepaiacutes as seguintes zonas

1 Fosa

2 Prisma de Acrecioacuten

3 Relevo ben desenvolvido

4 Antepaiacutes

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files10[1]swfhttpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files05[1]swf

b Oroacutexenos de Arco Insular

Localizacioacuten nos marxes en quea LO subduce de maneiraespontaacutenea (non forzada) baixooutra LO Por exemplo as illasMarianas Filipinas ou Xapoacuten

Son oroacutexenos que aiacutenda seatopan parcialmentemergullados

O deacutebil encaixamento entre as 2placas permite a subduccioacuten dossedimentos oceaacutenicos Non seamorean dificultando aformacioacuten do prisma de acrecioacuten(ou complexo subductivo)

A fosa eacute moi profunda e A intensa actividade volcaacutenica

orixina arco de illas

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files50[1]swf

c Oroacutexenos de tipo Alpino

Localizacioacuten naqueles lugares nos que haiconverxencia de LC que termina provocando acolisioacuten dos 2 continentes Exemplos os AlpesPirineos ou o Himalaia

1ordf fase eacute semellante ao do marxe continentalA LO (da placa mixta) subduce baixo a LC

2ordf fase a medida que avanza a subduccioacutenaproxiacutemanse os 2 continentes e vai pechando acunca oceaacutenica

O maior grosor e a menor densidade da LCdificulta a suacutea subduccioacuten

Trala colisioacuten produacutecese a incrustacioacuten eencabalgamento dos materias do prisma deacrecioacuten dun continente sobre o outro e podechegar a duplicar a Codia Continental Comaexemplo temos o Tibet

Entre os 2 continentes distiacutenguense unha zonade sutura en que poden atoparseincrustacioacutens de fragmentos de LO quereciben o nome de OFIOLITAS En Galiciatemos exemplo destes materiais nomacropregamento da Capelada

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files50[1]swf

Por que se elevan as cordilleiras

As cordilleiras non soacute se caracterizan porque Hai magmatismo Hai actividade siacutesmica Hai rochas pregadasSenoacuten porte son relevos elevados que poden alcanzar

varios miles de metros sobre o nivel do mar

Podemos considerar a Tectoacutenica de Placascomo unha complexa maquinaria quetraslada materiais duns sitios a outrosretiacuteraos acumuacutelaos ou os amontoa

Que estes materiais alcancen maior ou menoraltititude nunha zona dependeraacute baacutesicamenteda suacutea densidade e o seu grosor Eacute cuestioacutende isostaacutetica De maneira que se son poucodensos e moi grosos os reaxustes isostaacuteticosfaraacuten que alcancen grandes altitudes

Exemplo baixo a placa Euroasiaacutetica estaseintroducindo a Indoaustraliana que como eacutepouco densa non subduce ata o MantoInferior senoacuten que queda debaixo daEuroasiaacutetica duplicaacutendose a Litosfera Oresultado eacute a rexioacuten coas maiores altitudes doplaneta o Himalaia

Parecido eacute a situacioacuten ao que lle ocorre aunha cortiza que temos na auga Se lleintoducimos outra debaixo dela subiraacute

Deformacioacutens nas rochas

As rochas situadas no interiorda Codia atoacutepanse soportandoas presioacutens exercidas polosmateriais situados sobre elasEacute a presioacuten litostaacutetica

A dinaacutemica das placas fai queas rochas estean sometidas aesforzos presions dirixidasque tenden a estender oucomprimir as rochas Comoconsecuencia as rochasexperimentan cambios na suacuteaforma posicioacuten ou volume Aisto chamamosdeformacioacutens

TIPOS DE DEFORMACIOacuteNS

3 tipos de deformacioacutensa Dominio Elaacutestico o material defoacutermase o seren

sometido a un esforzo pero recupera a suacutea formaou volume orixinal cando cesa o esforzo Unexemplo eacute a deformacioacuten transitoria dadeformacioacuten causada nos materiais ao paso dunhaonda siacutesmica

b Dominio Plaacutestico ou Duacutectil a deformacioacutenpermanece despois de cesar o esforzo

c Deformacioacuten por Rotura o esforzo fai perdera cohesioacuten interna do material e este se fractura

Habitualmente unha rocha ofrece unha respostacomplexa non limitada a un soacute tipo dedeformacioacuten

1 Comportamento elaacutestico2 A partir dun determinado valor ldquoliacutemite de

elasticidaderdquo o esforzo provoca unha deformacioacutenirreversible estaacute dentro do dominio do Plaacutestico

3 Superado un valor maacuteximo de deformacioacuten ouldquoliacutemite de roturardquo a rocha fractuacuterase

Factores que influacuteen na deformacioacuten

1 As deformacioacutens que se producendependen das caracteriacutesticas dasrochas Por exemplo a nivel superficial

Unha arxila eacute maacuteis plaacutestica coacute granito A arxila huacutemida eacute maacuteis plaacutestica ca a arxila seca O vidro quente eacute maacuteis plaacutestico ca o friacuteoTameacuten depende de

2 Temperatura3 Presioacuten litostaacutetica4 A presencia de auga ou outros fluidos

O incremento destes factores favorece ocomportamento plaacutestico das rochas Rochascomo un granito unha calcaria ou outra rochaque a Tordf e presioacutens atmosfeacutericas non se deformaplaacutesticamente poden facelo nas condicioacutensreinantes a certa profundidade

5 O Tempo eacute outro factor que condiciona aresposta dos materiais Por exemplo unharocha riacutexida sometida a un esforzoprolongado no tempo pode comportarseplaacutesticamente

Comportamento dos materiais ante os esforzos

Animacioacutenhttprecursoscnicemecesbiosferaalumno4ESOMedioNatural2contenido1htm

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

As DOBRAS ou PREGAS sonflexioacutens ou ondulacioacutenscontinuas que presentan asmasas de rochas

Implican un comportamentoplaacutestico das rochas que foronsometidas a esforzos compresivosou distensivos

As dobras cambian a disposicioacutenhorizontal inicial dos estratos dasrochas sedimentarias

Para describir a disposicoacuten dosestratos utiliacutezanse 2 medidas

a Direccioacuten ou Rumbo miacutedeseco compaacutes

b Buzamento miacutedese coclinoacutemetro (0ordm ndash 90ordm)

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

Para describir a disposicioacutendos estratos utiliacutezanse 2medidas

a Direccioacuten ou Rumbo eacute oaacutengulo que forma adireccioacuten da liacutenea deinterseccioacuten do plano doestrato co plano horizontalco Norte xeograacutefico Miacutedeseco compaacutes Indica adireccioacuten do estrato

b Envorcadura ouBuzamento eacute o valor doaacutengulo que forma a liacutenea demaacutexima pendente co planohorizontal (tomaacutendosesempre o aacutengulo agudo)

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 3: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Punto de Partida Que evidencias hai da dinaacutemica de placas

Zona 1 Zona 2 Zona 3 Z0na 4 Zona 5

Tipo de marxe

de placadiverxente converxente converxente conservativo Non borde

Hai actividade

volcaacutenicasi si si si Non

Hai

terremotossi si si si Non

Estase

formando una

cordilleira

Si

(dorsal)si si non non

Formacioacuten das Cordilleiras ou Oroacutexenos

ldquoOROXEacuteNESErdquo eacute o proceso polo que seorixinan cordilleiras

ldquoOROacuteXENOrdquo eacute o termo que se utiliza paradenominar cordilleiras en formacioacuten ou asxa formadas Exemplos Andes Pirineos ouHimalaia

Non todas as montantildeas forman parte deoroacutexenos coma o Teide (illas Canarias)Kilimanxaro (Kenia) ou o Kilauea (Hawai)senoacuten que son formacioacutens de orixe volcaacutenicaque non se integran en cordilleiras

Os OROacuteXENOS son cadeasmontantildeosas que se xeran nas zonasde subduccioacuten e a suacutea formacioacuten vaiacompantildeada de Moita sismicidade Magmatismo Metamorfismo e Intensas deformacioacutens das rochas

En funcioacuten dos tipos de marxes implicadoshai 3 categoriacuteas ou grupos de oroacutexenosa De marxe continental ou de tipo andinob De arco insular ou oroacutexenos de arco-illasc De colisioacuten ou de tipo alpino

a Oroacutexenos de Marxe Continental ou Oroacutexenos de tipo Andino

bull Localizacioacuten naqueles marxes nas que a LO subducebaixo LC tameacuten chamados ldquoOroacutexenos de marxecontinentalrdquo Coma exemplos Sierra Madre en Meacutexico ouos Andes no Paciacutefico do continente americano

bull O forte acoplamento que se produce entre as 2 placas queconverxen dificulta a subduccioacuten de sedimentostransportados pola placa oceaacutenica Se acumularaacutenorixinando o prisma de acrecioacuten ou complexosubductivo no que as rochas preacuteganse e fractuacuteranse oacuteseren comprimidas

bull A calor xerada pola friccioacuten entre as 2 placas e xunto apresencia de auga na LO subducida favorece a fusioacutenparcial das rochas O magma asiacute orixinado ascende grazasa suacutea menor densidade e os gases que conteacuten

bull Unha parte do magma alcanza a superficie e orixinaerupcioacutens volcaacutenicas e o resto queda no interior da Codiaonde arrefriacutea lentamente e solidifica contribuindo aoengrosamento da LC

bull Nun oroacutexeno Andino desenvolvido poden distinguirsedesde o oceacuteano ata o interior do continente ouAntepaiacutes as seguintes zonas

1 Fosa

2 Prisma de Acrecioacuten

3 Relevo ben desenvolvido

4 Antepaiacutes

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files10[1]swfhttpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files05[1]swf

b Oroacutexenos de Arco Insular

Localizacioacuten nos marxes en quea LO subduce de maneiraespontaacutenea (non forzada) baixooutra LO Por exemplo as illasMarianas Filipinas ou Xapoacuten

Son oroacutexenos que aiacutenda seatopan parcialmentemergullados

O deacutebil encaixamento entre as 2placas permite a subduccioacuten dossedimentos oceaacutenicos Non seamorean dificultando aformacioacuten do prisma de acrecioacuten(ou complexo subductivo)

A fosa eacute moi profunda e A intensa actividade volcaacutenica

orixina arco de illas

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files50[1]swf

c Oroacutexenos de tipo Alpino

Localizacioacuten naqueles lugares nos que haiconverxencia de LC que termina provocando acolisioacuten dos 2 continentes Exemplos os AlpesPirineos ou o Himalaia

1ordf fase eacute semellante ao do marxe continentalA LO (da placa mixta) subduce baixo a LC

2ordf fase a medida que avanza a subduccioacutenaproxiacutemanse os 2 continentes e vai pechando acunca oceaacutenica

O maior grosor e a menor densidade da LCdificulta a suacutea subduccioacuten

Trala colisioacuten produacutecese a incrustacioacuten eencabalgamento dos materias do prisma deacrecioacuten dun continente sobre o outro e podechegar a duplicar a Codia Continental Comaexemplo temos o Tibet

Entre os 2 continentes distiacutenguense unha zonade sutura en que poden atoparseincrustacioacutens de fragmentos de LO quereciben o nome de OFIOLITAS En Galiciatemos exemplo destes materiais nomacropregamento da Capelada

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files50[1]swf

Por que se elevan as cordilleiras

As cordilleiras non soacute se caracterizan porque Hai magmatismo Hai actividade siacutesmica Hai rochas pregadasSenoacuten porte son relevos elevados que poden alcanzar

varios miles de metros sobre o nivel do mar

Podemos considerar a Tectoacutenica de Placascomo unha complexa maquinaria quetraslada materiais duns sitios a outrosretiacuteraos acumuacutelaos ou os amontoa

Que estes materiais alcancen maior ou menoraltititude nunha zona dependeraacute baacutesicamenteda suacutea densidade e o seu grosor Eacute cuestioacutende isostaacutetica De maneira que se son poucodensos e moi grosos os reaxustes isostaacuteticosfaraacuten que alcancen grandes altitudes

Exemplo baixo a placa Euroasiaacutetica estaseintroducindo a Indoaustraliana que como eacutepouco densa non subduce ata o MantoInferior senoacuten que queda debaixo daEuroasiaacutetica duplicaacutendose a Litosfera Oresultado eacute a rexioacuten coas maiores altitudes doplaneta o Himalaia

Parecido eacute a situacioacuten ao que lle ocorre aunha cortiza que temos na auga Se lleintoducimos outra debaixo dela subiraacute

Deformacioacutens nas rochas

As rochas situadas no interiorda Codia atoacutepanse soportandoas presioacutens exercidas polosmateriais situados sobre elasEacute a presioacuten litostaacutetica

A dinaacutemica das placas fai queas rochas estean sometidas aesforzos presions dirixidasque tenden a estender oucomprimir as rochas Comoconsecuencia as rochasexperimentan cambios na suacuteaforma posicioacuten ou volume Aisto chamamosdeformacioacutens

TIPOS DE DEFORMACIOacuteNS

3 tipos de deformacioacutensa Dominio Elaacutestico o material defoacutermase o seren

sometido a un esforzo pero recupera a suacutea formaou volume orixinal cando cesa o esforzo Unexemplo eacute a deformacioacuten transitoria dadeformacioacuten causada nos materiais ao paso dunhaonda siacutesmica

b Dominio Plaacutestico ou Duacutectil a deformacioacutenpermanece despois de cesar o esforzo

c Deformacioacuten por Rotura o esforzo fai perdera cohesioacuten interna do material e este se fractura

Habitualmente unha rocha ofrece unha respostacomplexa non limitada a un soacute tipo dedeformacioacuten

1 Comportamento elaacutestico2 A partir dun determinado valor ldquoliacutemite de

elasticidaderdquo o esforzo provoca unha deformacioacutenirreversible estaacute dentro do dominio do Plaacutestico

3 Superado un valor maacuteximo de deformacioacuten ouldquoliacutemite de roturardquo a rocha fractuacuterase

Factores que influacuteen na deformacioacuten

1 As deformacioacutens que se producendependen das caracteriacutesticas dasrochas Por exemplo a nivel superficial

Unha arxila eacute maacuteis plaacutestica coacute granito A arxila huacutemida eacute maacuteis plaacutestica ca a arxila seca O vidro quente eacute maacuteis plaacutestico ca o friacuteoTameacuten depende de

2 Temperatura3 Presioacuten litostaacutetica4 A presencia de auga ou outros fluidos

O incremento destes factores favorece ocomportamento plaacutestico das rochas Rochascomo un granito unha calcaria ou outra rochaque a Tordf e presioacutens atmosfeacutericas non se deformaplaacutesticamente poden facelo nas condicioacutensreinantes a certa profundidade

5 O Tempo eacute outro factor que condiciona aresposta dos materiais Por exemplo unharocha riacutexida sometida a un esforzoprolongado no tempo pode comportarseplaacutesticamente

Comportamento dos materiais ante os esforzos

Animacioacutenhttprecursoscnicemecesbiosferaalumno4ESOMedioNatural2contenido1htm

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

As DOBRAS ou PREGAS sonflexioacutens ou ondulacioacutenscontinuas que presentan asmasas de rochas

Implican un comportamentoplaacutestico das rochas que foronsometidas a esforzos compresivosou distensivos

As dobras cambian a disposicioacutenhorizontal inicial dos estratos dasrochas sedimentarias

Para describir a disposicoacuten dosestratos utiliacutezanse 2 medidas

a Direccioacuten ou Rumbo miacutedeseco compaacutes

b Buzamento miacutedese coclinoacutemetro (0ordm ndash 90ordm)

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

Para describir a disposicioacutendos estratos utiliacutezanse 2medidas

a Direccioacuten ou Rumbo eacute oaacutengulo que forma adireccioacuten da liacutenea deinterseccioacuten do plano doestrato co plano horizontalco Norte xeograacutefico Miacutedeseco compaacutes Indica adireccioacuten do estrato

b Envorcadura ouBuzamento eacute o valor doaacutengulo que forma a liacutenea demaacutexima pendente co planohorizontal (tomaacutendosesempre o aacutengulo agudo)

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 4: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Formacioacuten das Cordilleiras ou Oroacutexenos

ldquoOROXEacuteNESErdquo eacute o proceso polo que seorixinan cordilleiras

ldquoOROacuteXENOrdquo eacute o termo que se utiliza paradenominar cordilleiras en formacioacuten ou asxa formadas Exemplos Andes Pirineos ouHimalaia

Non todas as montantildeas forman parte deoroacutexenos coma o Teide (illas Canarias)Kilimanxaro (Kenia) ou o Kilauea (Hawai)senoacuten que son formacioacutens de orixe volcaacutenicaque non se integran en cordilleiras

Os OROacuteXENOS son cadeasmontantildeosas que se xeran nas zonasde subduccioacuten e a suacutea formacioacuten vaiacompantildeada de Moita sismicidade Magmatismo Metamorfismo e Intensas deformacioacutens das rochas

En funcioacuten dos tipos de marxes implicadoshai 3 categoriacuteas ou grupos de oroacutexenosa De marxe continental ou de tipo andinob De arco insular ou oroacutexenos de arco-illasc De colisioacuten ou de tipo alpino

a Oroacutexenos de Marxe Continental ou Oroacutexenos de tipo Andino

bull Localizacioacuten naqueles marxes nas que a LO subducebaixo LC tameacuten chamados ldquoOroacutexenos de marxecontinentalrdquo Coma exemplos Sierra Madre en Meacutexico ouos Andes no Paciacutefico do continente americano

bull O forte acoplamento que se produce entre as 2 placas queconverxen dificulta a subduccioacuten de sedimentostransportados pola placa oceaacutenica Se acumularaacutenorixinando o prisma de acrecioacuten ou complexosubductivo no que as rochas preacuteganse e fractuacuteranse oacuteseren comprimidas

bull A calor xerada pola friccioacuten entre as 2 placas e xunto apresencia de auga na LO subducida favorece a fusioacutenparcial das rochas O magma asiacute orixinado ascende grazasa suacutea menor densidade e os gases que conteacuten

bull Unha parte do magma alcanza a superficie e orixinaerupcioacutens volcaacutenicas e o resto queda no interior da Codiaonde arrefriacutea lentamente e solidifica contribuindo aoengrosamento da LC

bull Nun oroacutexeno Andino desenvolvido poden distinguirsedesde o oceacuteano ata o interior do continente ouAntepaiacutes as seguintes zonas

1 Fosa

2 Prisma de Acrecioacuten

3 Relevo ben desenvolvido

4 Antepaiacutes

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files10[1]swfhttpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files05[1]swf

b Oroacutexenos de Arco Insular

Localizacioacuten nos marxes en quea LO subduce de maneiraespontaacutenea (non forzada) baixooutra LO Por exemplo as illasMarianas Filipinas ou Xapoacuten

Son oroacutexenos que aiacutenda seatopan parcialmentemergullados

O deacutebil encaixamento entre as 2placas permite a subduccioacuten dossedimentos oceaacutenicos Non seamorean dificultando aformacioacuten do prisma de acrecioacuten(ou complexo subductivo)

A fosa eacute moi profunda e A intensa actividade volcaacutenica

orixina arco de illas

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files50[1]swf

c Oroacutexenos de tipo Alpino

Localizacioacuten naqueles lugares nos que haiconverxencia de LC que termina provocando acolisioacuten dos 2 continentes Exemplos os AlpesPirineos ou o Himalaia

1ordf fase eacute semellante ao do marxe continentalA LO (da placa mixta) subduce baixo a LC

2ordf fase a medida que avanza a subduccioacutenaproxiacutemanse os 2 continentes e vai pechando acunca oceaacutenica

O maior grosor e a menor densidade da LCdificulta a suacutea subduccioacuten

Trala colisioacuten produacutecese a incrustacioacuten eencabalgamento dos materias do prisma deacrecioacuten dun continente sobre o outro e podechegar a duplicar a Codia Continental Comaexemplo temos o Tibet

Entre os 2 continentes distiacutenguense unha zonade sutura en que poden atoparseincrustacioacutens de fragmentos de LO quereciben o nome de OFIOLITAS En Galiciatemos exemplo destes materiais nomacropregamento da Capelada

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files50[1]swf

Por que se elevan as cordilleiras

As cordilleiras non soacute se caracterizan porque Hai magmatismo Hai actividade siacutesmica Hai rochas pregadasSenoacuten porte son relevos elevados que poden alcanzar

varios miles de metros sobre o nivel do mar

Podemos considerar a Tectoacutenica de Placascomo unha complexa maquinaria quetraslada materiais duns sitios a outrosretiacuteraos acumuacutelaos ou os amontoa

Que estes materiais alcancen maior ou menoraltititude nunha zona dependeraacute baacutesicamenteda suacutea densidade e o seu grosor Eacute cuestioacutende isostaacutetica De maneira que se son poucodensos e moi grosos os reaxustes isostaacuteticosfaraacuten que alcancen grandes altitudes

Exemplo baixo a placa Euroasiaacutetica estaseintroducindo a Indoaustraliana que como eacutepouco densa non subduce ata o MantoInferior senoacuten que queda debaixo daEuroasiaacutetica duplicaacutendose a Litosfera Oresultado eacute a rexioacuten coas maiores altitudes doplaneta o Himalaia

Parecido eacute a situacioacuten ao que lle ocorre aunha cortiza que temos na auga Se lleintoducimos outra debaixo dela subiraacute

Deformacioacutens nas rochas

As rochas situadas no interiorda Codia atoacutepanse soportandoas presioacutens exercidas polosmateriais situados sobre elasEacute a presioacuten litostaacutetica

A dinaacutemica das placas fai queas rochas estean sometidas aesforzos presions dirixidasque tenden a estender oucomprimir as rochas Comoconsecuencia as rochasexperimentan cambios na suacuteaforma posicioacuten ou volume Aisto chamamosdeformacioacutens

TIPOS DE DEFORMACIOacuteNS

3 tipos de deformacioacutensa Dominio Elaacutestico o material defoacutermase o seren

sometido a un esforzo pero recupera a suacutea formaou volume orixinal cando cesa o esforzo Unexemplo eacute a deformacioacuten transitoria dadeformacioacuten causada nos materiais ao paso dunhaonda siacutesmica

b Dominio Plaacutestico ou Duacutectil a deformacioacutenpermanece despois de cesar o esforzo

c Deformacioacuten por Rotura o esforzo fai perdera cohesioacuten interna do material e este se fractura

Habitualmente unha rocha ofrece unha respostacomplexa non limitada a un soacute tipo dedeformacioacuten

1 Comportamento elaacutestico2 A partir dun determinado valor ldquoliacutemite de

elasticidaderdquo o esforzo provoca unha deformacioacutenirreversible estaacute dentro do dominio do Plaacutestico

3 Superado un valor maacuteximo de deformacioacuten ouldquoliacutemite de roturardquo a rocha fractuacuterase

Factores que influacuteen na deformacioacuten

1 As deformacioacutens que se producendependen das caracteriacutesticas dasrochas Por exemplo a nivel superficial

Unha arxila eacute maacuteis plaacutestica coacute granito A arxila huacutemida eacute maacuteis plaacutestica ca a arxila seca O vidro quente eacute maacuteis plaacutestico ca o friacuteoTameacuten depende de

2 Temperatura3 Presioacuten litostaacutetica4 A presencia de auga ou outros fluidos

O incremento destes factores favorece ocomportamento plaacutestico das rochas Rochascomo un granito unha calcaria ou outra rochaque a Tordf e presioacutens atmosfeacutericas non se deformaplaacutesticamente poden facelo nas condicioacutensreinantes a certa profundidade

5 O Tempo eacute outro factor que condiciona aresposta dos materiais Por exemplo unharocha riacutexida sometida a un esforzoprolongado no tempo pode comportarseplaacutesticamente

Comportamento dos materiais ante os esforzos

Animacioacutenhttprecursoscnicemecesbiosferaalumno4ESOMedioNatural2contenido1htm

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

As DOBRAS ou PREGAS sonflexioacutens ou ondulacioacutenscontinuas que presentan asmasas de rochas

Implican un comportamentoplaacutestico das rochas que foronsometidas a esforzos compresivosou distensivos

As dobras cambian a disposicioacutenhorizontal inicial dos estratos dasrochas sedimentarias

Para describir a disposicoacuten dosestratos utiliacutezanse 2 medidas

a Direccioacuten ou Rumbo miacutedeseco compaacutes

b Buzamento miacutedese coclinoacutemetro (0ordm ndash 90ordm)

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

Para describir a disposicioacutendos estratos utiliacutezanse 2medidas

a Direccioacuten ou Rumbo eacute oaacutengulo que forma adireccioacuten da liacutenea deinterseccioacuten do plano doestrato co plano horizontalco Norte xeograacutefico Miacutedeseco compaacutes Indica adireccioacuten do estrato

b Envorcadura ouBuzamento eacute o valor doaacutengulo que forma a liacutenea demaacutexima pendente co planohorizontal (tomaacutendosesempre o aacutengulo agudo)

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 5: Manifestacions da-dinamica-litosferica

a Oroacutexenos de Marxe Continental ou Oroacutexenos de tipo Andino

bull Localizacioacuten naqueles marxes nas que a LO subducebaixo LC tameacuten chamados ldquoOroacutexenos de marxecontinentalrdquo Coma exemplos Sierra Madre en Meacutexico ouos Andes no Paciacutefico do continente americano

bull O forte acoplamento que se produce entre as 2 placas queconverxen dificulta a subduccioacuten de sedimentostransportados pola placa oceaacutenica Se acumularaacutenorixinando o prisma de acrecioacuten ou complexosubductivo no que as rochas preacuteganse e fractuacuteranse oacuteseren comprimidas

bull A calor xerada pola friccioacuten entre as 2 placas e xunto apresencia de auga na LO subducida favorece a fusioacutenparcial das rochas O magma asiacute orixinado ascende grazasa suacutea menor densidade e os gases que conteacuten

bull Unha parte do magma alcanza a superficie e orixinaerupcioacutens volcaacutenicas e o resto queda no interior da Codiaonde arrefriacutea lentamente e solidifica contribuindo aoengrosamento da LC

bull Nun oroacutexeno Andino desenvolvido poden distinguirsedesde o oceacuteano ata o interior do continente ouAntepaiacutes as seguintes zonas

1 Fosa

2 Prisma de Acrecioacuten

3 Relevo ben desenvolvido

4 Antepaiacutes

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files10[1]swfhttpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files05[1]swf

b Oroacutexenos de Arco Insular

Localizacioacuten nos marxes en quea LO subduce de maneiraespontaacutenea (non forzada) baixooutra LO Por exemplo as illasMarianas Filipinas ou Xapoacuten

Son oroacutexenos que aiacutenda seatopan parcialmentemergullados

O deacutebil encaixamento entre as 2placas permite a subduccioacuten dossedimentos oceaacutenicos Non seamorean dificultando aformacioacuten do prisma de acrecioacuten(ou complexo subductivo)

A fosa eacute moi profunda e A intensa actividade volcaacutenica

orixina arco de illas

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files50[1]swf

c Oroacutexenos de tipo Alpino

Localizacioacuten naqueles lugares nos que haiconverxencia de LC que termina provocando acolisioacuten dos 2 continentes Exemplos os AlpesPirineos ou o Himalaia

1ordf fase eacute semellante ao do marxe continentalA LO (da placa mixta) subduce baixo a LC

2ordf fase a medida que avanza a subduccioacutenaproxiacutemanse os 2 continentes e vai pechando acunca oceaacutenica

O maior grosor e a menor densidade da LCdificulta a suacutea subduccioacuten

Trala colisioacuten produacutecese a incrustacioacuten eencabalgamento dos materias do prisma deacrecioacuten dun continente sobre o outro e podechegar a duplicar a Codia Continental Comaexemplo temos o Tibet

Entre os 2 continentes distiacutenguense unha zonade sutura en que poden atoparseincrustacioacutens de fragmentos de LO quereciben o nome de OFIOLITAS En Galiciatemos exemplo destes materiais nomacropregamento da Capelada

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files50[1]swf

Por que se elevan as cordilleiras

As cordilleiras non soacute se caracterizan porque Hai magmatismo Hai actividade siacutesmica Hai rochas pregadasSenoacuten porte son relevos elevados que poden alcanzar

varios miles de metros sobre o nivel do mar

Podemos considerar a Tectoacutenica de Placascomo unha complexa maquinaria quetraslada materiais duns sitios a outrosretiacuteraos acumuacutelaos ou os amontoa

Que estes materiais alcancen maior ou menoraltititude nunha zona dependeraacute baacutesicamenteda suacutea densidade e o seu grosor Eacute cuestioacutende isostaacutetica De maneira que se son poucodensos e moi grosos os reaxustes isostaacuteticosfaraacuten que alcancen grandes altitudes

Exemplo baixo a placa Euroasiaacutetica estaseintroducindo a Indoaustraliana que como eacutepouco densa non subduce ata o MantoInferior senoacuten que queda debaixo daEuroasiaacutetica duplicaacutendose a Litosfera Oresultado eacute a rexioacuten coas maiores altitudes doplaneta o Himalaia

Parecido eacute a situacioacuten ao que lle ocorre aunha cortiza que temos na auga Se lleintoducimos outra debaixo dela subiraacute

Deformacioacutens nas rochas

As rochas situadas no interiorda Codia atoacutepanse soportandoas presioacutens exercidas polosmateriais situados sobre elasEacute a presioacuten litostaacutetica

A dinaacutemica das placas fai queas rochas estean sometidas aesforzos presions dirixidasque tenden a estender oucomprimir as rochas Comoconsecuencia as rochasexperimentan cambios na suacuteaforma posicioacuten ou volume Aisto chamamosdeformacioacutens

TIPOS DE DEFORMACIOacuteNS

3 tipos de deformacioacutensa Dominio Elaacutestico o material defoacutermase o seren

sometido a un esforzo pero recupera a suacutea formaou volume orixinal cando cesa o esforzo Unexemplo eacute a deformacioacuten transitoria dadeformacioacuten causada nos materiais ao paso dunhaonda siacutesmica

b Dominio Plaacutestico ou Duacutectil a deformacioacutenpermanece despois de cesar o esforzo

c Deformacioacuten por Rotura o esforzo fai perdera cohesioacuten interna do material e este se fractura

Habitualmente unha rocha ofrece unha respostacomplexa non limitada a un soacute tipo dedeformacioacuten

1 Comportamento elaacutestico2 A partir dun determinado valor ldquoliacutemite de

elasticidaderdquo o esforzo provoca unha deformacioacutenirreversible estaacute dentro do dominio do Plaacutestico

3 Superado un valor maacuteximo de deformacioacuten ouldquoliacutemite de roturardquo a rocha fractuacuterase

Factores que influacuteen na deformacioacuten

1 As deformacioacutens que se producendependen das caracteriacutesticas dasrochas Por exemplo a nivel superficial

Unha arxila eacute maacuteis plaacutestica coacute granito A arxila huacutemida eacute maacuteis plaacutestica ca a arxila seca O vidro quente eacute maacuteis plaacutestico ca o friacuteoTameacuten depende de

2 Temperatura3 Presioacuten litostaacutetica4 A presencia de auga ou outros fluidos

O incremento destes factores favorece ocomportamento plaacutestico das rochas Rochascomo un granito unha calcaria ou outra rochaque a Tordf e presioacutens atmosfeacutericas non se deformaplaacutesticamente poden facelo nas condicioacutensreinantes a certa profundidade

5 O Tempo eacute outro factor que condiciona aresposta dos materiais Por exemplo unharocha riacutexida sometida a un esforzoprolongado no tempo pode comportarseplaacutesticamente

Comportamento dos materiais ante os esforzos

Animacioacutenhttprecursoscnicemecesbiosferaalumno4ESOMedioNatural2contenido1htm

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

As DOBRAS ou PREGAS sonflexioacutens ou ondulacioacutenscontinuas que presentan asmasas de rochas

Implican un comportamentoplaacutestico das rochas que foronsometidas a esforzos compresivosou distensivos

As dobras cambian a disposicioacutenhorizontal inicial dos estratos dasrochas sedimentarias

Para describir a disposicoacuten dosestratos utiliacutezanse 2 medidas

a Direccioacuten ou Rumbo miacutedeseco compaacutes

b Buzamento miacutedese coclinoacutemetro (0ordm ndash 90ordm)

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

Para describir a disposicioacutendos estratos utiliacutezanse 2medidas

a Direccioacuten ou Rumbo eacute oaacutengulo que forma adireccioacuten da liacutenea deinterseccioacuten do plano doestrato co plano horizontalco Norte xeograacutefico Miacutedeseco compaacutes Indica adireccioacuten do estrato

b Envorcadura ouBuzamento eacute o valor doaacutengulo que forma a liacutenea demaacutexima pendente co planohorizontal (tomaacutendosesempre o aacutengulo agudo)

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 6: Manifestacions da-dinamica-litosferica

b Oroacutexenos de Arco Insular

Localizacioacuten nos marxes en quea LO subduce de maneiraespontaacutenea (non forzada) baixooutra LO Por exemplo as illasMarianas Filipinas ou Xapoacuten

Son oroacutexenos que aiacutenda seatopan parcialmentemergullados

O deacutebil encaixamento entre as 2placas permite a subduccioacuten dossedimentos oceaacutenicos Non seamorean dificultando aformacioacuten do prisma de acrecioacuten(ou complexo subductivo)

A fosa eacute moi profunda e A intensa actividade volcaacutenica

orixina arco de illas

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files50[1]swf

c Oroacutexenos de tipo Alpino

Localizacioacuten naqueles lugares nos que haiconverxencia de LC que termina provocando acolisioacuten dos 2 continentes Exemplos os AlpesPirineos ou o Himalaia

1ordf fase eacute semellante ao do marxe continentalA LO (da placa mixta) subduce baixo a LC

2ordf fase a medida que avanza a subduccioacutenaproxiacutemanse os 2 continentes e vai pechando acunca oceaacutenica

O maior grosor e a menor densidade da LCdificulta a suacutea subduccioacuten

Trala colisioacuten produacutecese a incrustacioacuten eencabalgamento dos materias do prisma deacrecioacuten dun continente sobre o outro e podechegar a duplicar a Codia Continental Comaexemplo temos o Tibet

Entre os 2 continentes distiacutenguense unha zonade sutura en que poden atoparseincrustacioacutens de fragmentos de LO quereciben o nome de OFIOLITAS En Galiciatemos exemplo destes materiais nomacropregamento da Capelada

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files50[1]swf

Por que se elevan as cordilleiras

As cordilleiras non soacute se caracterizan porque Hai magmatismo Hai actividade siacutesmica Hai rochas pregadasSenoacuten porte son relevos elevados que poden alcanzar

varios miles de metros sobre o nivel do mar

Podemos considerar a Tectoacutenica de Placascomo unha complexa maquinaria quetraslada materiais duns sitios a outrosretiacuteraos acumuacutelaos ou os amontoa

Que estes materiais alcancen maior ou menoraltititude nunha zona dependeraacute baacutesicamenteda suacutea densidade e o seu grosor Eacute cuestioacutende isostaacutetica De maneira que se son poucodensos e moi grosos os reaxustes isostaacuteticosfaraacuten que alcancen grandes altitudes

Exemplo baixo a placa Euroasiaacutetica estaseintroducindo a Indoaustraliana que como eacutepouco densa non subduce ata o MantoInferior senoacuten que queda debaixo daEuroasiaacutetica duplicaacutendose a Litosfera Oresultado eacute a rexioacuten coas maiores altitudes doplaneta o Himalaia

Parecido eacute a situacioacuten ao que lle ocorre aunha cortiza que temos na auga Se lleintoducimos outra debaixo dela subiraacute

Deformacioacutens nas rochas

As rochas situadas no interiorda Codia atoacutepanse soportandoas presioacutens exercidas polosmateriais situados sobre elasEacute a presioacuten litostaacutetica

A dinaacutemica das placas fai queas rochas estean sometidas aesforzos presions dirixidasque tenden a estender oucomprimir as rochas Comoconsecuencia as rochasexperimentan cambios na suacuteaforma posicioacuten ou volume Aisto chamamosdeformacioacutens

TIPOS DE DEFORMACIOacuteNS

3 tipos de deformacioacutensa Dominio Elaacutestico o material defoacutermase o seren

sometido a un esforzo pero recupera a suacutea formaou volume orixinal cando cesa o esforzo Unexemplo eacute a deformacioacuten transitoria dadeformacioacuten causada nos materiais ao paso dunhaonda siacutesmica

b Dominio Plaacutestico ou Duacutectil a deformacioacutenpermanece despois de cesar o esforzo

c Deformacioacuten por Rotura o esforzo fai perdera cohesioacuten interna do material e este se fractura

Habitualmente unha rocha ofrece unha respostacomplexa non limitada a un soacute tipo dedeformacioacuten

1 Comportamento elaacutestico2 A partir dun determinado valor ldquoliacutemite de

elasticidaderdquo o esforzo provoca unha deformacioacutenirreversible estaacute dentro do dominio do Plaacutestico

3 Superado un valor maacuteximo de deformacioacuten ouldquoliacutemite de roturardquo a rocha fractuacuterase

Factores que influacuteen na deformacioacuten

1 As deformacioacutens que se producendependen das caracteriacutesticas dasrochas Por exemplo a nivel superficial

Unha arxila eacute maacuteis plaacutestica coacute granito A arxila huacutemida eacute maacuteis plaacutestica ca a arxila seca O vidro quente eacute maacuteis plaacutestico ca o friacuteoTameacuten depende de

2 Temperatura3 Presioacuten litostaacutetica4 A presencia de auga ou outros fluidos

O incremento destes factores favorece ocomportamento plaacutestico das rochas Rochascomo un granito unha calcaria ou outra rochaque a Tordf e presioacutens atmosfeacutericas non se deformaplaacutesticamente poden facelo nas condicioacutensreinantes a certa profundidade

5 O Tempo eacute outro factor que condiciona aresposta dos materiais Por exemplo unharocha riacutexida sometida a un esforzoprolongado no tempo pode comportarseplaacutesticamente

Comportamento dos materiais ante os esforzos

Animacioacutenhttprecursoscnicemecesbiosferaalumno4ESOMedioNatural2contenido1htm

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

As DOBRAS ou PREGAS sonflexioacutens ou ondulacioacutenscontinuas que presentan asmasas de rochas

Implican un comportamentoplaacutestico das rochas que foronsometidas a esforzos compresivosou distensivos

As dobras cambian a disposicioacutenhorizontal inicial dos estratos dasrochas sedimentarias

Para describir a disposicoacuten dosestratos utiliacutezanse 2 medidas

a Direccioacuten ou Rumbo miacutedeseco compaacutes

b Buzamento miacutedese coclinoacutemetro (0ordm ndash 90ordm)

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

Para describir a disposicioacutendos estratos utiliacutezanse 2medidas

a Direccioacuten ou Rumbo eacute oaacutengulo que forma adireccioacuten da liacutenea deinterseccioacuten do plano doestrato co plano horizontalco Norte xeograacutefico Miacutedeseco compaacutes Indica adireccioacuten do estrato

b Envorcadura ouBuzamento eacute o valor doaacutengulo que forma a liacutenea demaacutexima pendente co planohorizontal (tomaacutendosesempre o aacutengulo agudo)

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 7: Manifestacions da-dinamica-litosferica

c Oroacutexenos de tipo Alpino

Localizacioacuten naqueles lugares nos que haiconverxencia de LC que termina provocando acolisioacuten dos 2 continentes Exemplos os AlpesPirineos ou o Himalaia

1ordf fase eacute semellante ao do marxe continentalA LO (da placa mixta) subduce baixo a LC

2ordf fase a medida que avanza a subduccioacutenaproxiacutemanse os 2 continentes e vai pechando acunca oceaacutenica

O maior grosor e a menor densidade da LCdificulta a suacutea subduccioacuten

Trala colisioacuten produacutecese a incrustacioacuten eencabalgamento dos materias do prisma deacrecioacuten dun continente sobre o outro e podechegar a duplicar a Codia Continental Comaexemplo temos o Tibet

Entre os 2 continentes distiacutenguense unha zonade sutura en que poden atoparseincrustacioacutens de fragmentos de LO quereciben o nome de OFIOLITAS En Galiciatemos exemplo destes materiais nomacropregamento da Capelada

httpwwwjuntadeandaluciaesaverroesmanualestectonica_animadatect_swf_files50[1]swf

Por que se elevan as cordilleiras

As cordilleiras non soacute se caracterizan porque Hai magmatismo Hai actividade siacutesmica Hai rochas pregadasSenoacuten porte son relevos elevados que poden alcanzar

varios miles de metros sobre o nivel do mar

Podemos considerar a Tectoacutenica de Placascomo unha complexa maquinaria quetraslada materiais duns sitios a outrosretiacuteraos acumuacutelaos ou os amontoa

Que estes materiais alcancen maior ou menoraltititude nunha zona dependeraacute baacutesicamenteda suacutea densidade e o seu grosor Eacute cuestioacutende isostaacutetica De maneira que se son poucodensos e moi grosos os reaxustes isostaacuteticosfaraacuten que alcancen grandes altitudes

Exemplo baixo a placa Euroasiaacutetica estaseintroducindo a Indoaustraliana que como eacutepouco densa non subduce ata o MantoInferior senoacuten que queda debaixo daEuroasiaacutetica duplicaacutendose a Litosfera Oresultado eacute a rexioacuten coas maiores altitudes doplaneta o Himalaia

Parecido eacute a situacioacuten ao que lle ocorre aunha cortiza que temos na auga Se lleintoducimos outra debaixo dela subiraacute

Deformacioacutens nas rochas

As rochas situadas no interiorda Codia atoacutepanse soportandoas presioacutens exercidas polosmateriais situados sobre elasEacute a presioacuten litostaacutetica

A dinaacutemica das placas fai queas rochas estean sometidas aesforzos presions dirixidasque tenden a estender oucomprimir as rochas Comoconsecuencia as rochasexperimentan cambios na suacuteaforma posicioacuten ou volume Aisto chamamosdeformacioacutens

TIPOS DE DEFORMACIOacuteNS

3 tipos de deformacioacutensa Dominio Elaacutestico o material defoacutermase o seren

sometido a un esforzo pero recupera a suacutea formaou volume orixinal cando cesa o esforzo Unexemplo eacute a deformacioacuten transitoria dadeformacioacuten causada nos materiais ao paso dunhaonda siacutesmica

b Dominio Plaacutestico ou Duacutectil a deformacioacutenpermanece despois de cesar o esforzo

c Deformacioacuten por Rotura o esforzo fai perdera cohesioacuten interna do material e este se fractura

Habitualmente unha rocha ofrece unha respostacomplexa non limitada a un soacute tipo dedeformacioacuten

1 Comportamento elaacutestico2 A partir dun determinado valor ldquoliacutemite de

elasticidaderdquo o esforzo provoca unha deformacioacutenirreversible estaacute dentro do dominio do Plaacutestico

3 Superado un valor maacuteximo de deformacioacuten ouldquoliacutemite de roturardquo a rocha fractuacuterase

Factores que influacuteen na deformacioacuten

1 As deformacioacutens que se producendependen das caracteriacutesticas dasrochas Por exemplo a nivel superficial

Unha arxila eacute maacuteis plaacutestica coacute granito A arxila huacutemida eacute maacuteis plaacutestica ca a arxila seca O vidro quente eacute maacuteis plaacutestico ca o friacuteoTameacuten depende de

2 Temperatura3 Presioacuten litostaacutetica4 A presencia de auga ou outros fluidos

O incremento destes factores favorece ocomportamento plaacutestico das rochas Rochascomo un granito unha calcaria ou outra rochaque a Tordf e presioacutens atmosfeacutericas non se deformaplaacutesticamente poden facelo nas condicioacutensreinantes a certa profundidade

5 O Tempo eacute outro factor que condiciona aresposta dos materiais Por exemplo unharocha riacutexida sometida a un esforzoprolongado no tempo pode comportarseplaacutesticamente

Comportamento dos materiais ante os esforzos

Animacioacutenhttprecursoscnicemecesbiosferaalumno4ESOMedioNatural2contenido1htm

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

As DOBRAS ou PREGAS sonflexioacutens ou ondulacioacutenscontinuas que presentan asmasas de rochas

Implican un comportamentoplaacutestico das rochas que foronsometidas a esforzos compresivosou distensivos

As dobras cambian a disposicioacutenhorizontal inicial dos estratos dasrochas sedimentarias

Para describir a disposicoacuten dosestratos utiliacutezanse 2 medidas

a Direccioacuten ou Rumbo miacutedeseco compaacutes

b Buzamento miacutedese coclinoacutemetro (0ordm ndash 90ordm)

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

Para describir a disposicioacutendos estratos utiliacutezanse 2medidas

a Direccioacuten ou Rumbo eacute oaacutengulo que forma adireccioacuten da liacutenea deinterseccioacuten do plano doestrato co plano horizontalco Norte xeograacutefico Miacutedeseco compaacutes Indica adireccioacuten do estrato

b Envorcadura ouBuzamento eacute o valor doaacutengulo que forma a liacutenea demaacutexima pendente co planohorizontal (tomaacutendosesempre o aacutengulo agudo)

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 8: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Por que se elevan as cordilleiras

As cordilleiras non soacute se caracterizan porque Hai magmatismo Hai actividade siacutesmica Hai rochas pregadasSenoacuten porte son relevos elevados que poden alcanzar

varios miles de metros sobre o nivel do mar

Podemos considerar a Tectoacutenica de Placascomo unha complexa maquinaria quetraslada materiais duns sitios a outrosretiacuteraos acumuacutelaos ou os amontoa

Que estes materiais alcancen maior ou menoraltititude nunha zona dependeraacute baacutesicamenteda suacutea densidade e o seu grosor Eacute cuestioacutende isostaacutetica De maneira que se son poucodensos e moi grosos os reaxustes isostaacuteticosfaraacuten que alcancen grandes altitudes

Exemplo baixo a placa Euroasiaacutetica estaseintroducindo a Indoaustraliana que como eacutepouco densa non subduce ata o MantoInferior senoacuten que queda debaixo daEuroasiaacutetica duplicaacutendose a Litosfera Oresultado eacute a rexioacuten coas maiores altitudes doplaneta o Himalaia

Parecido eacute a situacioacuten ao que lle ocorre aunha cortiza que temos na auga Se lleintoducimos outra debaixo dela subiraacute

Deformacioacutens nas rochas

As rochas situadas no interiorda Codia atoacutepanse soportandoas presioacutens exercidas polosmateriais situados sobre elasEacute a presioacuten litostaacutetica

A dinaacutemica das placas fai queas rochas estean sometidas aesforzos presions dirixidasque tenden a estender oucomprimir as rochas Comoconsecuencia as rochasexperimentan cambios na suacuteaforma posicioacuten ou volume Aisto chamamosdeformacioacutens

TIPOS DE DEFORMACIOacuteNS

3 tipos de deformacioacutensa Dominio Elaacutestico o material defoacutermase o seren

sometido a un esforzo pero recupera a suacutea formaou volume orixinal cando cesa o esforzo Unexemplo eacute a deformacioacuten transitoria dadeformacioacuten causada nos materiais ao paso dunhaonda siacutesmica

b Dominio Plaacutestico ou Duacutectil a deformacioacutenpermanece despois de cesar o esforzo

c Deformacioacuten por Rotura o esforzo fai perdera cohesioacuten interna do material e este se fractura

Habitualmente unha rocha ofrece unha respostacomplexa non limitada a un soacute tipo dedeformacioacuten

1 Comportamento elaacutestico2 A partir dun determinado valor ldquoliacutemite de

elasticidaderdquo o esforzo provoca unha deformacioacutenirreversible estaacute dentro do dominio do Plaacutestico

3 Superado un valor maacuteximo de deformacioacuten ouldquoliacutemite de roturardquo a rocha fractuacuterase

Factores que influacuteen na deformacioacuten

1 As deformacioacutens que se producendependen das caracteriacutesticas dasrochas Por exemplo a nivel superficial

Unha arxila eacute maacuteis plaacutestica coacute granito A arxila huacutemida eacute maacuteis plaacutestica ca a arxila seca O vidro quente eacute maacuteis plaacutestico ca o friacuteoTameacuten depende de

2 Temperatura3 Presioacuten litostaacutetica4 A presencia de auga ou outros fluidos

O incremento destes factores favorece ocomportamento plaacutestico das rochas Rochascomo un granito unha calcaria ou outra rochaque a Tordf e presioacutens atmosfeacutericas non se deformaplaacutesticamente poden facelo nas condicioacutensreinantes a certa profundidade

5 O Tempo eacute outro factor que condiciona aresposta dos materiais Por exemplo unharocha riacutexida sometida a un esforzoprolongado no tempo pode comportarseplaacutesticamente

Comportamento dos materiais ante os esforzos

Animacioacutenhttprecursoscnicemecesbiosferaalumno4ESOMedioNatural2contenido1htm

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

As DOBRAS ou PREGAS sonflexioacutens ou ondulacioacutenscontinuas que presentan asmasas de rochas

Implican un comportamentoplaacutestico das rochas que foronsometidas a esforzos compresivosou distensivos

As dobras cambian a disposicioacutenhorizontal inicial dos estratos dasrochas sedimentarias

Para describir a disposicoacuten dosestratos utiliacutezanse 2 medidas

a Direccioacuten ou Rumbo miacutedeseco compaacutes

b Buzamento miacutedese coclinoacutemetro (0ordm ndash 90ordm)

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

Para describir a disposicioacutendos estratos utiliacutezanse 2medidas

a Direccioacuten ou Rumbo eacute oaacutengulo que forma adireccioacuten da liacutenea deinterseccioacuten do plano doestrato co plano horizontalco Norte xeograacutefico Miacutedeseco compaacutes Indica adireccioacuten do estrato

b Envorcadura ouBuzamento eacute o valor doaacutengulo que forma a liacutenea demaacutexima pendente co planohorizontal (tomaacutendosesempre o aacutengulo agudo)

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 9: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Deformacioacutens nas rochas

As rochas situadas no interiorda Codia atoacutepanse soportandoas presioacutens exercidas polosmateriais situados sobre elasEacute a presioacuten litostaacutetica

A dinaacutemica das placas fai queas rochas estean sometidas aesforzos presions dirixidasque tenden a estender oucomprimir as rochas Comoconsecuencia as rochasexperimentan cambios na suacuteaforma posicioacuten ou volume Aisto chamamosdeformacioacutens

TIPOS DE DEFORMACIOacuteNS

3 tipos de deformacioacutensa Dominio Elaacutestico o material defoacutermase o seren

sometido a un esforzo pero recupera a suacutea formaou volume orixinal cando cesa o esforzo Unexemplo eacute a deformacioacuten transitoria dadeformacioacuten causada nos materiais ao paso dunhaonda siacutesmica

b Dominio Plaacutestico ou Duacutectil a deformacioacutenpermanece despois de cesar o esforzo

c Deformacioacuten por Rotura o esforzo fai perdera cohesioacuten interna do material e este se fractura

Habitualmente unha rocha ofrece unha respostacomplexa non limitada a un soacute tipo dedeformacioacuten

1 Comportamento elaacutestico2 A partir dun determinado valor ldquoliacutemite de

elasticidaderdquo o esforzo provoca unha deformacioacutenirreversible estaacute dentro do dominio do Plaacutestico

3 Superado un valor maacuteximo de deformacioacuten ouldquoliacutemite de roturardquo a rocha fractuacuterase

Factores que influacuteen na deformacioacuten

1 As deformacioacutens que se producendependen das caracteriacutesticas dasrochas Por exemplo a nivel superficial

Unha arxila eacute maacuteis plaacutestica coacute granito A arxila huacutemida eacute maacuteis plaacutestica ca a arxila seca O vidro quente eacute maacuteis plaacutestico ca o friacuteoTameacuten depende de

2 Temperatura3 Presioacuten litostaacutetica4 A presencia de auga ou outros fluidos

O incremento destes factores favorece ocomportamento plaacutestico das rochas Rochascomo un granito unha calcaria ou outra rochaque a Tordf e presioacutens atmosfeacutericas non se deformaplaacutesticamente poden facelo nas condicioacutensreinantes a certa profundidade

5 O Tempo eacute outro factor que condiciona aresposta dos materiais Por exemplo unharocha riacutexida sometida a un esforzoprolongado no tempo pode comportarseplaacutesticamente

Comportamento dos materiais ante os esforzos

Animacioacutenhttprecursoscnicemecesbiosferaalumno4ESOMedioNatural2contenido1htm

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

As DOBRAS ou PREGAS sonflexioacutens ou ondulacioacutenscontinuas que presentan asmasas de rochas

Implican un comportamentoplaacutestico das rochas que foronsometidas a esforzos compresivosou distensivos

As dobras cambian a disposicioacutenhorizontal inicial dos estratos dasrochas sedimentarias

Para describir a disposicoacuten dosestratos utiliacutezanse 2 medidas

a Direccioacuten ou Rumbo miacutedeseco compaacutes

b Buzamento miacutedese coclinoacutemetro (0ordm ndash 90ordm)

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

Para describir a disposicioacutendos estratos utiliacutezanse 2medidas

a Direccioacuten ou Rumbo eacute oaacutengulo que forma adireccioacuten da liacutenea deinterseccioacuten do plano doestrato co plano horizontalco Norte xeograacutefico Miacutedeseco compaacutes Indica adireccioacuten do estrato

b Envorcadura ouBuzamento eacute o valor doaacutengulo que forma a liacutenea demaacutexima pendente co planohorizontal (tomaacutendosesempre o aacutengulo agudo)

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 10: Manifestacions da-dinamica-litosferica

TIPOS DE DEFORMACIOacuteNS

3 tipos de deformacioacutensa Dominio Elaacutestico o material defoacutermase o seren

sometido a un esforzo pero recupera a suacutea formaou volume orixinal cando cesa o esforzo Unexemplo eacute a deformacioacuten transitoria dadeformacioacuten causada nos materiais ao paso dunhaonda siacutesmica

b Dominio Plaacutestico ou Duacutectil a deformacioacutenpermanece despois de cesar o esforzo

c Deformacioacuten por Rotura o esforzo fai perdera cohesioacuten interna do material e este se fractura

Habitualmente unha rocha ofrece unha respostacomplexa non limitada a un soacute tipo dedeformacioacuten

1 Comportamento elaacutestico2 A partir dun determinado valor ldquoliacutemite de

elasticidaderdquo o esforzo provoca unha deformacioacutenirreversible estaacute dentro do dominio do Plaacutestico

3 Superado un valor maacuteximo de deformacioacuten ouldquoliacutemite de roturardquo a rocha fractuacuterase

Factores que influacuteen na deformacioacuten

1 As deformacioacutens que se producendependen das caracteriacutesticas dasrochas Por exemplo a nivel superficial

Unha arxila eacute maacuteis plaacutestica coacute granito A arxila huacutemida eacute maacuteis plaacutestica ca a arxila seca O vidro quente eacute maacuteis plaacutestico ca o friacuteoTameacuten depende de

2 Temperatura3 Presioacuten litostaacutetica4 A presencia de auga ou outros fluidos

O incremento destes factores favorece ocomportamento plaacutestico das rochas Rochascomo un granito unha calcaria ou outra rochaque a Tordf e presioacutens atmosfeacutericas non se deformaplaacutesticamente poden facelo nas condicioacutensreinantes a certa profundidade

5 O Tempo eacute outro factor que condiciona aresposta dos materiais Por exemplo unharocha riacutexida sometida a un esforzoprolongado no tempo pode comportarseplaacutesticamente

Comportamento dos materiais ante os esforzos

Animacioacutenhttprecursoscnicemecesbiosferaalumno4ESOMedioNatural2contenido1htm

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

As DOBRAS ou PREGAS sonflexioacutens ou ondulacioacutenscontinuas que presentan asmasas de rochas

Implican un comportamentoplaacutestico das rochas que foronsometidas a esforzos compresivosou distensivos

As dobras cambian a disposicioacutenhorizontal inicial dos estratos dasrochas sedimentarias

Para describir a disposicoacuten dosestratos utiliacutezanse 2 medidas

a Direccioacuten ou Rumbo miacutedeseco compaacutes

b Buzamento miacutedese coclinoacutemetro (0ordm ndash 90ordm)

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

Para describir a disposicioacutendos estratos utiliacutezanse 2medidas

a Direccioacuten ou Rumbo eacute oaacutengulo que forma adireccioacuten da liacutenea deinterseccioacuten do plano doestrato co plano horizontalco Norte xeograacutefico Miacutedeseco compaacutes Indica adireccioacuten do estrato

b Envorcadura ouBuzamento eacute o valor doaacutengulo que forma a liacutenea demaacutexima pendente co planohorizontal (tomaacutendosesempre o aacutengulo agudo)

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 11: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Factores que influacuteen na deformacioacuten

1 As deformacioacutens que se producendependen das caracteriacutesticas dasrochas Por exemplo a nivel superficial

Unha arxila eacute maacuteis plaacutestica coacute granito A arxila huacutemida eacute maacuteis plaacutestica ca a arxila seca O vidro quente eacute maacuteis plaacutestico ca o friacuteoTameacuten depende de

2 Temperatura3 Presioacuten litostaacutetica4 A presencia de auga ou outros fluidos

O incremento destes factores favorece ocomportamento plaacutestico das rochas Rochascomo un granito unha calcaria ou outra rochaque a Tordf e presioacutens atmosfeacutericas non se deformaplaacutesticamente poden facelo nas condicioacutensreinantes a certa profundidade

5 O Tempo eacute outro factor que condiciona aresposta dos materiais Por exemplo unharocha riacutexida sometida a un esforzoprolongado no tempo pode comportarseplaacutesticamente

Comportamento dos materiais ante os esforzos

Animacioacutenhttprecursoscnicemecesbiosferaalumno4ESOMedioNatural2contenido1htm

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

As DOBRAS ou PREGAS sonflexioacutens ou ondulacioacutenscontinuas que presentan asmasas de rochas

Implican un comportamentoplaacutestico das rochas que foronsometidas a esforzos compresivosou distensivos

As dobras cambian a disposicioacutenhorizontal inicial dos estratos dasrochas sedimentarias

Para describir a disposicoacuten dosestratos utiliacutezanse 2 medidas

a Direccioacuten ou Rumbo miacutedeseco compaacutes

b Buzamento miacutedese coclinoacutemetro (0ordm ndash 90ordm)

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

Para describir a disposicioacutendos estratos utiliacutezanse 2medidas

a Direccioacuten ou Rumbo eacute oaacutengulo que forma adireccioacuten da liacutenea deinterseccioacuten do plano doestrato co plano horizontalco Norte xeograacutefico Miacutedeseco compaacutes Indica adireccioacuten do estrato

b Envorcadura ouBuzamento eacute o valor doaacutengulo que forma a liacutenea demaacutexima pendente co planohorizontal (tomaacutendosesempre o aacutengulo agudo)

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 12: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Comportamento dos materiais ante os esforzos

Animacioacutenhttprecursoscnicemecesbiosferaalumno4ESOMedioNatural2contenido1htm

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

As DOBRAS ou PREGAS sonflexioacutens ou ondulacioacutenscontinuas que presentan asmasas de rochas

Implican un comportamentoplaacutestico das rochas que foronsometidas a esforzos compresivosou distensivos

As dobras cambian a disposicioacutenhorizontal inicial dos estratos dasrochas sedimentarias

Para describir a disposicoacuten dosestratos utiliacutezanse 2 medidas

a Direccioacuten ou Rumbo miacutedeseco compaacutes

b Buzamento miacutedese coclinoacutemetro (0ordm ndash 90ordm)

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

Para describir a disposicioacutendos estratos utiliacutezanse 2medidas

a Direccioacuten ou Rumbo eacute oaacutengulo que forma adireccioacuten da liacutenea deinterseccioacuten do plano doestrato co plano horizontalco Norte xeograacutefico Miacutedeseco compaacutes Indica adireccioacuten do estrato

b Envorcadura ouBuzamento eacute o valor doaacutengulo que forma a liacutenea demaacutexima pendente co planohorizontal (tomaacutendosesempre o aacutengulo agudo)

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 13: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

As DOBRAS ou PREGAS sonflexioacutens ou ondulacioacutenscontinuas que presentan asmasas de rochas

Implican un comportamentoplaacutestico das rochas que foronsometidas a esforzos compresivosou distensivos

As dobras cambian a disposicioacutenhorizontal inicial dos estratos dasrochas sedimentarias

Para describir a disposicoacuten dosestratos utiliacutezanse 2 medidas

a Direccioacuten ou Rumbo miacutedeseco compaacutes

b Buzamento miacutedese coclinoacutemetro (0ordm ndash 90ordm)

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

Para describir a disposicioacutendos estratos utiliacutezanse 2medidas

a Direccioacuten ou Rumbo eacute oaacutengulo que forma adireccioacuten da liacutenea deinterseccioacuten do plano doestrato co plano horizontalco Norte xeograacutefico Miacutedeseco compaacutes Indica adireccioacuten do estrato

b Envorcadura ouBuzamento eacute o valor doaacutengulo que forma a liacutenea demaacutexima pendente co planohorizontal (tomaacutendosesempre o aacutengulo agudo)

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 14: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Deformacioacutens plaacutesticas ou D continuas as Dobras ou Pregas

Para describir a disposicioacutendos estratos utiliacutezanse 2medidas

a Direccioacuten ou Rumbo eacute oaacutengulo que forma adireccioacuten da liacutenea deinterseccioacuten do plano doestrato co plano horizontalco Norte xeograacutefico Miacutedeseco compaacutes Indica adireccioacuten do estrato

b Envorcadura ouBuzamento eacute o valor doaacutengulo que forma a liacutenea demaacutexima pendente co planohorizontal (tomaacutendosesempre o aacutengulo agudo)

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 15: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Elementos xeomeacutetricos dunha dobra

Charneira eacute a zona de maacuteximacurvatura dunha dobra

Plano Axial eacute a superficie quedefinen as lintildeas de charneiras dosdistintos estratos

Eixe da dobra ou lintildea decharneira a interseccioacuten do planoaxial coa charneira

Flancos as partes situadas aambos os 2 lados da charneira

Nuacutecleo a parte maacuteis interna dadobra

Crista eacute a parte maacuteis alta dadobra convexa cara a arriba

Val eacute a zona maacuteis baixa dunhadobra coacutencava cara a arriba

Cabeceo aacutengulo que forma o eixeda dobra cunha lintildea horizontalcontida no plano axial

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 16: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Elemento xeomeacutetricos dunha dobra

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 17: Manifestacions da-dinamica-litosferica

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 18: Manifestacions da-dinamica-litosferica

a Atendendo a Convexidade ten en conta a idade e posicioacuten dos estratos

Anticlinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis antigos (convexidadedirixida cara arriba)Forma de A

Sinclinal dobra que tenno seu nuacutecleo os materiaismaacuteis modernos (pregas coaconvexidade dirixida caraabaixo) Forma de V

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 19: Manifestacions da-dinamica-litosferica

b Segundo a posicioacuten do seu plano axial

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 20: Manifestacions da-dinamica-litosferica

c Segundo a a suacutea simetriacutea Simeacutetricas ou Asimeacutetricas

Tipos de Dobraspoden clasificarse atendendo a distintos criterios

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 21: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Tipos de Pregas ou Dobras

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 22: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Pregas

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 23: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Deformacioacutens por rotura as Fracturas

Se o esforzo ao que sesomete unha rochasupera o seu liacutemite derotura produacutecese unhafractura

En funcioacuten domovemento relativo dosbloques distiacutenguense 2tipos de fracturasa DIacuteACLASES

b FALLAS

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 24: Manifestacions da-dinamica-litosferica

a Diaacuteclases

Son fracturas nas qoe osbloques non se desprazan enrelacioacuten co outro ou se o fan eacuteenchendo a fractura paraformaren unha fenda maacuteis aberta

TiposI Diaacuteclases 1ordf poden formarse oacute

mesmo tempo caacute rocha en que seatopan Exemplo as fendas dedesecacioacuten das arxilas ou asfendas poligonais que se formannos basaltos oacute solidificarse(disxuncioacuten columnar)

II Diaacuteclases 2ordf foacutermanse conposterioridade aacutes rochasafectadas Exemplo as queaparecen nas charneiras dosanticlinais ou no Granito aodiminuir a presioacuten confinantecuateaacutendolo en bloquesparalelepiacutepedos

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 25: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Diaacuteclases 1ordf ou Sinclasas Diaacuteclases 2ordf ou Tectoclasas

a Diaacuteclases

basaltos

arxilas

dolomiacuteas

granitos

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 26: Manifestacions da-dinamica-litosferica

b Fallas

Son fracturas nas quese produce odesprazamentorelativo dun bloquecon relacioacuten co outro

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 27: Manifestacions da-dinamica-litosferica

b Elementos xeomeacutetricos dunha Falla

Plano axial eacute a superficie defractura sobre as que as que seproduciu o movemento relativodos bloques

Direccioacuten aacutengulo que forma onorte xeograacutefico coa lintildea deinterseccioacuten do plano de falla coplano horizontal

Buzamento aacutengulo que forma oplano de falla co plano horizontal

Labios de falla son cada un dosbloques separados polo plano defalla En funcioacuten do movementotemos Labio levantado Labio afundido

Salto de falla eacute a medida dodesprazamento relativo producidoentre os 2 labios

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 28: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Clasificacioacuten das fallas

Hai 3 tipos baacutesicos de fallas1 Falla normal ou directa na que o

plano de falla buza cara o labioafundido Os esforzos son detensioacuten e hai un aumento dasuperficie de referencia Un subtipo eacutea Falla Vertical

2 Falla inversa o plano de falla buzacara o labio levantado Os esforzosson de compresioacuten e hai unhadiminucioacuten da superficie dereferencia Subtipos son Pliegue-falla Encabalgamento e mantode corremento

3 Falla de esgazamento dedireccioacuten ou horizontal odesprazamento relativo dos bloquesse produce na horizontal polo quenon hai labio levantado e labioafundido Os esforzos que a producenson de cizalla (forzas converxentesnon aliniadas)

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 29: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Subtipos de Fallas inversas

Prega-falla un dos flancosse fractura tras oadelgazamento e se desprazasobre o outro (de mm ametros)

Encabalgamento ou pregacabalgante a fractura eacutemaacuteis acentuada se formanfallas inversassubhorizontales e sobre elasse desliza o flanco superior(de metros a 5 km)

Manto de corrimiento seos desprazamentos songrandes superiores a 5 km nahorizontal

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 30: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Mantos de corrimiento

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 31: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Asociacioacutens de fallas

As fallas asiacute coma as diaacuteclases nonadoitan presentarse illadas senoacutenformando sistemas de fallas

2 asociacioacutens sona Horst ou Macizos tectoacutenicos

o bloque levantado estaacute limitadoa ambos lados por fallasExemplos a serra de Gredosentre Castela e Extremadura oGuadarrama entre Castela-Leoacutene Castela-A Mancha

b Graben ou Fosa tectoacutenica eacuteun bloque afundido limitado aambos lados por fallasExemplos Val do Ebro entrePirineos e a cordilleira Ibeacuterica afosa do Tajo entre o Guadarramae os montes de Toledo

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 32: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Formacioacuten de Minerais e Cristais

A pequena escala unha das consecuencias dosprocesos como O magmatismo eacute a formacioacuten de novos minerais e cristais

O metamorfismo eacute a modificacioacuten doutros existentes

Os minerais maacuteis frecuentes o estudo dacomposicioacuten quiacutemica da Codia permite comprobarque soacute 8 elementos se encontran nunha proporcioacutensuperior ao 1 O Si Al Fe Ca Na K e MgDous deles o Osiacutexeno e o Silicio representan o 75 do total

Forman os minerais maacuteis abundantes son os SILICATOS

A moita distancia aiacutenda que tameacuten frecuentes encoacutentranse osCarbonatos (Calcita) e os Sulfatos (Xeso)

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 33: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Os Silicatos

Constituidos fundamentalmente por Sie O

Adoitanse engadir outros elementoscomo Al Na K Ca Fe e Mg

A estrutura baacutesica de todos os Silicatoseacute o tetraedro de Si-O no que o ioacuten Si4+

se enlaza con 4 O4- Difereacutencianse diversos grupos de Silicatos

atendendo aos tetraedros de Si-O Independentes ou illados Nesosilicatos Pareados Sorosilicatos Aneis Ciclosilicatos Cadeas simples Inosilicatos de cadea

sinxela Cadeas dobres Inosilicatos de cadea

dobre Laacuteminas Filosilicatos Redes tridimensionais Tectosilicatos

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 34: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Os Silicatos maacuteis frecuentes

Olivino Nesosilicatotetraedros independentes

Piroxenos Inosilicato decadea sinxela

Anfiacutebolos Inosilicato decadea dobre

Micas Filosilicatos laacuteminas Mica branca ou Moscovita Mica negra ou Biotita

Feldespatos Tectosilicatos Ortosa Plaxioclasas

Cuarzo Tectosilicatosredes tridimensionais

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 35: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Cristais

Estrutura cristalina todos osminerais posuacuteen unha estruturainterna perfectamente ordenada demaneira que os seus aacutetomos sedispontildeen formando redes Exemploestrutura tetraeacutedrica nos silicatos Osaacutetomos dispoacutentildeense ordenadamenteformando redes xeomeacutetricasperfectamente organizadas

Cristal eacute un mineral que ten formaxeomeacutetrica con caras planasarestas e veacutertices No estudo das rochas utiliacutezase o termo de

cristal nun sentido maacuteis amplo Exemplofalaremos dos cristais de cuarzo oufeldespato que compontildeen o granito Desdeesta perspectiva un cristal seraacute calquerasoacutelido cunha estrutura interna ordenadadispontildea ou non dispontildea de forma polieacutedricaxa que a suacutea ausencia non modifica aspropiedades fundamentais dun cristal

Textura dunha rocha aacute formatamantildeo e disposicioacuten que presentanos cristais A textura dependeraacute dascondicioacutens en que se forman

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 36: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Como se forman cristais

O proceso polo que se orixinan cristaisrecibe o nome de ldquocristalizacioacutensrdquo

A cristalizacioacuten poacutedese producir pora Solidificacioacuten dos materiais

fundidos Exemplo asiacute se forman oscristais das rochas plutoacutenicas porarrefriado do magma

b Sublimacioacuten de substanciasdisolvidas en gases (de gas a soacutelido)Exemplo asiacute se orixinan cristais dexofre nos condutos volcaacutenicos polosque escapan os gases

c Precipitacioacuten quiacutemica a partiresdunha disolucioacuten acuosa ExemploHalita ou Xeso por saturacioacuten a partirdunha disolucioacuten acuosa

d Metamorfismo cambio en estadosoacutelido ao producirse un cambio natemperatura eou presioacuten doambiente petroxeacutenico

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 37: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Condicioacutens para que poidan desenvolverse os cristais

Tempo Se o arrefriamento do magma faise con

rapidez os aacutetomos e ioacutens presentes no fundidonon tentildeen tempo de dispontildeerse de formaordenada Non se formaraacuten cristais senoacuten vidro ou Os cristais teraacuten un escaso desenvolvemento

materia microcristalina

Se se trata dunha disolucioacuten acuosa na que aevaporacioacuten se produce raacutepidamenteformaraacutense simultaacuteneamente demasiadosnuacutecleos de cristalizacioacuten orixinaacutendosenumerosos cristais de pequeno tamantildeo

Espazo Para que un cristal se desenvolva ben ten que ter

espacio Se hai limitacioacutens produciraacutense interferencias

ou limitacioacutens no crecemento simultaacuteneo eninguacuten deles adquiriraacute unha forma xeomeacutetricaexterna

Os cristais mellor desenvolvidos orixinaraacutense enocos gretas ou en superficies abertas

Repouso un ambiente axitado dificulta oproceso de desenvolvemento dos cristais

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 38: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Metamorfismo

Todas as rochas estaacuten compostas porminerais Cada mineral eacute estable aunhas determindas condicioacutens depresioacuten e temperatura Se se superanestes valores produacutecese modificacioacutensna estrutura e composicioacutenmineraloacutexica

Por METAMORFISMO enteacutendese unconxunto de cambios nacomposicioacuten mineraloacutexica darocha e na textura que ocorren enestado soacutelido como consecuenciadun incremento de temperaturaeou presioacuten Estes cambios sonresultado da adaptacioacuten das rochas asnovas condicioacutens

As rochas que se orixinan chaacutemanseRochas Metamoacuterficas e poideronformarse a partir de rochas Sedimentarias Magmaacuteticas ou doutra rocha Metamoacuterfica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 39: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Factores do Metamorfismo

Os cambios xerados durante o metamorfismo ventildeencondicionados pola variacioacuten de factores coma

a Temperatura un dos principais factoresProvoca cambios mineraloacutexicos que sonactivados

pola perda de auga e pola intervencioacuten de fluidosO Intervalo de temperatura miacutenimo eacute 150ordmC (por

debaixo desta temperatura produacutecense cambiosdiaxeneacuteticos no ambiente sedimentario)

A temperatura maacutexima eacute de 700- a 1000ordmC dependendodo tipo de rocha no que se produce fusioacuten da rocha coque comeza o ambiente magmaacutetico

b Incremento da presioacuten provoca cambios nas Propiedades fiacutesicas das rochas Reduce o seu volume Favorece a formacioacuten de minerais con estrutura maacuteis

densa Facilita o seu comportamento plaacutesticoTipos de presioacutenI PRESIOacuteNS LITOSTAacuteTICAS aumenta coa

profundidade de maneira progresiva e constanteII Presioacutens dirixidas fano en funcioacuten da dinaacutemica das

placas litosfeacutericas Provoca cambios na reorientacioacutendos cristais prismaacuteticos ou laminares

A FOLIACIOacuteN ou disposicioacuten en laacuteminas caracteriacutestica demoitas rochas metamoacuterficas ten esta orixe

c A presencia de fluidos a auga e os ioacutens endisolucioacuten facilitan as reaccioacutens metamoacuterficas quetentildeen como consecuencia de cambiosmineraloacutexicos

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 40: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Tipos de Metamorfismo

Os tipos de metamorfismo podenclasificarse en funcioacuten de distintoscriterios

A Atendendo a composicoacutenquiacutemica da rocha distiacutenguense

1 Metamorfismo Isoquiacutemico noncambia a composicioacuten quiacutemica da rochainicial

2 Metamorfismo Metasomaacutetico ouMetasomatismo no que cambia acomposicioacuten quiacutemica da rocha inicialProduacutecese en presencia de fluidos queachega ou elimina certos compontildeentes darocha

B Atendendo aos valores queacadan de presioacuten etemperatura distiacutenguense

1 Metamorfismo Dinaacutemico ou de Presioacuten ouDinamometamorfismo

2 Metamorfismo de contacto ou teacutermico3 Metamorfismo rexional ou termodinaacutemico4 Metamorfismo de enterramento

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 41: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Tipos de Metamorfismo atendendo aos valores de presioacuten e temperatura

Tipo de metamorfismo

Factores Localizacioacuten Tipo de rochas

Outrascaracteriacutesticas

Metamorfismo dinaacutemico ou

de presioacuten ouDinamometamorfismo

Aumento das presioacutensdirixidas(sen Tordf importante)

En zonas de fractura-Fallas transformantes-fallas

Milonitas (unharocha triturada)

Metamorfismo de Enterramento

Presioacutenslitostaacuteticas

En cuncas desedimentacioacuten

Lousas Xistos Micacitas Gneis

Metamorfismo de contacto ou M

teacutermico

Increment0 da temperatura (senpresioacutensimportantes)

Rochas encaixantes en - zonas oroxeacutenicas por emprazamento dunhamasa magmaacutetica- dorsais por intrusioacuten iacutegnea

Corneanas

A rocha encaixante encontacto coa masa iacutegneamodifiacutecase poloincremento detemperatura xerandounha aureola demetamorfismo na quea intensidade dastransformacioacutens reduacuteceseao distanciarse daintrusioacuten

Metamorfismo Rexional ou

Termodinaacutemico

Incremento de temperatura e presioacutens

Afecta a grandes zonas da Codia continentalnas zonas de subduccioacuten

Foacutermanse a maioriacutea das

rochasmetamoacuterficas

Segundo os valores de presioacuten e Tordf distiacutenguense-M de baixo grao-M de grao medio-- M de grao alto

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 42: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Cambios ocorridos durante o Metamorfismo

Os efectos combinados de altas Tordf altas presioacutens e os fluidospoden causar modificacioacutens de distinto tipo

a Aumento da densidade a presioacutenreduce os ocos que existen na rochaempaquetamento maacuteis denso dosminerais

b Formacioacuten de novos mineraiscomo consecuencia

dos cambios quiacutemicos producidos polosfluidos circulantes

para adaptarse as novas condicioacutens depresioacuten e temperatura

c Recristalizacioacuten provoca unaumento de tamantildeo nos cristaisgranoblastese

d Reorientacioacutens dos cristaisproducidos polas presioacutens dirixidasfavorecendo unha foliacioacuten maacuteis omenos clara

A- Textura granoblaacutesticaB- LepidoblaacutesticaC- NematoblaacutesticaD- Porfidoblaacutestica

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellip teoriacutea e imaxes

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 43: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Textura das rochas metamoacuterficas

Textura conxunto de caracteriacutesticasrelacionadas coa forma tamantildeo edisposicioacuten dos grans ou cristais queconstituacuteen a rocha

A textura depende dos minerais quecompontildeen a rocha e dos procesos polos quese formou

A maior parte dos cambios ocorridos duranteo metamorfismo coma Formacioacuten de novos minerais A recristalizacioacuten e A reorientacioacuten dos cristaisSuponen un cambio na textura da rocha

As texturas baacutesicas das rochas metamoacuterficasestableacutecense en funcioacuten Do tamantildeo A forma e A orientacioacuten preferencial que poden presentar

os cristais

2 tipos de texturasa Texturas con foliacioacuten presentan unha

disposicioacuten en laacuteminas Segundo o tipo defoliacioacuten e tamantildeo dos cristais a texturapode ser

1 LOUSENtildeA laminacioacuten plana con presenciade minerais moi pequenos non diferenciablesa simple vista

2 XISTOSA a foliacioacuten eacute maacuteis ondulada caLousentildea Os cristais xa son visibles a simplevista

3 GNEIacuteSICA cristais moi grandesdistribuidos en bandas anternativas de micas(escuros) e cuarzo e feldespato (claros)

b Texturas sen foliacioacuten non todas asrochas metamoacuterficas tentildeen foliacioacuten

As rochas sen minerais laminares oualongados non presentan disposicioacuten enlaacuteminas

A textura non foliada a maacuteis frecuente eacutegranoblaacutestica caracterizada porque oscristais son equidimensionais e forman unmosaico de grans

Exemplos maacutermol cuarcita

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 44: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Rochas Metamoacuterficas maacuteis frecuentes

Distintas clasificacioacutens Atendendo ao tipo de metamorfismo

que as orixinou a maioriacutea eacute por MRexional

Atendendo a suacutea textura con e senfoliacioacuten

Atendendo a suacutea texturaA Rochas con foliacioacuten

I LousasII FilitasIII XistoIV Micacita (anexo)V Gneis

B Rochas sen foliacioacutenI MaacutermoreII CuarcitaIII CorneanaIV Ecloxita (anexo)V Anfibolitas (anexo)

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 45: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Rochas con Foliacioacuten

Rochas Caracteriacutesticas fotografiacutea

LOUSA (pizarra)

Gran moi fino a simple vistaFoliacioacuten en laacuteminas planasFormacioacuten a partir de Lutitas (limos + arxilas)Metamorfismo Rexional de grao baixo

FILITA

Gran fino (menor cas lousas)Foliacioacuten en laacuteminas planas maacuteis brilloFormacioacuten a partir de LutitasMetamorfismo Rexional de grao baixo

XISTO (esquisto)

Gran groso observable a simple vistaFoliacioacuten onduladaFormacioacuten a partir de Lutitas e rochas volcaacutenicasMetamorfismo Rexional de grao medio

MICACITA

Son xistos da Mesozona onde a biotita estaacute ben desenvolvidaMetamorfismo regional de grado medioPoseen cuarzo e biotita a veces acompantildeados por noacutedulos o porfidoblastos de andalucita e outrosaccesorios como estaurolita e anfiacutebolo

GNEIS

Gran groso minerais con laminacioacuten bandas claras (cuarzo e feldespato) e bandas escuras (micas e anfiacutebolos)Non se divide en laacuteminas con facilidadeFormacioacuten a partir de Lutitas e GranitoMetamorfismo Rexional de grao medio e alto

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 46: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacutenRochas Caracteriacutesticas Fotos

MAacuteRMORE (maacutermol)

Composicioacuten CaCO3

Textura granoblaacutestica con cristais maacuteis grosos ca calcitaFormacioacuten a partir de Calcarias e Dolomiacuteas (rochassedimentarias)Metamorfismo Rexional e de Contacto (SKARNmetasomatismo)

CUARCITA

Cristais de cuarzo de tamantildeo medio a grandeTextura granoblaacutesticaFormacioacuten a partir de Areniscas cuarciacuteferasMetamorfismo Rexional de grao medio e altoCaracteriacutestica moi coherene cores branca e gris

CORNEANA

Rocha de gran finoTextura granoblaacutesticaMetamorfismo de ContactoFormacioacuten a partir de cualquier tipo de rocha

ECLOXITAS

son Piroxenitas granatiacuteferas especiales onde o piroxeno eacute aonfacita verde e o granate eacute o piropo vermello Para que se produzadita paraxeacutenese se necesita un xogo de altas temperaturas e presionesSe supone en todo caso un magma de composicioacuten semellante aoGabro ou ao Basalto que cristalizou baixo grandes presioacutensMetamorfismo Regional de grado alto facies de las EclogitasTextura granoblaacutesticaMinerais esenciais Piroxeno (Onfacita verde) e Granate (Piropo)

ANFIBOLITAS

Metamorfismo de grao medio a alto facies das AnfibolitasEstructura granoblaacutesticas con alineaciones de anfiacutebol LepidoblaacutesticaMinerais esenciais Anfiacutebol e plaxioclasaMinerais accesorios Ilmenita magnetita epidoto cuarzoProceden de rocas baacutesicas o de sedimentos ricos en Calcio e Hierro

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 47: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Fotos de rochas Metamoacuterficas foliadas

Micacita

XistoLousa

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 48: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Rochas Metamoacuterficas sen foliacioacuten

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 49: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Facies metamoacuterficas

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 50: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Imaxes das WEBs

httpwwwgranadanaturalcomblogphpcodigo_blog_articulo=64 httpelprofedenaturaleswordpresscomagenda httpwebsonocomangelferpciclowilsonhtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki1130711 httpgeofrikwordpresscom20090305comportamientos-de-una-roca httpwwwjmcprlnetntpsdatosntp_200htm httpmembersfortunecitycomginermendocillaFunhtm httpwwwaragonglobeorgexcursionfinalasalparada4html httprubeneliascom200512 httpwwwmineranetcomareducacioncontenidosgeoes2asp httpenciclopediausesindexphpPliegue_(geomorfologC3ADa) httpbiologaygeologa4esoblogspotcom201002diaclasas-tipica-disyuncion-columnarhtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom200908las-deformaciones-de-las-rocas-pliegueshtml httpwwwesacademiccomdicnsfeswiki346994 httpwwwmiradanaturalesfotophpid=489 httpwwwceltiberianetv3xverlugaraspid=525amppagina=2 httpcommonswikimediaorgwikiFileTipos_de_fallaspng httpwwwgeovirtualclGeoestructuralgestr04fhtm httpwwwambiental-hitoscomgeologiafallashtml httpwwwagexorgfoto09-100html httpsitesgooglecomsitegeologiaebiologiacarta-geolC3B3gia-de-portugal httpwwwglossaryoilfieldslbcomDisplayImagecfmID=108 httpeswikipediaorgwikiArchivoMineral_Olivino_GDFL046jpg httpwwwforo-mineralescomforumviewtopicphpp=9146 httpwwwmineraltowncomReportsontario_mineralsbear_lake_collectingphpidioma=1 httpwwwschoolsutahgovcurrsciencesciber007thclassifysciberminclas2htm httpwwwinternetstonescommica-mineral-gallery-photos-imageshtml httpcienciasdelatierra2010blogspotcom httpelprofedenaturaleswordpresscom20091119rocas-metamorficas

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas

Page 51: Manifestacions da-dinamica-litosferica

Imaxes das WEBs

httpgeaciensucvveslomonactema7faseshtm

httpwwwuclmesusershiguerasyymmYM13html

httpwwwfortunecityesexpertosprofesor171sueloshtml

httplaquimicaeslacumbiablogspotcom

httpwwwscieloclscielophpscript=sci_arttextamppid=S0716-02081999000100001

httpwwwefnuncoredudepGeoBasGeoGralstatushtm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm

httpwwwugres~agcascopersonalrestauracionteoriaTEMA03htm hellipbo en sedimentarias iacutegneas e metam

httpgeaciensucvveslomonactema7texturashtm

httpcn2eso09blogspotcom2010_05_01_archivehtml

httppetrounioviesDocenciamypMacrometamorficashtml hellipboa coleccioacuten de fotos de RMetamoacuterficas